Ιδέες για την εξεύρεση ενεργών λύσεων στο φλέγον δημοσιονομικό ζήτημα που αντιμετωπίζει η Γαλλία, έχει προτείνει μια πληθώρα πολιτικών παρατάξεων. Όμως, μέχρι στιγμής, μόνο η Αριστερά έχει υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες ασμένως απορρίπτονται από τα κόμματα του κυβερνώντος Κέντρου και της Δεξιάς, ως υπερβολικά “αριστερές”. Συγκεκριμένα, προτάσεις όπως ο φόρος Ζικμάν και άλλες που αφορούν τη φορολόγηση των υπερπλουσίων, έχουν προκαλέσει αντιδράσεις.
Φαίνεται ότι έχει φτάσει η στιγμή για να εμφανιστεί και μια «δεξιά» πρόταση, η οποία σχετίζεται με τη φορολόγηση. Αυτή η πρόταση δεν προέρχεται από τα κόμματα της Αριστεράς, αλλά από ένα think tank με αριστερό προσανατολισμό, το Terra Nova. Η ιδέα του «κοινωνικού ΦΠΑ» δεν είναι καινούργια, ωστόσο, επανέρχεται στην επιφάνεια μέσω των δημοσίων συζητήσεων που τροφοδοτεί το συγκεκριμένο ίδρυμα.
Το Terra Nova προτείνει την αύξηση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) και των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων, καθώς και την αποσύνδεση των αυξήσεων των συντάξεων από τον πληθωρισμό, ως λύση για την ενίσχυση των δημόσιων οικονομικών και την κάλυψη της εισφορολογικής ανεπάρκειας.
Φορολογικές δυνατότητες
Στην πρόσφατη έκθεση που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα και υπογράφεται από τον ερευνητή της Terra Nova, Γκιγιόμ Ανζό, οι ειδικοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι «ο μόνος τρόπος για να αναστραφεί ο κύκλος του χρέους, δεδομένου ότι το γαλλικό χρέος θεωρείται ήδη από τις αγορές πιο επικίνδυνο από αυτό της Πορτογαλίας ή της Ισπανίας», είναι η αύξηση του βασικού συντελεστή ΦΠΑ και των ασφαλιστικών εισφορών.
Παρά το γεγονός ότι ο βασικός συντελεστής ΦΠΑ στη Γαλλία ανέρχεται στο 20% (σχεδόν ο χαμηλότερος στην Ευρώπη, λίγο υψηλότερος από αυτόν της Γερμανίας), οι ασφαλιστικές εισφορές παραμένουν οι υψηλότερες στην περιοχή, όπως επισημαίνει η Ζιλί Ρουίς στην Le Figaro.
Μια αύξηση κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ΦΠΑ (στο 21%) και η εφαρμογή των άλλων προτεινόμενων μέτρων θα μπορούσαν να αποφέρουν έσοδα 120 δισ. ευρώ ετησίως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Terra Nova. Για να επιτευχθεί η συγκέντρωση ενός τέτοιου ποσού – «κάτι που θα ήταν πρωτοφανές στην ιστορία μας» – προτείνονται δύο κεντρικοί δίαυλοι: η αύξηση του ΦΠΑ και των ασφαλιστικών εισφορών.
Διαρθρωτικές ανισότητες
«Ο ΦΠΑ θεωρείται ουσιαστικά ουδέτερος φόρος, καθώς η επιβολή του δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα ή την ανταγωνιστικότητα», σημειώνει ο Γκιγιόμ Ανζό. Ωστόσο, αναγνωρίζει ότι η αύξηση ενός έμμεσου φόρου που πλήττει το σύνολο των καταναλωτών ανεξαρτήτως εισοδήματος «θα μπορούσε να έχει αντιαναδιανεμητικό αποτέλεσμα».
Αυτό σημαίνει ότι δεν θα συνέβαλε στην άμβλυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων που παρατηρούνται στη χώρα, κάτι που αποτελεί βασικό στόχο της Αριστεράς για μια «δικαιότερη κοινωνία». Η πρόβλεψη είναι ότι οι φτωχότεροι θα δουν τη αγοραστική τους δύναμη να μειώνεται κατά 0,7%, σε σύγκριση με μόλις 0,4% για τους πλουσιότερους.
Στο ίδιο πνεύμα εξοικονόμησης πόρων για τον εξορθολογισμό των δημόσιων οικονομικών, η έκθεση προτείνει επίσης την αύξηση κατά μία ποσοστιαία μονάδα των γενικών εταιρικών ασφαλιστικών εισφορών.
Αντισταθμιστική στρατηγική
«Ενώ οι φορολογικές προτάσεις της Αριστεράς εστιάζουν συχνά στη φορολόγηση της πλουσιότερης μειονότητας, το think tank αυτό προκρίνει την αύξηση των φόρων που πληρώνει το σύνολο του πληθυσμού, προτείνοντας ευρεία φορολογική βάση με μέτριο ποσοστό», επισημαίνει η ρεπόρτερ του «Figaro».
Ως αντιστάθμιση για την κοινωνική αδικία που επιφέρει η αύξηση κάθε έμμεσης φορολόγησης, η έκθεση προτείνει διάφορα μέτρα «φορολογικής δικαιοσύνης», όπως αυξήσεις στη φορολογία της ακίνητης περιουσίας και των κεφαλαιακών κερδών.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Γκιγιόμ Ανζό θεωρεί ότι οι λύσεις που προτείνονται από τα αριστερά κόμματα, που επικεντρώνονται στη φορολόγηση του πλουσιότερου 1% ή 0,1% των Γάλλων, μπορεί να αποφέρουν μόλις 10-15 δισ. ευρώ ετησίως, θέτοντας σε αμφιβολία τη δυνατότητά τους να αποκαταστήσουν τα δημόσια οικονομικά της χώρας.
Η συζήτηση για τους συνταξιούχους
Η έκθεση του think tank Terra Nova στρέφεται επίσης και σε μια άλλη κομβική κοινωνική ομάδα, τους συνταξιούχους. Η δήλωση του Ανζό είναι σαφώς προκλητική: «Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος των baby boomers, θα πρέπει να μειωθεί στο μισό το ποσοστό των συνταξιοδοτικών εισφορών των εργαζομένων». Αυτή η ενέργεια θα μπορούσε να αποφέρει μέχρι 40 δισ. ευρώ ετησίως.
Αλλά πώς είναι δυνατή η εξοικονόμηση αυτού του ποσού από τους συνταξιούχους; Η έκθεση προτείνει την «αποσύνδεση των αυξήσεων των συντάξεων από τον πληθωρισμό» εκτός από τα ελάχιστα κοινωνικά επιδόματα και τις χαμηλότερες συντάξεις. Επιπλέον, προτείνει την κατάργηση των φορολογικών απαλλαγών και τη φορολογική επιβάρυνση των κληρονομιών.
Μήπως η Γαλλία εργάζεται για να υποστηρίξει τη λαϊκιστική Ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν;
