Στην κορυφή των τελευταίων τριάντα χρόνων, η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ) προχώρησε σε αύξηση των επιτοκίων αναφοράς, με την πολιτική της να ομαλοποιείται, δραστηριοποιώντας την αγορά και προκαλώντας μαζική πώληση κρατικών ομολόγων. Η απόδοση των 10ετών ομολόγων εκτοξεύθηκε πάνω από το 2%.
Συγκεκριμένα, τα επιτόκια αυξήθηκαν κατά 25 μονάδες βάσης, φτάνοντας στο 0,75%, το ανώτατο επίπεδο από το 1995, όπως είχαν προβλέψει οι οικονομολόγοι του Reuters.
Η BOJ τόνισε ότι τα πραγματικά επιτόκια αναμένονται να παραμείνουν «σημαντικά αρνητικά», ενώ οι ευνοϊκές χρηματοοικονομικές συνθήκες θα συνεχίσουν να τροφοδοτούν την οικονομική δραστηριότητα.
Μετά την απόφαση, η απόδοση των 10ετών ιαπωνικών κρατικών ομολόγων σημείωσε άνοδο περίπου 5 μονάδων βάσης, αγγίζοντας το 2,019%, ενώ η απόδοση των 20ετών κρατικών ομολόγων αυξήθηκε κατά 3 μονάδες βάσης, φθάνοντας στο 2,975%, επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από το 1999.
Το γιεν κινήθηκε πτωτικά κατά 0,25% στα 155,92 έναντι του δολαρίου, ενώ ο δείκτης Nikkei 225 παρουσίασε αύξηση 1,28%.
Η Ιαπωνία έχει ξεκινήσει την ομαλοποίηση της νομισματικής της πολιτικής από το προηγούμενο έτος, απομακρυνόμενη από το μοναδικό καθεστώς αρνητικών επιτοκίων που διατηρούνταν από το 2016. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την τάση αύξησης των επιτοκίων σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες.
Η Τράπεζα της Ιαπωνίας διαβεβαίωσε ότι ο στόχος της είναι να επιτύχει έναν «ευνοϊκό κύκλο» που θα ενισχύσει τις μισθολογικές αυξήσεις και τις τιμές.
Στο 2,9% ο πληθωρισμός
Ο πληθωρισμός έχει σταθερά υπερβεί τον στόχο του 2% της BOJ για 44 συνεχόμενους μήνες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, τον Νοέμβριο ο πληθωρισμός κατέγραψε ποσοστό 2,9%.
Αυτός ο αυξημένος πληθωρισμός έχει οδηγήσει σε πίεση στους πραγματικούς μισθούς, οι οποίοι παρουσιάζουν μείωση για 10 διαδοχικούς μήνες, όπως καταδεικνύουν τα δεδομένα του υπουργείου Εργασίας.
Η BOJ προέβλεψε ότι ο βασικός πληθωρισμός —εκτός των τιμών των φρέσκων τροφίμων— είναι πιθανό να επιβραδυνθεί κάτω από το 2% μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου του 2026, λόγω της μείωσης των τιμών τροφίμων και των κυβερνητικών μέτρων που αποσκοπούν στη συγκράτηση των ανατιμήσεων.
Υφεση και υψηλά εταιρικά κέρδη
Η αύξηση των επιτοκίων ενέχει κινδύνους για την οικονομία της Ιαπωνίας, που ήδη βρίσκεται σε ύφεση. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις, το ΑΕΠ του τρίτου τριμήνου συρρικνώθηκε κατά 0,6% σε τριμηνιαία βάση και 2,3% σε ετήσια βάση.
Ωστόσο, η BOJ δήλωσε ότι παρά την οικονομική αδυναμία, τα εταιρικά κέρδη αναμένονται να παραμείνουν υψηλά και οι επιχειρήσεις πιθανώς θα συνεχίσουν να αυξάνουν τους μισθούς το 2026.
«Είναι πολύ πιθανό να διατηρηθεί ο μηχανισμός με τον οποίο οι μισθοί και οι τιμές αυξάνονται με μέτριο ρυθμό», ανέφερε η τράπεζα, προσθέτοντας ότι αυξάνονται οι πιθανότητες ο υποκείμενος πληθωρισμός να φτάσει τον στόχο του 2%.
Δημόσιο χρέος
Η αύξηση των επιτοκίων συνέπεσε με την εκτίναξη των αποδόσεων των ιαπωνικών κρατικών ομολόγων (JGB) στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες. Αυτή η κατάσταση προσθέτει περαιτέρω δημοσιονομική πίεση στην Ιαπωνία.
Η Ιαπωνία διαθέτει ήδη το υψηλότερο ποσοστό χρέους προς ΑΕΠ στον κόσμο, αγγίζοντας σχεδόν το 230%, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Παρ’ όλα αυτά, η αύξηση των αποδόσεων μπορεί να προσφέρει στήριξη στο νόμισμα. Το γιεν διαπραγματεύεται γύρω από τα 154-157 έναντι του δολαρίου από τον Νοέμβριο, έχοντας υποχωρήσει πάνω από 2,5% από την ανάληψη καθηκόντων της πρωθυπουργού Sanae Takaichi τον Οκτώβριο, που υποστηρίζει χαλαρότερη νομισματική πολιτική.
Μετά από αυτή την αύξηση, η BOJ είναι πιθανό να προχωρήσει σε επόμενη αύξηση του επιτοκίου πολιτικής στα μέσα του 2026, καταλήγοντας σε τελικό επιτόκιο 1%, όπως δήλωσε ο Shigeto Nagai, επικεφαλής της Japan Economics στην Oxford Economics, στο CNBC πριν από τη λήψη απόφασης της BOJ.
