Το ERTFLIX τιμά την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και προβάλλει ένα ειδικό αφιέρωμα με ταινίες, ντοκιμαντέρ, καθώς και σειρές από το πολύτιμο Αρχείο της ΕΡΤ.
Το αφιέρωμα είναι διαθέσιμο για θέαση εκτός Ελλάδας, έως και την Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025.
Ειδικότερα:
«Ουρανός»
Δράμα, παραγωγής 1962
Σκηνοθεσία: Τάκης Κανελλόπουλος
Υπόθεση: Στη μακεδονική επαρχία δύο ζευγάρια χωρίζουν με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Οι δύο άντρες πάνε στο μέτωπο της Αλβανίας. Πολεμούν πλάι-πλάι με τον δάσκαλο του χωριού, ο οποίος θα σκοτωθεί πρώτος. Στη συνέχεια, θα πέσουν και οι ίδιοι, το μέτωπο θα καταρρεύσει και το πένθος θα σκεπάσει τα πάντα.
Ο ενθουσιασμός, η πρόσκαιρη χαρά της νίκης, η απογοήτευση της ήττας και το φοβερό, αναπάντητο «γιατί». Κι όλα, κάτω από τη φοβερή σκιά της φρίκης του πολέμου.
Το αριστούργημα του Τάκη Κανελλόπουλου, που βασίστηκε σε διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τον πόλεμο του ’40, είναι για πολλούς μία από τις κορυφαίες αντιπολεμικές ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου.
«Το μπλόκο»
Δράμα, παραγωγής 1965
Σκηνοθεσία: Άδωνις Κύρου
Υπόθεση: Κοκκινιά, 17 Αυγούστου 1944. Μια ομάδα Γερμανών κατακτητών και οι ντόπιοι συνεργάτες τους, στήνουν ενέδρα και συλλαμβάνουν έναν μαυραγορίτη την ώρα που γιορτάζει τον γάμο του. Ένας δωσίλογος τον αναγκάζει να φορέσει μια μαύρη κουκούλα και να υποδείξει τους αντιστασιακούς που γνωρίζει. Ο ήρωας στο τέλος μεταστρέφεται. Καθώς περιφέρεται στην πλατεία όπου απελπισμένοι άνθρωποι, πεσμένοι στα γόνατα, περιμένουν το νεύμα του κουκουλοφόρου που θα τους υποδείξει ως αντιστασιακούς, αναγνωρίζει έναν δικό του άνθρωπο. Σε μια αναλαμπή, πετάει την κουκούλα και συντάσσεται με την άλλη πλευρά. Η ταινία δέχθηκε κριτική για τον τρόπο με τον οποίο αποδίδει το ιστορικό γεγονός του μπλόκου της Κοκκινιάς, κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής.
«Ξεριζωμένη γενιά»
Δράμα, παραγωγής 1968
Σκηνοθεσία: Απόστολος Τεγόπουλος
Υπόθεση: Ένας πρόσφυγας της Σμύρνης ο Βασίλης μεγαλώνει στην Αθήνα με τον μπάρμπα Μάνθο που θα του μάθει μπουζούκι. Πιάνει δουλειά σε μια ταβέρνα, και με το ξέσπασμα του πολέμου πηγαίνει στο μέτωπο. Κατά τη περίοδο της Κατοχής συνεχίζει να εργάζεται στην ταβέρνα, και κάνει καριέρα σαν λαϊκός τραγουδιστής. Μοναδικός καημός του να βρει την αδερφή και τη μάνα του, κάτι που το κατορθώνει μετά από πολλές περιπέτειες. Θα μάθει ότι λέγεται Καρατζόγλου και ότι γλίτωσαν μόνο η μητέρα του και η αδελφή του. Ο πόλεμος θα τον φέρει στο μέτωπο, ενώ τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, θα τα περάσει στην ταβέρνα δουλεύοντας σκληρά.
