Η Αττική έχει πάψει προ πολλού να είναι απλώς μια από τις 13 περιφέρειες της χώρας. Είναι μια ανοιχτή μηχανή που δεν σβήνει ποτέ. Εργασίες, οικοδομές, συνεργεία, πάρτι, διαπληκτισμοί, μηχανάκια και αυτοκίνητα με πειραγμένες εξατμίσεις — όλα γίνονται σχεδόν οποιαδήποτε ώρα, οποιαδήποτε μέρα.
Η έννοια της «κοινής ησυχίας» μοιάζει με ξεχασμένη πολυτέλεια παρά τους νόμους. Η ηχορύπανση έχει μετατραπεί στη σιωπηλή επιδημία της Αττικής. Δεν τη βλέπεις, δεν αφήνει ίχνη στους τοίχους, αλλά διαβρώνει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Η ψυχολογική και σωματική κόπωση που προκαλεί είναι πραγματική: αϋπνία, άγχος, υπέρταση, νευρικότητα. Κι όμως, αυτό το πρόβλημα περνά κάτω από τα ραντάρ της δημόσιας συζήτησης, λες και ο ήχος δεν είναι ρύπος.
Ο δρόμος ως πεδίο μάχης
Αρκεί μια διαδρομή από τη Γλυφάδα ως την Κηφισιά για να αντιληφθεί κανείς την κατάσταση. Ένα μόνο αυτοκίνητο ή μοτοσυκλέτα με «πειραγμένη» εξάτμιση αρκεί για να ξεσηκώσει ολόκληρες γειτονιές. Οι ήχοι που σκίζουν μέρα- νύχτα ταράζουν ηλικιωμένους, αρρώστους, εγκύους, νεογέννητα και μικρά παιδιά. Και κανείς δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται τους κινδύνους και να παρέμβει.
Η Τροχαία, υποστελεχωμένη εδώ και χρόνια, κάνει πραγματικά ό,τι μπορεί. Αλλά πώς να ελέγξει αποτελεσματικά έναν νομό όπου κατοικεί πλέον πάνω από το 50% του ελληνικού πληθυσμού; Οι αριθμοί των οχημάτων αυξάνονται ραγδαία, ενώ οι έλεγχοι όσοι και αν γίνουν- που γίνονται διαρκώς- βάση δυνατοτήτων που υπάρχουν είναι σταγόνα στον ωκεανό. Επίσης, οι οδικές υποδομές, σχεδιασμένες για άλλες εποχές, δεν αντέχουν πια την πίεση.
Πόλη χωρίς ανάσα
Κι ενώ ο θόρυβος των εξατμίσεων κυριαρχεί, οι υπόλοιποι ήχοι της πόλης συμπληρώνουν το χάος. Κορναρίσματα, κλαδέματα, οικοδομικές εργασίες, βεγγαλικά, οχλήσεις κάθε είδους ως τα ξημερώματα. Στο μεγαλύτερο μέρος της Αττικής πια δεν υπάρχει στιγμή ηρεμίας. Ο δημόσιος χώρος έχει παραδοθεί σε μια άναρχη ηχητική καταιγίδα.
Και όμως, η ηχορύπανση δεν είναι απλώς ενόχληση· είναι απειλή για τη δημόσια υγεία. Οι επιστημονικές μελέτες το έχουν δείξει ξανά και ξανά: ο υπερβολικός θόρυβος συνδέεται με καρδιαγγειακά προβλήματα, στρες, προβλήματα συγκέντρωσης, ακόμα και μαθησιακές δυσκολίες στα παιδιά. Η κοινωνία που ζει διαρκώς «σε ένταση» χάνει σταδιακά την ψυχραιμία και την ισορροπία της. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε πόλεις της Αγγλίας αλλά και αλλού όπως στην Βαρκελώνη και την Νέα Υόρκη, έκαναν το πιο απλό. Τοποθέτησαν στις κάμερες κυκλοφορίας και έναν αισθητήρα μέτρησης των ντεσιμπέλ που παράγουν τα αυτοκίνητα και οι μοτοσυκλέτες.
Η Ελβετία σύμφωνα με πληροφορίες επίσης, έχει θεσπίσει αυστηρούς νέους κανονισμούς για την καταπολέμηση του θορύβου από τα μηχανοκίνητα οχήματα. Από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, οι οδηγοί που παραβιάζουν τα ενημερωμένα όρια θορύβου κινδυνεύουν με πρόστιμα έως και 10.000 ελβετικά φράγκα.
Το κυκλοφοριακό και η κατάρρευση των υποδομών
Πέρα από τον θόρυβο, η Αττική βιώνει μια γενικότερη αστική κατάρρευση. Ο πληθυσμός αυξάνεται, νέες πολυκατοικίες ξεφυτρώνουν παντού, τα αυτοκίνητα πολλαπλασιάζονται. Θέσεις στάθμευσης δεν υπάρχουν. Εκεί που άλλοτε έβρισκες σε ένα τετράγωνο, σήμερα χρειάζεσαι μισή ώρα. Οι δημοτικές αρχές χωρίς πόρους να φτιάξουν δημοτικά οικονομικά προσιτά ή και δωρεάν παρκινγκ συνεχίζουν να δέχονται τα παράπονα.
