Για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία, ένα μικρό κράτος εφαρμόζει το Καθολικό Βασικό Εισόδημα (Universal Basic Income – UBI) μέσω κρυπτονομισμάτων. Οι Νήσοι Μάρσαλ, μακριά από τα κέντρα της διεθνούς οικονομίας, μετατρέπονται σε ένα καινοτόμο εργαστήριο κοινωνικής πολιτικής.
Το νησιωτικό κράτος του Ειρηνικού, με πληθυσμό περίπου 42.000 κατοίκους, εγκαινίασε ένα εθνικό πρόγραμμα καθολικού βασικού εισοδήματος, συνδυάζοντας παραδοσιακές μεθόδους πληρωμής με την επαναστατική τεχνολογία blockchain, όπως επισημαίνει [η βρετανική Guardian](https://www.theguardian.com). Αυτή η πρωτοβουλία προκαλεί διεθνές ενδιαφέρον καθώς καταγράφεται ως η πρώτη εφαρμογή UBI σε εθνική κλίμακα που περιλαμβάνει κρυπτονόμισμα.
Νήσοι Μάρσαλ: Πώς λειτουργεί το πρόγραμμα
Κάθε πολίτης της χώρας εισπράττει 200 δολάρια ΗΠΑ ανά τρίμηνο, δηλαδή περίπου 800 δολάρια ετησίως. Αυτή η βοήθεια δεν αποσκοπεί στην αντικατάσταση της εργασίας, αλλά εκλαμβάνεται ως δίχτυ ασφαλείας απέναντι στην αυξανόμενη ακρίβεια και την οικονομική αβεβαιότητα.
Οι δικαιούχοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν τη μέθοδο πληρωμής τους: είτε μέσω τραπεζικής κατάθεσης, επιταγής είτε ψηφιακού πορτοφολιού που βασίζεται σε stablecoin συνδεδεμένο με το δολάριο.
Γιατί κρυπτονόμισμα σε ένα νησιωτικό κράτος
Η γεωγραφική διάταξη των Νήσων Μάρσαλ παίζει σημαντικό ρόλο στην επιτυχία του προγράμματος. Το κράτος απαρτίζεται από εκατοντάδες νησιά και ατόλες, πολλά από τα οποία δεν διαθέτουν εύκολη πρόσβαση σε τραπεζικές υποδομές. Η επιλογή των ψηφιακών πληρωμών κοιτά προς την κατεύθυνση της γρήγορης και οικονομικής διανομής χρημάτων, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες κοινότητες.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η τεχνολογία blockchain θα επιφέρει μείωση των καθυστερήσεων και της γραφειοκρατίας, καθιστώντας τη διαδικασία πιο αποδοτική.
Χρηματοδότηση και ιστορικό πλαίσιο
Η χρηματοδότηση του προγράμματος δεν προέρχεται από τους καθημερινούς φόρους, αλλά από ένα ειδικό καταπιστευματικό ταμείο. Αυτό το ταμείο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο συμφωνιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ως αποζημίωση για τις πυρηνικές δοκιμές που διεξήχθησαν στην περιοχή κατά τον 20ό αιώνα.
Το ταμείο αυτό αποτελεί μέρος των αποζημιώσεων που συμφωνήθηκαν με τις Η.Π.Α. για τις πυρηνικές δοκιμές που έλαβαν χώρα στην περιοχή κατά τον 20ό αιώνα.
Τα διαθέσιμα κεφάλαια υπερβαίνουν τα 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια, με επιπλέον δεσμεύσεις χρηματοδότησης να διαφαίνονται για τα προσεχή χρόνια.
Ανάμεσα στον ενθουσιασμό και τον σκεπτικισμό
Παρά την καινοτομία του εγχειρήματος, οι προκλήσεις είναι αναπόφευκτες. Η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι συχνά αναξιόπιστη και η χρήση ψηφιακών πορτοφολιών απαιτεί τεχνολογική εξοικείωση και κατάλληλες συσκευές. Ενδεικτικά, πολλοί πολίτες επιλέγουν ακόμα τις παραδοσιακές τραπεζικές πληρωμές, με ελάχιστους να προτιμούν το κρυπτονόμισμα.
Διεθνείς οργανισμοί και ακαδημαϊκοί καταγράφουν επίσης τους κινδύνους: από ζητήματα διακυβέρνησης έως νομικές και δημοσιονομικές ασάφειες. Ωστόσο, αναγνωρίζουν ότι οι καινοτόμες αυτές λύσεις μπορεί να ανοίξουν νέες προοπτικές κοινωνικής πολιτικής για μικρά νησιωτικά κράτη.
Ένα πείραμα με παγκόσμια σημασία
Οι Νήσοι Μάρσαλ, αν και μικρές σε μέγεθος, προτείνουν ένα πείραμα μεγάλης φιλοδοξίας.
Εάν το καθολικό βασικό εισόδημα με ψηφιακή υποδομή αποδειχθεί βιώσιμο, μπορεί να καθορίσει ένα μοντέλο για άλλες χώρες που αναζητούν νέες προσεγγίσεις υποστήριξης των πολιτών τους, σε έναν κόσμο γεμάτο ανισότητες και ταχύτατους τεχνολογικούς μετασχηματισμούς.