«Τελευταία αποστολή»
Δράμα, παραγωγής 1949
Σκηνοθεσία: Νίκος Τσιφόρος
Υπόθεση: Μια νεαρή κοπέλα συλλαμβάνεται για το φόνο της μητέρας της. Στο αστυνομικό τμήμα αφηγείται την ιστορία της, ξεκινώντας από τον πρώτο χρόνο του Γερμανοϊταλικού πολέμου. Ο πατέρας της ήταν στρατιωτικός και είχε διαφύγει στο Κάιρο και η Ουγγαρέζα μητέρα της συζούσε με ένα Γερμανό αξιωματικό. Η κοπέλα μπήκε στην Αντίσταση και όταν ο πατέρας της γύρισε στην Ελλάδα για μια αποστολή, η μητέρα της τον πρόδωσε στους Γερμανούς. Η κοπέλα ομολογεί ότι δεν συγκράτησε το θυμό της και πυροβόλησε τη μητέρα της. Η τελευταία όμως, λίγο πριν πεθάνει, δηλώνει ότι αυτοπυροβολήθηκε και ζητάει από την κόρη της συγγνώμη.
«Καλάβρυτα – Άνθρωποι και σκιές»
Ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2014
Σκηνοθεσία-σενάριο-έρευνα: Ηλίας Γιαννακάκης
Υπόθεση: Καλάβρυτα, 13 Δεκεμβρίου 1943. Ένας αφανισμός. Εκτέλεση ολόκληρου του ανδρικού πληθυσμού από 14 χρόνων και πάνω. Πυρπόληση όλων των σπιτιών. Αντίποινα, όπως είπαν οι Γερμανοί, για τη θανάτωση 80 στρατιωτών τους από τους αντάρτες. Και απέμειναν οι μανάδες. Με τα μικρά τότε παιδιά τους. Όσα τους είχαν απομείνει ζωντανά. Σε κρανίου τόπο. Οι μανάδες, ζωντανές-νεκρές, μεγάλωσαν τα παιδιά. Τα οποία σήμερα είναι ηλικιωμένοι άνθρωποι. Δεν είναι μονάχα η μνήμη της καταστροφής και του αίματος που τους έχει στοιχειώσει. Είναι ο διχασμός και το ανάθεμα για τους αντάρτες που οι περισσότεροι ντόπιοι θεωρούν υπεύθυνους για τα αντίποινα. Παραβλέποντας, μέσα στον πόνο τους, ότι οι αντάρτες κράτησαν ψηλά την τιμή μιας ολόκληρης χώρας, πολεμώντας με λύσσα τους εισβολείς. Είναι τα ερωτήματα που βαραίνουν ακόμα περισσότερο. Θα είχαμε αποφύγει την καταστροφή αν οι αντάρτες δεν σκότωναν τους Γερμανούς; Τι σημαίνει η λέξη αντίποινα; Και τι η λέξη καταστροφή; Γιατί εμείς;
«Φιλιά εις τα παιδιά»
Ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2012
Σκηνοθεσία – σενάριο: Βασίλης Λουλές
Υπόθεση: Πέντε μικρά Εβραιόπουλα στην Ελλάδα της Γερμανικής Κατοχής που σώθηκαν από το θάνατο χάρις σε οικογένειες γενναίων Χριστιανών, πέντε «κρυμμένα παιδιά» που έζησαν μέσα στην απόλυτη σιωπή, αφηγούνται τις ιστορίες τους: ιστορίες τρόμου, πόνου και αγωνίας αλλά και στιγμές παιδικής ανεμελιάς μέσα στην αγκαλιά των «ξένων» σωτήρων τους, που στάθηκαν στοργικές φωλιές μακριά από τη φρίκη του Ολοκαυτώματος.