Η κυκλοφορία είναι εφιάλτης. Οι λωρίδες στενεύουν ξαφνικά, τα φανάρια δεν είναι σωστά ρυθμισμένα, οι νησίδες παραμένουν επικίνδυνα μικρές. Όποιος κατεβαίνει τη Μεσογείων, ειδικά στα φανάρια προς Αγία Παρασκευή ή Χαλάνδρι, βλέπει το χάος: τρεις λωρίδες να γίνονται δύο και μετά μία. Προσθέστε τα διπλοπαρκαρισμένα οχήματα. Το αποτέλεσμα; Μια καθημερινή κόλαση. Δεν είναι και δα κάτι δύσκολο όπου είναι εφικτό να επιμηκυνθούν οι νησίδες και τα αυτοκίνητα να μην προεξέχουν καταλαμβάνοντας λωρίδα του κεντρικού δρόμου. Απλές παρεμβάσεις είναι και τίποτε περισσότερο.
Οι Δήμοι ζητούν χρηματοδότηση να ανακατασκευάσουν ακόμη και να διαπλατύνουν τα πεζοδρόμια, τουλάχιστον να κινείται κανείς εκεί. Που είναι οι αναγκαίοι χρηματοδοτικοί πόροι όμως;
Η πίεση στους δήμους και στους ανθρώπους
Οι αστικοί δήμοι της Αττικής δεν προλαβαίνουν. Οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα δίνουν υπεράνθρωπο αγώνα, για να κρατήσουν την πόλη στοιχειωδώς καθαρή. Οι παιδικοί σταθμοί, τα σχολεία, οι χώροι πρασίνου δεν επαρκούν. Τα νέα σχολεία που χτίζονται είναι λίγα. Δήμαρχοι είπαν στο cityhub ότι μακάρι να είχαν χώρους και χρήματα να έφτιαχναν νεα σχολεία, παιδικούς σταθμούς και χώρους άθλησης. Η ατμόσφαιρα επίσης είναι επιβαρυμένη από τα καυσαέρια και η ποιότητα ζωής φθίνει μέρα με τη μέρα.
Κι όμως, η συζήτηση για το πώς θα γίνει η πόλη πιο ανθρώπινη σχεδόν απουσιάζει. Κανένας σοβαρός, ρεαλιστικός σχεδιασμός. Μόνο ευχολόγια και «οράματα» που δεν υλοποιούνται ποτέ. Λες και περιμένουμε να γεμίσει ο ουρανός υπέργειους δρόμους ή μαγικές λύσεις που θα αποσυμφορήσουν την πόλη από μόνες τους.
Το βαθύτερο ζήτημα
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τεχνικό. Είναι βαθιά πολιτισμικό. Μάθαμε να θεωρούμε τον θόρυβο φυσιολογικό, την παραβίαση των κανόνων δικαίωμα, την ενόχληση των άλλων ασήμαντη λεπτομέρεια. Οι λίγοι ταράζουν τις ζωές των πολλών — κι αυτή η ανισορροπία βαφτίζεται «ελευθερία» και δημοκρατία.
Δεν ζητά κανείς να επιστρέψουμε στις σπηλιές. Ζητάμε απλώς όρια. Σεβασμό. Να εφαρμοστούν οι νόμοι που ήδη υπάρχουν. Να γίνει ο έλεγχος πραγματικός και συνεχής. Να καταλάβουμε ότι η ηχορύπανση, όπως και η ρύπανση της ατμόσφαιρας, είναι μορφή βίας. Μια βία αόρατη αλλά καθημερινή, που υπονομεύει τη σωματική και ψυχική μας υγεία.
Αν δεν αλλάξει πορεία, η Αττική θα πάψει να είναι βιώσιμη
Η Αττική συγκεντρώνει πλέον το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πληθυσμού, αλλά και χιλιάδες νέους κατοίκους από άλλες χώρες. Η πίεση στις υποδομές αυξάνεται εκρηκτικά. Αν συνεχιστεί αυτή η πορεία, το λεκανοπέδιο δεν θα είναι βιώσιμο. Θα γίνει μια ασφυκτική ζώνη χωρίς ποιότητα ζωής, χωρίς ησυχία, χωρίς χώρο — μια περιφέρεια που θα «ζει» αλλά δεν θα αναπνέει. Μια περιφέρεια εκτεθειμένη στα καιρικά φαινόμενα, να κινδυνεύει να πλημμυρήσει ανά πάσα στιγμή. Με δίκτυα υπερφορτωμένα και κορεσμένα. Γίνονται παρεμβάσεις και έργα από την περιφέρεια κυρίως αλλά δεν αρκούν. Αν πας να χωρέσεις 2 λίτρα σε ένα μπουκάλι που χωραει1 είναι προφανές ότι θα ξεχειλίσει.
Η λύση δεν είναι να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά ούτε να μετακομίσουμε στα βουνά. Η λύση είναι να ξαναθέσουμε όρια, να απαιτήσουμε έλεγχο και εφαρμογή των κανόνων. Να υπερασπιστούμε το δικαίωμα στην ησυχία, στη γαλήνη, στη στοιχειώδη ηρεμία του νου. Και εννοείται ότι υπάρχουν πάρα πολύ άνθρωποι στην πόλη που σέβονται την ησυχία των άλλων, προστατεύουν την γαλήνη και εκτιμούν τον δημόσιο χώρο. Και ευτυχώς είναι οι περισσότεροι. Όπως και επαγγελματίες στους χώρους που δραστηριοποιούνται.
Γιατί αν μια κοινωνία χάσει αυτά, τότε έχει ήδη χάσει κάτι πολύ βαθύτερο: την ψυχική της υγεία και την ανθρωπιά της.
VIA: in.gr
