«Η Wall Street Προειδοποιεί: Έρχεται η Μεγάλη Σκανδαλώδης Φούσκα στην Τεχνητή Νοημοσύνη! Τι Κρύβεται Πίσω από την Καταιγίδα;»

Τρία χρόνια έχουν περάσει από την κυκλοφορία του ChatGPT, που άνοιξε τον δρόμο για μια επενδυτική ευφορία γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, οι αμφιβολίες αρχίζουν να ριζώνουν, καθώς, αν και τα κεφάλαια συνεχίζουν να ρέουν προς τον κλάδο, ολοένα και περισσότεροι επενδυτές αναρωτιούνται εάν αυτή η στήριξη της αγοράς μπορεί να διατηρηθεί ή αν πλησιάζει ο χρόνος μιας διόρθωσης.

Η πρόσφατη πίεση στις μετοχές της Nvidia, η απότομη πτώση της Oracle λόγω αυξημένων δαπανών για υποδομές AI και η επιδείνωση του κλίματος γύρω από εταιρείες που σχετίζονται με την OpenAI εντείνουν τις συζητήσεις περί υπερβολών. Καθώς το βλέμμα στρέφεται προς το 2026, το κεντρικό δίλημμα για τη Wall Street είναι εάν πρέπει να περιορίσει την έκθεσή της στην τεχνητή νοημοσύνη ή αν, αντιθέτως, η συγκυρία ευνοεί τον διπλασιασμό των στοιχημάτων.

Στην καρδιά των ανησυχιών βρίσκονται τρία κρίσιμα ερωτήματα: Ποιους τομείς θα επηρεάσει πραγματικά η τεχνητή νοημοσύνη; Πόσο βιώσιμο είναι το υψηλό κόστος ανάπτυξής της; Και θα είναι οι χρήστες επιτέλους διατεθειμένοι να πληρώσουν για τις υπηρεσίες αυτές; Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις θα είναι καθοριστικές για την κατεύθυνση των χρηματιστηριακών αγορών τα επόμενα χρόνια.

Η άνοδος των μετοχών τα τελευταία τρία χρόνια, που εκπροσωπεί ένα bull market περίπου 30 τρισ. δολαρίων, έχει στηριχθεί κυρίως σε μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες και στους κλάδους που επωφελήθηκαν από τις επενδύσεις σε υποδομές AI, συμπεριλαμβανομένων των κατασκευαστών μικροτσίπ και των παρόχων ενέργειας.

Η εξάρτηση των βασικών χρηματιστηριακών δεικτών από μια περιορισμένη ομάδα μετοχών καθιστά την αγορά ευάλωτη: εάν αυτές οι μετοχές σταματήσουν να αυξάνονται, οι συνέπειες ενδέχεται να είναι εκτενείς.

Κεφάλαια υψηλού ρίσκου

Ενδεικτική είναι η περίπτωση της OpenAI, η οποία προγραμματίζει επενδύσεις ύψους 1,4 τρισ. δολαρίων στα επόμενα χρόνια, ενώ τα έσοδά της παραμένουν σημαντικά πίσω από τις λειτουργικές της δαπάνες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η εταιρεία αναμένεται να «κάψει» πάνω από 100 δισ. δολάρια έως το 2029, προτού ξεκινήσει να εμφανίζει θετικές ταμειακές ροές.

Προς το παρόν, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση δεν αποτελεί πρόβλημα. Ωστόσο, η αυξανόμενη ανησυχία για φαινόμενα «κυκλικής χρηματοδότησης», κατά τα οποία οι εταιρείες της βιομηχανίας στηρίζουν η μία την άλλη, ενισχύει τους φόβους ότι οποιαδήποτε περικοπή στη χρηματοδότηση θα μπορούσε να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλο τον κλάδο.

Ταυτόχρονα, πολλές εισηγμένες εταιρείες στηρίζονται ολοένα και περισσότερο στον δανεισμό προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις τους σε data centers. Η Oracle, για παράδειγμα, έχει αντλήσει δεκάδες δισ. δολαρίων μέσω ομολόγων, αυξάνοντας την πίεση στις ταμειακές της ροές. Η πρόσφατη αύξηση των δαπανών κεφαλαίου και η επιβράδυνση της ανάπτυξης των υπηρεσιών cloud έχουν οδηγήσει σε έντονες πιέσεις με αποτέλεσμα την αύξηση του αντιλαμβανόμενου πιστωτικού κινδύνου.

Το κόστος της «κούρσας» των data centers

Οι μεγαλύτεροι τεχνολογικοί όμιλοι αναμένεται να δαπανήσουν πάνω από 400 δισ. δολάρια μέσα στο επόμενο 12μηνο, κυρίως για υποδομές τεχνητής νοημοσύνης. Αν και τα έσοδα από σχετικές δραστηριότητες αυξάνονται, απέχουν πολύ από το να καλύψουν το κόστος.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η εκτόξευση των αποσβέσεων. Σε λιγότερο από έναν χρόνο, οι σχετικές δαπάνες για συγκεκριμένες μεγάλες εταιρείες σχεδόν τριπλασιάστηκαν, γεγονός που απειλεί να περιορίσει τις επαναγορές μετοχών και τα μερίσματα. Για ορισμένες εταιρείες, οι ελεύθερες ταμειακές ροές ενδέχεται να γίνουν αρνητικές το 2026, έπειτα από τις επιστροφές κεφαλαίων στους μετόχους.

Πέρα από τα αριθμητικά στοιχεία, το στοίχημα της τεχνητής νοημοσύνης εισάγει μια σημαντική στρατηγική μεταστροφή. Εταιρείες που βασίζανε την αξία τους σε γρήγορη ανάπτυξη με σχετικά χαμηλό κόστος, τώρα επενδύουν επιθετικά, με υψηλή μόχλευση και αβέβαιη απόδοση.

Υπερβολή ή ελεγχόμενος ενθουσιασμός;

Αν και υπάρχουν φόβοι, οι αποτιμήσεις δεν θυμίζουν ακόμα τα επίπεδα της «φούσκας» της εποχής των dot-com. Ο Nasdaq 100 διαπραγματεύεται περίπου σε 26 φορές τα εκτιμώμενα κέρδη, σημαντικά χαμηλότερα από τα ακραία επίπεδα των αρχών της δεκαετίας του 2000.

Παρ’ όλα αυτά, αρκετές μετοχές του τομέα παρουσιάζουν ιδιαίτερα «τεντωμένες» αποτιμήσεις, γεγονός που προσθέτει στον προβληματισμό.

Το αποτέλεσμα είναι ένα σκηνικό έντονης αβεβαιότητας. Οι κίνδυνοι είναι πλέον εμφανείς, αλλά η μαζική έξοδος από την αγορά δεν έχει ακόμη αρχίσει. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι, ακόμη κι αν δεν συμβεί κατάρρευση, είναι πιθανή μια σταδιακή εκροή κεφαλαίων, μια «περιστροφή» μακριά από τα πιο πολυσυζητημένα ονόματα της τεχνητής νοημοσύνης.

Μένει να φανεί αν η επόμενη φάση θα επιβεβαιώσει το αφήγημα της τεχνολογικής επανάστασης ή εάν θα αποκαλύψει τα όρια μιας επενδυτικής μόδας που μεγάλωσε ταχύτατα.