«Κρίσιμες στιγμές»
Δραματική σειρά, παραγωγής 2021
Σκηνοθεσία: Μανούσος Μανουσάκης
Το ομότιτλο διήγημα της Γαλάτειας Καζαντζάκη, «Κρίσιμες στιγμές», με πρωταγωνιστές την Τάνια Τρύπη και τον Άκη Σακελλαρίου, και εξαιρετικούς συντελεστές και ηθοποιούς, είναι το τρίτο σπουδαίο έργο της ελληνικής λογοτεχνίας που μεταφέρεται με τη μορφή μίνι σειράς, σε σκηνοθεσία Μανούσου Μανουσάκη.
Στην καρδιά της γερμανικής κατοχής, στα δύσκολα και ταραγμένα χρόνια που σφράγισαν ανεξίτηλα τη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς, η ζωή ενός ζευγαριού αστών, του Δημήτρη και της Ντόρας Καλλιγέρη, αλλάζει ριζικά. Για την κυρία Ντόρα, η μία αποκάλυψη διαδέχεται την άλλη. Πρόσωπα που την εντυπωσιάζουν έρχονται στο σπίτι. Καταστάσεις εναλλάσσονται. Από τη μία την τρομάζουν και από την άλλη τη γεμίζουν με ενθουσιασμό και ελπίδα. Κάποια στιγμή έρχεται και το δράμα, που θα σφραγίσει την ύπαρξή της.
«Το βραχιόλι της φωτιάς»
Σειρά εποχής, παραγωγής 2023
Σκηνοθεσία: Γιώργος Γκικαπέππας
Υπόθεση: Το βραχιόλι που βρίσκει εντελώς απρόσμενα στα χέρια μιας ηλικιωμένης τσιγγάνας ο 45χρονος κοσμηματοπώλης Ιωσήφ Κοέν το 1962, γίνεται η αφορμή για μια καταβύθιση στο οικογενειακό παρελθόν και στην προσωπική του ιστορία στις αρχές του 20ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη, όπου συνυπάρχουν άνθρωποι με διαφορετικές θρησκείες, ήθη και έθιμα. Εδώ ζουν η Μπενούτα και ο Μωύς Κοέν, ένα ζευγάρι επιφανών Εβραίων μαζί με τα παιδιά τους. Η γεμάτη περιπέτεια και ανατροπές ιστορία τους, ξεκινά από το 1917, όταν η μεγάλη πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη απειλεί τα πάντα. Η έγκυος Μπενούτα και τα τέσσερα παιδιά της βιώνουν στιγμές αγωνίας, όταν οι φλόγες ζώνουν την εβραϊκή συνοικία και ένας τσιγγάνος, τους σώζει την τελευταία στιγμή. Στον τσιγγάνικο καταυλισμό, η Μπενούτα θα φέρει στον κόσμο το στερνοπούλι της οικογένειας, τον Ιωσήφ, ένα παιδί γεννημένο μέσα στη φωτιά. Οι απώλειες πολλές αλλά το βραχιόλι, ένα πολύτιμο οικογενειακό κόσμημα, σώζεται. Ένα κειμήλιο που συνδέει ανθρώπους και γεγονότα, Εβραίους και Τσιγγάνους.
«Η αγάπη άργησε μια μέρα» – Η ΕΡΤ θυμάται
Δραματική σειρά βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο της Λιλής Ζωγράφου, παραγωγής 1997.
Σκηνοθεσία: Κώστας Κουτσομύτης
Υπόθεση: Το δράμα μιας παραδοσιακής οικογένειας, στο Νεοχώρι της Κρήτης, από την περίοδο της Κατοχής μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Η μικρή του κόρη ερωτεύεται και μένει έγκυος από έναν Ιταλό αντιφασίστα, ενώ ο αυταρχικός πατέρας αργοπεθαίνει.
