Τεχνητή Νοημοσύνη: Γιατί οι Επενδύσεις Τελικά Δεν Φέρνουν Τα Αποτελέσματα Που Περιμέναμε; – Deloitte Αποκαλύπτει!

Μία νέα μελέτη από την Deloitte αποκαλύπτει το “παράδοξο της απόδοσης επένδυσης στο AI”: παρά την εντυπωσιακή δυναμική, τα αποτελέσματα είναι αργά και δύσκολα μετρήσιμα.

Η πρόσφατη έρευνα της Deloitte, με τίτλο «AI ROI: The paradox of rising investment and elusive returns», αποδεικνύει ότι οι οργανισμοί επενδύουν μεγάλα ποσά στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), αλλά οι οικονομικές αποδόσεις καθυστερούν να γίνουν αισθητές και είναι δύσκολο να απομονωθούν από άλλες επιχειρησιακές μεταβλητές.

Η έρευνα συγκέντρωσε δεδομένα από 1.854 ανώτατα στελέχη στην Ευρώπη και την Μέση Ανατολή, συνδυάζοντας και 24 εις βάθος συνεντεύξεις. Ένα ανησυχητικό στοιχείο που προκύπτει είναι ότι σε μία στις δέκα επιχειρήσεις ο CEO έχει την κύρια ευθύνη για τη στρατηγική AI. Με μία ολοένα αυξανόμενη αντίληψη, το AI αντιμετωπίζεται όχι απλώς ως τεχνολογική αναβάθμιση, αλλά ως στρατηγική επιταγή που μεταμορφώνει το επιχειρησιακό μοντέλο.

Ανταγωνιστικές επενδύσεις, αλλά αργές αποδόσεις

Συγκεκριμένα, οι βασικές διαπιστώσεις περιλαμβάνουν:
• Το 85% των οργανισμών έχουν αυξήσει τις επενδύσεις τους στην AI το τελευταίο έτος, ενώ το 91% σκοπεύει να επενδύσει περισσότερα το επόμενο 12μηνο.
• Ωστόσο, η απόδοση επένδυσης (ROI) από τυπικές εφαρμογές AI συνήθως παρατηρείται σε 2 έως 4 χρόνια, σε αντίθεση με μόλις 7-12 μήνες για άλλες τεχνολογικές επενδύσεις.
• Μόνο το 6% των οργανισμών πέτυχαν απόδοση σε λιγότερο από ένα έτος, ενώ μόλις το 13% είδαν αποτελέσματα εντός 12 μηνών.

Δύο τύποι AI με διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες

Η Deloitte διακρίνει δύο βασικές κατηγορίες εφαρμογών AI:

• Generative AI: Δημιουργεί νέο περιεχόμενο (προϊόν κείμενα, κώδικα και εικόνες) με βάση υπάρχοντα δεδομένα. Αυτή η κατηγορία επιτυγχάνει ταχύτερη απόδοση, καθώς το 15% των οργανισμών ήδη καταγράφουν μετρήσιμα αποτελέσματα και το 38% αναμένει ROI μέσα σε ένα χρόνο.
• Agentic AI: Βασίζεται σε αυτόνομα συστήματα και σύνθετες διαδικασίες με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση και απαιτεί περισσότερο χρόνο: μόλις το 10% των επιχειρήσεων βλέπουν ουσιαστική απόδοση, ενώ η πλειονότητα περιμένει αποτελέσματα σε 1 έως 5 χρόνια.

Η έκθεση της Deloitte υπογραμμίζει ότι η ενσωμάτωση του AI στις λειτουργίες ενός οργανισμού δεν είναι απλώς μία τεχνολογική αναβάθμιση αλλά μία εκ βάθρων αλλαγή του επιχειρησιακού μοντέλου, συγκρίσιμη με τη μετάβαση από την ατμοκίνηση στην ηλεκτρική ενέργεια. Η επιτυχία απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, ανασχεδιασμό ροών εργασίας και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού. Η πλήρης αξία προκύπτει μόνο όταν οι οργανισμοί αλλάξουν ουσιαστικά τον τρόπο δουλειάς τους.

Ανεπαρκείς υποδομές ως κρίσιμος παράγων
Τα κύρια εμπόδια δεν προκύπτουν από τη τεχνολογία αλλά από τις ανεπαρκείς υποδομές δεδομένων: μία στις τέσσερις επιχειρήσεις αναφέρει την ανεπαρκή ποιότητα δεδομένων, τα κατακερματισμένα συστήματα και τις προκλήσεις στον οργανωσιακό μετασχηματισμό ως κύριους περιορισμούς στην απόδοση. Αυτή η επένδυση σε ισχυρές βάσεις δεδομένων αποτελεί επίσης έναν από τους κύριους λόγους αύξησης του προϋπολογισμού. Η εφαρμογή αρχών “Trustworthy AI” και η ενσωμάτωση των τεχνολογικών επιλογών στους επιχειρησιακούς στόχους εξασφαλίζουν βιώσιμα αποτελέσματα.

