Σαράντα χρόνια έχουν περάσει από την επικείμενη κυκλοφορία του Windows 1.0, της πρώτης έκδοσης που σημάδεψε την ιστορία των υπολογιστών, θέτοντας τις βάσεις για την παγκόσμια κυριαρχία της Microsoft στον τομέα του λογισμικού. Στις 20 Νοεμβρίου 1985, το λειτουργικό λανσαρίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες με τιμή 99 δολαρίων (περίπου 296 δολάρια με σημερινές αποτιμήσεις), προσφέροντας μια τολμηρή αλλαγή για την εποχή: μια γραφική εμπειρία χρήσης που απαιτούσε αποκλειστικά ποντίκι.
Αν και η καρδιά του συστήματος ήταν το MS-DOS, το Windows 1.0 επεχείρησε να εισαγάγει μια εντελώς νέα λογική στην αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή. Μέσω εικονιδίων, παραθύρων και ενός συστήματος πλοήγησης που σήμερα θεωρούμε δεδομένο, δημιούργησε το θεμέλιο για την εποχή των desktop υπολογιστών όπως τους γνωρίζουμε. Στην Ευρώπη, ωστόσο, οι χρήστες αναγκάστηκαν να περιμένουν μέχρι τον Μάιο του 1986 για την έκδοση 1.02.
Η υποδοχή του Windows 1.0 δεν ήταν ακριβώς θριαμβευτική. Το περιοδικό Byte είχε εκφράσει σκεπτικισμό πολύ πριν από την κυκλοφορία, ενώ μετά το λανσάρισμα οι αντιδράσεις ήταν μικτές. Ένα απ’ τα μεγαλύτερα παράπονα αφορούσε την ασυμβατότητα με υπάρχον λογισμικό, που ήταν ένα σημαντικό εμπόδιο για επιχειρήσεις που ήθελαν να βασιστούν σε μια ενιαία πλατφόρμα της Microsoft. Στις ανησυχίες σχετικά με τις επιδόσεις και την αξιοπιστία του προϊόντος, η εικόνα του ήταν μακριά από την επιτυχία που γνώρισε αργότερα το Windows 95.
Ωστόσο, η Microsoft δεν πτοήθηκε. Συνεχίζοντας την εργασία της στην πλατφόρμα, κυκλοφόρησε αρκετές αναβαθμίσεις μέχρι την έκδοση 1.04, προτού προχωρήσει στο Windows 2.0 το 1987. Αν και οι αρχικές εκδόσεις δεν πείσανε τους χρήστες, οι ιδέες που εισήγαγαν υπήρξαν καθοριστικές για την μετέπειτα επιτυχία της εταιρείας. Μάλιστα, η επίσημη υποστήριξη του Windows 1.0 παρέμεινε ενεργή μέχρι το 2001, αποδεικνύοντας τη μακροχρόνια αξία του.
Το Windows 1.0 εισήγαγε και κάποια εργαλεία που παραμένουν δημοφιλή μέχρι σήμερα. Το Notepad, το Paint και το Calculator έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στην πλατφόρμα, θέτοντας τις βάσεις για εφαρμογές που αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του χρήστη. Το Paint πρόσφατα γνώρισε νέα άνθηση χάρη στην παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη, με τη Microsoft να λανσάρει ένα νέο beta πρόγραμμα που επιτρέπει στους χρήστες να δοκιμάσουν AI λειτουργίες απευθείας μέσα στην εμβληματική εφαρμογή.
Μια αστεία λεπτομέρεια είναι ότι το Windows 1.0 έκρυβε και μικρές εκπλήξεις. Το 2022, ο χρήστης Lucas Brooks αποκάλυψε ένα easter egg που είχε παραμείνει κρυφό για δεκαετίες. Σε ανάρτησή του στο X, αποκάλυψε ότι στο τέλος του smiley bitmap υπήρχε αποθηκευμένο σε κρυπτογραφημένη μορφή ένα μυστικό παράθυρο διαλόγου με συγχαρητήρια και μια λίστα με τους προγραμματιστές που εργάστηκαν στο λειτουργικό στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Ανάμεσά τους και ο Gabe Newell, μελλοντικός συνιδρυτής της Valve.
Παρά τις αδυναμίες του, το Windows 1.0 έθεσε τις βάσεις για μια νέα εποχή. Εισήγαγε την έννοια του γραφικού περιβάλλοντος σε εκατομμύρια χρήστες και κατέστησε το ποντίκι απαραίτητο εργαλείο σε έναν κόσμο όπου μέχρι τότε κυριαρχούσαν οι εντολές και οι γραμμές κειμένου. Ήταν ένα τολμηρό αλλά αναγκαίο βήμα, επιτρέποντας στη Microsoft να εξελίξει το όραμά της και να κατακτήσει την αγορά των λειτουργικών με πρωτοφανή επιτυχία.
Σαράντα χρόνια αργότερα, είναι εύκολο να κοιτάξουμε πίσω και να θεωρήσουμε το Windows 1.0 ως ένα «ατελές πρώτο βήμα». Ωστόσο, στην πραγματικότητα, ήταν η σπίθα που άναψε το μονοπάτι για μια από τις πιο σημαντικές ιστορίες επιτυχίας στην τεχνολογία. Χωρίς αυτό, η σύγχρονη εμπειρία χρήσης των Windows και γενικά των υπολογιστών θα ήταν πολύ διαφορετική. Οι εξελίξεις δείχνουν ότι ακόμη και το πιο ταπεινό ξεκίνημα μπορεί να αλλάξει ριζικά ολόκληρη τη βιομηχανία.
