Ο καρκίνος του μαστού με υπερέκφραση του υποδοχέα HER2 (HER2-positive) είναι μια μορφή της νόσου που χαρακτηρίζεται από επιθετική συμπεριφορά και απαιτεί εξειδικευμένη προσέγγιση. Ο υποδοχέας HER2 (Human Epidermal Growth Factor Receptor 2) είναι μια πρωτεΐνη που εντοπίζεται στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων και διαδραματίζει καίριo ρόλο στην προώθηση του κυτταρικού πολλαπλασιασμού. Όταν το γονίδιο HER2 είναι υπερεκφρασμένο (IHC 3+ ή ISH+), τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται με ταχύτερο ρυθμό. Η πρόοδος στη μοριακή βιολογία έχει επιφέρει τη δημιουργία στοχευμένων θεραπειών, που έχουν αναδείξει νέες δυνατότητες στην αντιμετώπιση αυτής της νόσου.
Η κύρια γραμμή θεραπείας για τον HER2-θετικό καρκίνο του μαστού περιλαμβάνει τους παράγοντες anti-HER2, όπως το trastuzumab και το pertuzumab, που είναι μονοκλωνικά αντισώματα που μπλοκάρουν τον HER2 υποδοχέα, αναστέλλοντας τα σήματα που προάγουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Συνδυασμένα με χημειοθεραπεία, αυτές οι θεραπείες έχουν επιφέρει σημαντική βελτίωση στην επιβίωση των ασθενών τόσο σε πρώιμα όσο και σε προχωρημένα στάδια της νόσου. Επιπλέον, η έρευνα έχει προχωρήσει με την ανάπτυξη των καινοτόμων ‘συζευγμένων αντισωμάτων’ (antibody-drug conjugates, ADCs).
Ένα από τα πλέον καινοτόμα ADCs είναι το fam-trastuzumab deruxtecan-nxki (T-DXd, εμπορική ονομασία Enhertu). Το T-DXd συνδυάζει ένα αντίσωμα που στοχεύει τον HER2 με ένα ισχυρό κυτταροτοξικό φάρμακο, επιτρέποντας έτσι την εκλεκτική χορήγηση της χημειοθεραπείας μόνο στα καρκινικά κύτταρα, μειώνοντας τις παρενέργειες στους υγιείς ιστούς.
Στις 15 Δεκεμβρίου, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε τον συνδυασμό T-DXd με pertuzumab ως θεραπεία πρώτης γραμμής για ενήλικες με μη χειρουργήσιμο ή μεταστατικό HER2-θετικό καρκίνο του μαστού. Παράλληλα, εγκρίθηκαν και διαγνωστικά τεστ (PATHWAY anti-HER-2/neu(4B5) Rabbit Monoclonal Primary Antibody και HER2 Dual ISH Probe Cocktail) για τη διασφάλιση της ορθής επιλογής των ασθενών που θα ωφεληθούν από την εν λόγω θεραπεία.
Η έγκριση στηρίχθηκε σε μια διεθνή κλινική μελέτη φάσης ΙΙΙ, την DESTINY-Breast09, στην οποία συμμετείχαν 1.157 ασθενείς με προχωρημένο ή μεταστατικό HER2-θετικό καρκίνο του μαστού. Η μελέτη συγκρίνει τον συνδυασμό T-DXd + pertuzumab με την κλασική θεραπεία με ταξάνη, trastuzumab και pertuzumab (THP). Το κύριο καταληκτικό σημείο ήταν η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (progression-free survival).
Τα αποτελέσματα του STUDY ήταν εντυπωσιακά: η διάμεση επιβίωση χωρίς εξέλιξη έφτασε τους 40,7 μήνες στον συνδυασμό T-DXd + pertuzumab, αντί για 26,9 μήνες που καταγράφηκαν με το παραδοσιακό σύστημα THP, παρουσιάζοντας σημαντική μείωση του κινδύνου εξέλιξης. Το ποσοστό αντικειμενικής ανταπόκρισης ανήλθε στο 87%, επιβεβαιώνοντας τη δραστικότητα του νέου συνδυασμού. Αν και οι πληροφορίες για τη συνολική επιβίωση δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί, τα διαθέσιμα δεδομένα είναι υποσχόμενα.
Όπως κάθε θεραπεία, έτσι και το T-DXd ενδέχεται να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως ουδετεροπενία και δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας, απαιτώντας τη στενή παρακολούθηση των ασθενών. Ωστόσο, η έγκριση της θεραπείας αυτής, η οποία έλαβε καθεστώς Προτεραιότητας και Χαρακτηρισμό Πρωτοποριακής Θεραπείας (Breakthrough Therapy), σηματοδοτεί μια σημαντική πρόοδο για πιο αποτελεσματικές και εξατομικευμένες προσεγγίσεις στην καταπολέμηση του HER2-θετικού καρκίνου του μαστού, προσφέροντας νέες ελπίδες σε χιλιάδες ασθενείς παγκοσμίως.
