Στην καρδιά της Μεσογείου, οι θερμοκρασίες παραμένουν εντυπωσιακά υψηλές, ξεπερνώντας τα κανονικά για αυτήν την εποχή επίπεδα σε σημείο που η περιοχή αναδύεται ως ένα πραγματικό «hot spot» της κλιματικής κρίσης. Οι μετρήσεις δείχνουν πως η άνοδος του υδραργύρου στην περιοχή συμβαίνει με ρυθμούς ταχύτερους από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Η κλιματική αλλαγή έχει εγκατασταθεί στην Μεσόγειο και δεν αποτελεί πλέον σενάριο για το μέλλον, αλλά μια σκληρή πραγματικότητα. Η συχνότητα των καύσωνων και των ακραίων καιρικών φαινομένων παρουσιάζει αυξητική τάση, αφήνοντας ανησυχητικά σημάδια.
«Όταν τα ακραία φαινόμενα επαναλαμβάνονται με αυξανόμενη ένταση και διάρκεια, πρόκειται για σαφή τάση»
Ο καταξιωμένος μετεωρολόγος Γιώργος Τσατραφύλλιας τονίζει πως ο συνδυασμός αυξανόμενων θερμοκρασιών, μειωμένων βροχοπτώσεων και παρατεταμένων ξηρών περιόδων αυξάνει τον κίνδυνο όχι μόνο των καύσωνων, αλλά και των δασικών πυρκαγιών, καθώς και πλημμυρών σε περιόδους βροχών. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει ήδη αναγνωρίσει την κρισιμότητα της κατάστασης.
Με αφορμή τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων, ο κ. Τσατραφύλλιας δηλώνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ: «Τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν είναι νέο φαινόμενο, αλλά η συνεχώς αυξανόμενη έντασή τους και η πρόκλησή τους εκτός των καθιερωμένων εποχών, αποτελούν σαφή ένδειξη της κλιματικής αλλαγής». Η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας και των θαλασσών «φορτίζει» το κλιματικό σύστημα, οδηγώντας σε ισχυρότερες καταιγίδες και σε παρατεταμένους καύσωνες, μαζί με απροσδόκητα ψυχρά επεισόδια.
Ο κ. Τσατραφύλλιας επισημαίνει ότι αν και ένα μεμονωμένο φαινόμενο δεν είναι απόδειξη της κλιματικής αλλαγής, η επανάληψή τους με αυξανόμενη ένταση και διάρκεια υποδεικνύει μια σαφή τάση. Σύμφωνα με τις επιστημονικές μεθόδους, η πιθανότητα και η ένταση των φαινομένων μπορεί πλέον να ποσοτικοποιηθούν, συνδέοντας τα με την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή.
Η Μεσόγειος ως το επίκεντρο της κλιματικής κρίσης
Η Μεσόγειος, εξακολουθεί ο κ. Τσατραφύλλιας, είναι «hot spot» της κλιματικής κρίσης λόγω της ταχύτερης θέρμανσης της σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Η αύξηση των θερμοκρασιών, η μείωση των βροχοπτώσεων και οι παρατεταμένες ξηρές περίοδοι συνδυάζονται για να εντείνουν την ένταση των φαινομένων αυτών.
«Η κλιματική αλλαγή στη Μεσόγειο δεν είναι ένα μακρινό μέλλον — είναι γεγονός που βιώνουμε σήμερα», υπογραμμίζει ο επιστήμονας. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή δεν περιορίζεται στον καιρό. Έχει άμεσες επιπτώσεις στην υγεία, την αγροτική παραγωγή, τους υδάτινους πόρους, την ενεργειακή ζήτηση και τον αστικό τρόπο ζωής. Ο κίνδυνος θερμικού στρες στις πόλεις και η αυξημένη κατανάλωση ενέργειας δείχνουν ότι η κλιματική κρίση είναι επίσης ένα κοινωνικό ζήτημα που επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητά μας.
Αναφερόμενος στις πιθανές επιπτώσεις και την ανάγκη δράσης, ο κ. Τσατραφύλλιας διατηρεί μια συγκρατημένα αισιόδοξη στάση. «Ο χρόνος για να περιοριστούν οι επιπτώσεις δεν έχει τελειώσει, αλλά δεν είναι ατελείωτος. Κάθε δεκαετία καθυστέρησης αυξάνει το κόστος και τις συνέπειες. Η μείωση των εκπομπών, η προσαρμογή των πόλεων και η έγκαιρη πρόγνωση του καιρού είναι κρίσιμες στρατηγικές που μπορούν να σώσουν ζωές και υποδομές», αναφέρει. Η επιστημονική γνώση υπάρχει – αυτό που χρειάζεται είναι η δράση.
Κλείνοντας, ο κ. Τσατραφύλλιας μοιράζεται την προσωπική του επιλογή να ασχοληθεί με αυτό το αντικείμενο. «Η επιλογή αυτή δεν ήταν τυχαία», λέει. «Μεγαλώνοντας στην Κεφαλονιά, ερωτεύτηκα τους νόμους της φύσης και επιθυμούσα να τους προσεγγίσω σε επιστημονικό επίπεδο». Συμπληρώνει ότι «η μετεωρολογία συνδυάζει την επιστήμη, τα μαθηματικά, τη φυσική και τη στατιστική», επισημαίνοντας τη σύνδεση ανάμεσα στη φύση και την κοινωνία. Αναφέρει ότι η εκπαίδευση στην μετεωρολογία απαιτεί έξι χρόνια σπουδών και προτείνει ένα επιπλέον μεταπτυχιακό στη Στατιστική για όσους επιθυμούν να διευρύνουν τις γνώσεις τους.
