Ένα αξέχαστο αρχαιολογικό εύρημα ήρθε στο φως της δημοσιότητας, καθώς ένα ξύλινο σκάφος ανακαλύφθηκε στον βυθό, σε κοντινή απόσταση από την Αλεξάνδρεια. Οι αρχαιολόγοι δηλώνουν ότι αυτό το πλοίο ταιριάζει με τις αναφορές του διάσημου ιστορικού Στράβωνα σχετικά με τις πολυτελείς κρουαζιέρες των βασιλέων της Αιγύπτου.
Το σκάφος αναψυχής μήκους 35 μέτρων, το οποίο χρονολογείται στο πρώτο μισό του πρώτου αιώνα μ.Χ., περιλάμβανε ένα κεντρικό περίπτερο και μια καμπίνα με εντυπωσιακή διακόσμηση. Επιπλέον, φέρει μια επιγραφή στην ελληνική γλώσσα, η οποία αναμένεται να αποκρυπτογραφηθεί στο μέλλον.
Η ανακάλυψη του πλοίου έγινε κοντά στο ανατολικό, αρχαίο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, το οποίο κάποτε φιλοξενούσε τη νήσο Αντίρροδος, που βυθίστηκε μετά από μια σειρά καταστροφικών σεισμών τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Η ανακάλυψη αυτή δεν είναι τυχαία, καθώς παραπέμπει στις διηγήσεις του Στράβωνα, ο οποίος επισκέφθηκε την Αλεξάνδρεια κατά την εποχή της Κλεοπάτρας (περίπου 29-25 π.Χ.), τη στιγμή που η πόλη λειτουργούσε ως πρωτεύουσα της Αιγύπτου.
Ο διάσημος γεωγράφος αναφέρει στο έργο του Γεωγραφικά ότι:
«Αυτά τα πλοία είναι πολυτελώς εξοπλισμένα και χρησιμοποιούνται από τη βασιλική αυλή για εκδρομές. Ξεχειλίζουν από πλήθη γλεντοκόπων που κατεβαίνουν από την Αλεξάνδρεια μέσω του καναλιού για δημόσιες γιορτές. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας, πλήθη ανδρών και γυναικών πλέουν με τις βάρκες, παίζουν φλάουτο και χορεύουν, χωρίς κανένα φραγμό και με απόλυτη ακολασία».
Η ανασκαφή έγινε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ενάλιας Αρχαιολογίας, με τη διεύθυνση του καθηγητή Φρανκ Γκόντιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος έχει στο ενεργητικό του πολλές σημαντικές ανακαλύψεις στην αρχαία αιγυπτιακή πόλη.
«Είναι η πρώτη φορά που ανευρίσκεται ένα τέτοιο σκάφος στην Αίγυπτο», δήλωσε ο καθηγητής στον Guardian. «Διάφοροι αρχαίοι συγγραφείς, όπως ο Στράβωνας, αναφέρονται σε αυτά τα πλοία» πρόσθεσε, αναδεικνύοντας την ιστορική τους σημαντικότητα.
Το μωσαϊκό της Παλεστρίνας, ζωγραφισμένο τον 1ο αιώνα μ.Χ, απεικονίζει σκάφη αναψυχής στο δέλτα του Νείλου
Το πλοίο βρισκόταν σε βάθος 7 μέτρων αλλά εντοπίστηκε θαμμένο ενάμισι μέτρο κάτω από τον βυθό. Ο Γκόντιο περιγράφει την πλώρη ως επίπεδη και την πρύμνη ως στρογγυλή, έτσι ώστε το πλοίο να μπορεί να πλέει σε ρηχά νερά.
Σε συνεργασία με το αιγυπτιακό υπουργείο Αρχαιοτήτων, ο Γκόντιο συνεχίζει τις ανασκαφές στην Αλεξάνδρεια από το 1992. Μια σπουδαία ανακάλυψη σημειώθηκε το 2000, όταν βρέθηκαν τα ερείπια των αρχαίων πόλεων του Ηρακλείου και της Κανώπου, βυθισμένα στον Κόλπο του Αμπουκίρ, ανάμεσα στην Αλεξάνδρεια και το δέλτα του Νείλου.
Η ομάδα του Γκόντιο σημείωσε μια επιτυχία το 2019, όταν ανακάλυψε ένα αρχαίο πλοίο που ταίριαζε με τις περιγραφές του Ηροδότου.
Η ανακάλυψη βρέθηκε λιγότερο από 50 μέτρα μακριά από τη θέση του Ναού της Ίσιδος και οι ειδικοί πιστεύουν ότι ίσως βυθίστηκε γύρω στο 50 μ.Χ., όταν σεισμοί και τσουνάμι κατέστρεψαν το αρχαίο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Ωστόσο, μια εναλλακτική θεωρία αναφέρει ότι το πλοίο πιθανόν να ανήκε στον ναό και να χρησίμευε για θρησκευτικές τελετές.
Σύμφωνα με τον Γκόντιο, «μπορεί να ήταν […] μέρος της ναυτικής τελετής του Navigium Isidis, όπου διαδραματίζονταν διαδικασίες προς τιμή της θεάς Ίσιδας, που κυβερνούσε τη θάλασσα».
Αξιοσημείωτο είναι ότι το ναυάγιο δεν θα ανασυρθεί, καθώς η ομάδα ακολουθεί τους κανόνες της UNESCO, που προτείνουν ότι τα ευρήματα είναι καλύτερα να παραμένουν κάτω από το νερό. Εντούτοις, οι ανασκαφές θα συνεχιστούν.
Κεντρική εικόνα: Franck Goddio/Hilti Foundation