Οι παραδοσιακοί δείκτες ROI δεν αντικατοπτρίζουν την πλήρη αξία του AI
Η αξία του AI είναι συχνά δύσκολο να μετρηθεί ξεχωριστά, καθώς ενσωματώνεται σε ευρύτερες αλλαγές του επιχειρησιακού μοντέλου. Πολλά από τα οφέλη της —όπως η αυξημένη ικανοποίηση των εργαζομένων ή η βελτιωμένη εμπειρία πελατών— είναι άυλα και δεν καταγράφονται επαρκώς στα παραδοσιακά οικονομικά μοντέλα.

Μετασχηματισμός που οδηγείται από τη Διοίκηση
Στους οργανισμούς με υψηλές αποδόσεις, το AI αναγνωρίζεται ως προτεραιότητα της εταιρικής στρατηγικής (63%) και σχεδόν πάντα βρίσκεται υπό την άμεση εποπτεία της διοίκησης (97%). Αυτή η προσέγγιση διασφαλίζει συνοχή, δέσμευση και αποτελεσματικές επενδύσεις.

Εναλλακτική μέτρηση και αναγκαία εκπαίδευση ως κλειδιά επιτυχίας
Οι πιο επιτυχημένοι οργανισμοί αποφεύγουν τις ενιαίες μεθόδους μέτρησης, με το 85% να χρησιμοποιεί διαφορετικά πλαίσια ROI ανάλογα με τον τύπο AI (π.χ. generative ή agentic). Επιπλέον, εκτιμούν την κατανόηση γύρω από το AI (“AI fluency”) ως θεμελιώδη προσόν, με 40% να αναγνωρίζει την ανάγκη για εκπαίδευση ώστε να δημιουργηθεί μια ικανή ομάδα.

Πέντε πρακτικές που χαρακτηρίζουν τους AI Leaders

Για την αξιολόγηση της επιτυχίας των επιχειρήσεων, η Deloitte δημιούργησε τον Δείκτη Απόδοσης AI ROI (AI ROI Performance Index), που συνδυάζει τέσσερις διαστάσεις: άμεση οικονομική απόδοση, αύξηση εσόδων από AI, μείωση κόστους λειτουργίας και ταχύτητα επίτευξης αποτελεσμάτων.

Μόνο 1 στις 5 επιχειρήσεις κατατάσσεται στην κατηγορία των AI ROI Leaders: Αυτές οι οργανώσεις θεωρούν το AI ως εργαλείο μετασχηματισμού, επενδύοντας συστηματικά και μετρώντας την επιτυχία τους πέρα από τους καθιερωμένους οικονομικούς δείκτες μέσω πέντε κρίσιμων πρακτικών:

1. Ανασχεδιάζουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο μέσω στρατηγικής αξιοποίησης AI. Το 95% των AI ROI Leaders διαθέτουν πάνω από το 10% του τεχνολογικού τους προϋπολογισμού στο AI.
2. Πραγματοποιούν στοχευμένες επενδύσεις, διαθέτοντας μεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισμού τους στην τεχνολογία.
3. Ακολουθούν ανθρωποκεντρική προσέγγιση, διασφαλίζοντας ότι το AI ενδυναμώνει, και όχι αντικαθιστά, το ανθρώπινο δυναμικό. Το 83% των AI ROI Leaders πιστεύει ότι το Agentic AI δίνει τη δυνατότητα στους υπαλλήλους να εστιάζουν σε πιο δημιουργικές και στρατηγικές εργασίες.
4. Χρησιμοποιούν εξατομικευμένα μοντέλα μέτρησης του ROI: το 85% εφαρμόζει προσαρμοσμένα πλαίσια αξιολόγησης ανάλογα με τη μορφή της τεχνολογίας (generative ή agentic AI).
5. Εφαρμόζουν γενική εκπαίδευση και βελτίωση της «AI fluency» σε όλα τα επίπεδα της επιχείρησης.

Σύμφωνα με την μελέτη, το μέλλον ανήκει σε εκείνους που επενδύουν στρατηγικά και με υπομονή: Καθώς το AI ωριμάζει, οι οργανισμοί επανακαθορίζουν την έννοια της “απόδοσης”.
Ήδη το 65% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι το AI είναι μέρος της εταιρικής στρατηγικής, κατανοώντας ότι οι αποδόσεις δεν είναι πάντα άμεσες ή χρηματοοικονομικές.

Η πραγματική αξία του AI θα αποδειχθεί με το πέρασμα του χρόνου — όχι μόνο σε δείκτες κόστους και παραγωγικότητας, αλλά και στην ικανότητα των οργανισμών να καινοτομούν, να αντέχουν και να αναπτύσσονται βιώσιμα.

Η Κατερίνα Γλαβά, Engineering, AI and Data Leader της Deloitte Ελλάδος δήλωσε: «Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η αξία του AI δεν αποτυπώνεται μόνο στους αριθμούς, αλλά και στη στρατηγική ωριμότητα των οργανισμών που το υιοθετούν. Αυτές οι επιχειρήσεις που το βλέπουν ως μοχλό μετασχηματισμού, και όχι απλώς ως τεχνολογική αναβάθμιση, είναι οι κερδισμένες, δημιουργώντας βιώσιμη απόδοση και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Το κρίσιμο ερώτημα πλέον δεν είναι “αν” θα επενδύσουμε στο AI, αλλά “πώς” θα το ενσωματώσουμε σε κάθε πτυχή των λειτουργιών και της κουλτούρας μας”.

Μπορείτε να βρείτε την έρευνα εδώ.