«Ασθενείς και οδοιπόροι» – Η ΕΡΤ θυμάται
Δραματική σειρά – τηλεοπτική μεταφορά του ομότιτλου μυθιστορήματος του Γεωργίου Θεοτοκά, παραγωγής 2002
Σκηνοθεσία: Χρήστος Παληγιαννόπουλος
Υπόθεση: Βασικός άξονας είναι η αμφιλεγόμενη προσωπική διαδρομή μιας σπουδαίας ηθοποιού του μεσοπολέμου, της Θεανώς Γαλάτη (παρουσιάζει ομοιότητες με την ηθοποιό Ελένη Παπαδάκη, που επικρίθηκε στην Κατοχή για τις επιλογές τις και δολοφονήθηκε στα Δεκεμβριανά), η οποία βρίσκεται διχασμένη ανάμεσα στο πάθος της για έναν αξιωματικό των SS και τον έρωτά της για έναν Έλληνα αγωνιστή της αντίστασης.
«Μαύρη Χρυσαλλίδα» – Η ΕΡΤ θυμάται
Κοινωνική ιστορική σειρά, παραγωγής 1990, με πρωταγωνίστρια την Τζένη Καρέζη στον ρόλο της Ναταλίας φον Κράουζε, μιας γυναίκας που διαδραματίζει έναν διπλό ρόλο πληροφοριοδότη μεταξύ της αντικατασκοπείας του Γ’ Ράιχ και της Αντίστασης. Με μουσική του Γιώργου Χατζηνάσιου.
Σκηνοθεσία: Πολ Σκλάβος
«Oι μνήμες πέτρωσαν μέσα της»
Σειρά ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2021
Σκηνοθεσία: Τάνια Χατζηγεωργίου
Η σειρά καταγράφει τις μνήμες καθημερινών γυναικών που έζησαν μια κατεχόμενη ζωή και επέζησαν της φρίκης του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Πάνω από 70 γυναίκες, από όλη την Ελλάδα, αφηγούνται πώς αναγκάστηκαν, σε μια τρυφερή ηλικία, να ωριμάσουν βίαια μέσα σε ένα βράδυ και να αντιμετωπίσουν τον πόλεμο, την πείνα, την κατοχή, την αντίσταση και την απελευθέρωση, με γενναιότητα, ψυχραιμία και ευστροφία. Άλλες δυναμικά, άλλες συνεσταλμένα, άλλες ακόμη φορτισμένες συναισθηματικά, οι γυναίκες αυτές θυμούνται πώς ο φόβος τους μετατράπηκε σε δύναμη και το παιχνίδι των ανέμελων παιδικών χρόνων έγινε ανάληψη καθήκοντος και ρόλος ενηλίκων. Το ντοκιμαντέρ αποτελείται από 4 αυτοτελή επεισόδια και εκτός από προσωπικές αφηγήσεις αξιοποιεί ανέκδοτες φωτογραφίες, video, έγγραφα μαρτυρίες και ακαδημαϊκές αναλύσεις.
«Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη»
Ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2005
Στιγμές από τη δράση και την προσωπικότητα της Λέλας Καραγιάννη, της θρυλικής «Μπουμπουλίνας» της Αντίστασης, μέσα από την προσωπική, τρυφερή ματιά του γιου της Γιώργου. Καταζητούμενος στην διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, ο νεαρός συναντούσε κρυφά τη μητέρα του Λέλα, για τις ανάγκες του αγώνα. Ακόμα όμως και κάτω από κείνες τις δύσκολες συνθήκες, είχε την ευκαιρία να απολαμβάνει την τρυφερότητα και τη στοργή της ηρωίδας, που δεν έπαψε ποτέ να είναι μητέρα.
Παράνομες κινηματογραφικές λήψεις μεταφέρουν σπάνιες εικόνες από την Αθήνα της Κατοχής, ενώ οι αποσπασματικές μνήμες τού Γιώργου κρατάνε, ακόμα, κάτι από την «Βιολέτα της Πάρμας», το αγαπημένο άρωμα της Λέλας Καραγιάννη.
