Ένα 30 δευτερολέπτων βίντεο στο TikTok ή μια ανάρτηση στο Instagram μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για τη διάδοση πληροφοριών, επηρεάζοντας χιλιάδες ή ακόμη και εκατομμύρια άτομα. Ωστόσο, πόσο ασφαλές είναι στ’ αλήθεια να ακολουθούμε συμβουλές και να παίρνουμε οικονομικές αποφάσεις με βάση τα likes, τις προβολές ή την άποψη κάποιων influencers;
Σύμφωνα με αποκαλυπτικά στοιχεία από άρθρο της Washington Post, περίπου το 61% των νέων ενηλίκων κάτω των 35 ετών θεωρούν αξιόπιστες τις επενδυτικές συμβουλές που βρίσκουν στα social media. Αυτές οι συμβουλές προέρχονται κυρίως από τους γνωστούς finfluencers, δηλαδή δημιουργούς περιεχομένου που μιλούν για επενδύσεις και αγορές, αλλά συχνά χωρίς να διαθέτουν τις απαραίτητες επαγγελματικές πιστοποιήσεις ή θεσμικό έλεγχο.
Όπως επισημαίνει η Washington Post, πολλοί από αυτούς τους δημιουργούς έχουν περιορισμένη ή καθόλου εξειδικευμένη γνώση, ενώ τα κίνητρά τους συχνά είναι συνδεδεμένα με χορηγίες και affiliate links. Ως αποτέλεσμα, το περιεχόμενο που προσφέρουν μερικές φορές απλουστεύει περίπλοκες επενδυτικές έννοιες ή ενθαρρύνει την τοποθέτηση σε ριψοκίνδυνες επενδύσεις, όπως τα κρυπτονομίσματα, χωρίς απαραίτητη αναφορά στους κινδύνους.
Η τάση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της αυξανόμενης εμπιστοσύνης που δείχνουν οι χρήστες στα social media ως πηγή πληροφόρησης. Έρευνες δείχνουν ότι οι πλατφόρμες αυτές δεν είναι μόνο χώροι ψυχαγωγίας αλλά και κύριοι φορείς ενημέρωσης και διαμόρφωσης απόψεων, επηρεάζοντας ακόμα και τις καταναλωτικές μας συνήθειες.
Στην Ελλάδα, τα αποτελέσματα της έρευνας Eurobarometer Social Media Survey 2025 αποτυπώνουν αυτή τη μετατόπιση.
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, το 56% των Ελλήνων δηλώνει ότι ενημερώνεται κυρίως μέσω των social media, ποσοστό υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 40%. Στις νεότερες ηλικιακές ομάδες, η εξάρτηση από τις πλατφόρμες είναι ακόμη πιο έντονη: 65% των νέων ηλικίας 15–24 ετών και 57% των ατόμων 25–39 ετών δηλώνουν ότι τα social media είναι η κύρια πηγή ενημέρωσής τους.
Παρόλο που δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία που να δείχνουν πόσοι Έλληνες λαμβάνουν επενδυτικές αποφάσεις αποκλειστικά από social media, η υψηλή τους χρήση σε συνδυασμό με την επιρροή των influencers προκαλεί ανησυχία σχετικά με τον ρόλο τους στον τομέα των οικονομικών επιλογών.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η προτίμηση των χρηστών στο τύπο περιεχομένου που καταναλώνουν. Συμφώνα με το Eurobarometer, τα σύντομα βίντεο και τα micro posts είναι οι πιο δημοφιλείς μορφές, που προσφέρουν περιεχόμενο ευχάριστο και εύκολα καταναλώσιμο, αλλά μπορεί να είναι παραπλανητικό. Αυτή η αποσπασματική πληροφόρηση μπορεί να οδηγήσει σε προβληματικές αναγνώσεις ή λανθασμένες αποφάσεις, ειδικά σε οικονομικά θέματα.
Σε διεθνές επίπεδο, ειδικοί προειδοποιούν ότι οι επενδυτικές συμβουλές στα social media σπάνια παρέχουν ανάλυση κινδύνου ή προσαρμογή στο προφίλ του επενδυτή. Επίσης, η έλλειψη θεσμικού ελέγχου και διαφάνειας καθιστά δύσκολη τη διάκριση μεταξύ αντικειμενικής πληροφόρησης και προωθητικού περιεχομένου.
Από την άλλη πλευρά, υποστηρικτές των social media υπογραμμίζουν ότι η πλατφόρμα έχει συμβάλει στη δημοκρατικοποίηση της οικονομικής γνώσης, φέρνοντας βασικές έννοιες κοντά σε κοινά που προηγουμένως υστερούσαν σε πρόσβαση σε τέτοιες πληροφορίες.
Εντωμεταξύ, πολλοί χρήστες πιστεύουν, σύμφωνα με σχετικές έρευνες, ότι έχουν την ικανότητα να διακρίνουν το παραπλανητικό περιεχόμενο και έτσι να αποφεύγουν τις απάτες. Δεδομένης της μεγάλης προτίμησης για τα social media, αρκετοί δηλώνουν επίσης ότι εξακολουθούν να θεωρούν τα παραδοσιακά μέσα πιο αξιόπιστα.
