Τα ιπτάμενα drones έχουν επαναστατήσει τη χερσαία μάχη στον πόλεμο στην Ουκρανία. Τώρα, γίνεται κάτι αντίστοιχο και κάτω από την επιφάνεια των θαλασσών, καθώς οι παγκόσμιοι ναυτικοί στόλοι σπεύδουν να προσθέσουν αυτόνομα υποβρύχια στα συστήματα άμυνας και παρακολούθησής τους.
Το Βασιλικό Ναυτικό του Ηνωμένου Βασιλείου προγραμματίζει έναν στόλο μη επανδρωμένων υποβρυχίων (UUVs) που θα πρωτοστατήσουν στην ανθυποβρυχιακή επιτήρηση και στην προστασία υποθαλάσσιων καλωδίων και αγωγών. Παράλληλα, η Αυστραλία σκοπεύει να επενδύσει 1,7 δισ. δολάρια στα υποβρύχια Ghost Shark για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των κινεζικών υποβρυχίων. Το Ναυτικό των ΗΠΑ κατευθύνει δισεκατομμύρια σε προγράμματα UUV, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που μπορούν να εκτοξευθούν από πυρηνικά υποβρύχια.
Τα αυτόνομα υποβρύχια χαρακτηρίζονται από τον Σκοτ Τζέιμσον, διευθυντή θαλάσσιων και χερσαίων αμυντικών λύσεων στην BAE Systems, ως «δύναμη μετασχηματισμού στο υποβρύχιο πεδίο μάχης». Σύμφωνα με τον ίδιο, θα επιτρέψουν στους ναυτικούς στόλους να ενισχύσουν τις ικανότητές τους με ελάχιστο κόστος σε σχέση με τα επανδρωμένα υποβρύχια.
Η εμφάνιση μιας νέας αγοράς έχει οδηγήσει σε ανταγωνισμό μεταξύ μεγάλων εταιρειών, όπως η BAE Systems και η General Dynamics, αλλά και νεοφυών επιχειρήσεων τεχνολογίας άμυνας, όπως η Anduril (κατασκευάστρια του Ghost Shark) και η γερμανική Helsing.
Ο αγώνας για υποθαλάσσια κυριαρχία διαρκεί σχεδόν έναν αιώνα. Το πρώτο πυρηνικό υποβρύχιο, το αμερικανικό Nautilus, καθελκύστηκε το 1954. Σήμερα, πυρηνικά οπλισμένα υποβρύχια είναι πυρήνας των ενόπλων δυνάμεων έξι χωρών: ΗΠΑ, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Κίνα και Ινδία, ενώ πιθανόν και η Βόρεια Κορέα.
Η παρακολούθηση του ρωσικού πυρηνικού υποβρυχιακού οπλοστασίου έχει γίνει βασική προτεραιότητα του Βασιλικού Ναυτικού, ειδικά στην περιοχή GIUK (Γροιλανδία–Ισλανδία–Ηνωμένο Βασίλειο), που είναι στρατηγικής σημασίας για την παρακολούθηση των ρωσικών κινήσεων. Η Νότια Σινική Θάλασσα θεωρείται επίσης ως αγορά υψηλού ενδιαφέροντος, λόγω των εντάσεων μεταξύ Κίνας και των γειτόνων της.
Τα αυτόνομα υποβρύχια drones έχουν τη δυνατότητα να επαναστατήσουν τον εντοπισμό και την παρακολούθηση των αντίπαλων υποβρυχίων. Η αύξηση επιθέσεων σε υποθαλάσσιες υποδομές, όπως αυτή του αγωγού Nord Stream το 2022 και η ζημιά στον Balticconnector το 2023, αναδεικνύει την ανάγκη για ενισχυμένη επιτήρηση. Υποθαλάσσια καλώδια ηλεκτρικής ενέργειας και διαδικτύου, ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια οικονομία, υποτίθεται ότι είναι σε ζώνη υψηλού κινδύνου, με πολλά περιστατικά καταστροφής τους.
Η βρετανική κυβέρνηση κατηγόρησε το ρωσικό πλοίο παρακολούθησης Yantar ότι εισήλθε στα βρετανικά ύδατα, καταδεικνύοντας αύξηση της παρουσίας ρωσικών πλοίων κατά 30% τα τελευταία δύο χρόνια.
Η επιτροπή άμυνας του κοινοβουλίου έχει εκφράσει ανησυχίες για την ευαλωτότητα του Ηνωμένου Βασιλείου σε υποθαλάσσιο σαμποτάζ – γνωστό και ως “γκρίζα ζώνη”, που μπορεί να προκαλεί αναστάτωση χωρίς να θεωρείται πράξη πολέμου. Οι συνέπειες από ζημιά στα υποθαλάσσια καλώδια γύρω από τις Βρετανικές Νήσους θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές.
Ο Άντι Θόμις, διευθύνων σύμβουλος της Cohort, ανέφερε ότι τα παραδοσιακά παρακολούθησης μέσα είναι «πολύ ικανά αλλά και πολύ ακριβά». Σημείωσε, ωστόσο, ότι ο συνδυασμός τους με μη επανδρωμένα σκάφη θα μπορούσε να επωφελήσει τη στρατηγική χωρίς να θέτει σε κίνδυνο το πλήρωμα.
Τα νέα υποβρύχια drones διαθέτουν έως και πέντε φορές περισσότερους αισθητήρες σόναρ σε σύγκριση με τα υφιστάμενα υποβρύχια. Η χαμηλή κατανάλωση ενέργειας είναι σημαντική για αυτά τα μικρά μη επανδρωμένα οχήματα, δυσκολεύοντας έτσι την ανίχνευσή τους.
Η BAE έχει ήδη δοκιμάσει το υποβρύχιο drone Herne, ενώ η Helsing χτίζει εγκατάσταση στο Πόρτσμουθ για την παραγωγή υποβρύχιων drones. Η Anduril, που ανήκει στον χρηματοδότη του Ντόναλντ Τραμπ, Πάλμερ Λάκι, εξετάζει τη δημιουργία εργοστασίων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα πρώτα συμβόλαια αναμένονται φέτος, με πιθανές δοκιμές στη βόρεια Σκωτία από την εταιρεία QinetiQ.
Ο Σιντάρθ Κάουσαλ, ανώτερος ερευνητής στο Royal United Services Institute, σημειώνει ότι οι στρατηγικές εντοπισμού υποβρυχίων της προηγούμενης δεκαετίας «δεν έχουν τη δυνατότητα κλιμάκωσης σε πραγματική σύγκρουση», λόγω υψηλού κόστους.
Τα πολεμικά πλοία χρησιμοποιούν καλώδια άνω των 100 μέτρων με σόναρ για τον εντοπισμό υποβρυχίων, ενώ δορυφόροι παρακολουθούν την επιφάνεια για υποθαλάσσιες επικοινωνίες. Η προσθήκη φθηνών drones σε αυτή τη διαδικασία είναι ενδιαφέρουσα, αλλά υπάρχει ανάγκη επιβεβαίωσης σχετικά με τα κόστη συντήρησης.
Η προστασία των υποθαλάσσιων καλωδίων είναι διπλή πρόκληση: μειωμένη επιτήρηση μπορεί να διευκολύνει το σαμποτάζ. Η ιδέα των αυτόνομων drones να ανταλλάσσουν πυρά κάτω από τη θάλασσα είναι «απόλυτα ρεαλιστική».
Διαβάστε επίσης: Υποβρύχια καλώδια: Η «Αχίλλειος πτέρνα» της οικονομίας.
ΠΗΓΗ: Guardian
