Γράφει ο
Πολυχρόνης Παρασκευάς MD, MSc
Ειδικός Παθολόγος
Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Στη σύγχρονη εποχή, η φλεγμονή έχει αναδειχθεί σε έναν από τους πιο παρεξηγημένους, αλλά και κρίσιμους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία μας. Πολλοί συνδέουν τη φλεγμονή με εμφανή συμπτώματα, όπως η ερυθρότητα ή το πρήξιμο, αλλά η επιστημονική κοινότητα έχει στρέψει την προσοχή της τα τελευταία χρόνια στη χρόνια χαμηλού βαθμού φλεγμονή, μια ενίοτε «σιωπηλή» διαδικασία, η οποία μπορεί να διαρκεί χρόνια χωρίς αισθητά συμπτώματα, επηρεάζοντας σχεδόν όλα τα συστήματα του οργανισμού.
Ειδικοί αναγνωρίζουν τη χρόνια φλεγμονή ως το κοινό μονοπάτι πίσω από πολλά σύγχρονα νοσήματα, όπως τα καρδιοαγγειακά, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, τα αυτοάνοσα νοσήματα (όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος) καθώς και οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Αυτός είναι ο λόγος που χαρακτηρίζεται πλέον ως «η αθόρυβη φωτιά του σώματος», μια φωτιά που βρίσκει άφθονο καύσιμο στην καθημερινότητά μας.
Στρες
Ο μόνιμος “εκκινητής” της φλεγμονής
Ζούμε σε μία κοινωνία που απαιτεί συνεχώς περισσότερη παραγωγικότητα, διαθεσιμότητα και αντοχή. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε χρόνιο στρες, όπου ο οργανισμός βρίσκεται συνεχώς σε κατάσταση εγρήγορσης.
Η κορτιζόλη, η ορμόνη του στρες, θα έπρεπε κανονικά να αυξάνεται στιγμιαία και στη συνέχεια να επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα, όμως συχνά παραμένει υψηλή για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα. Αυτή η διαρκής ενεργοποίηση ενισχύει και διατηρεί τη χρόνια φλεγμονή. Σταδιακά, αυτή η ατελείωτη «υπερένταση» παραπλανά το ανοσοποιητικό μας σύστημα, το οποίο αρχίζει να αντιδρά σαν να υπάρχει μόνιμη απειλή. Έτσι, δημιουργείται ένα ασταθές υπόβαθρο φλεγμονής, συνδεόμενο με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, καρδιοπάθειας και μεταβολικών διαταραχών. Ενδεικτικά, οι πάσχοντες από χρόνια φλεγμονή συχνά βιώνουν συμπτώματα όπως κόπωση, πονοκεφάλους, αϋπνία και δυσκολία στη συγκέντρωση.
Διατροφή
Όταν η διατροφή γίνεται πηγή φλεγμονής
Η διατροφή μας δεν λειτουργεί μόνο ως «καύσιμο», αλλά και ως πληροφορία για τον οργανισμό μας. Η σύγχρονη διατροφή, που συχνά περιλαμβάνει επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά, έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιοαγγειακών νοσημάτων και άλλων παθήσεων.
Αντίθετα, τροφές όπως φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, ελαιόλαδο, ψάρια και μπαχαρικά δείχνουν να συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής, παρέχοντας στον οργανισμό θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν την ευεξία και τη λειτουργία του.
Περιβάλλον
Οι «αόρατοι» εισβολείς που τροφοδοτούν τη φλεγμονή
Η ατμοσφαιρική ρύπανση, η έκθεση σε μικροσωματίδια, τα χημικά προϊόντα καθαρισμού και ο έντονος θόρυβος επηρεάζουν τον οργανισμό σε βιολογικό επίπεδο.
Μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι κάτοικοι περιοχών με υψηλά επίπεδα ρύπανσης έχουν αυξημένα επίπεδα οξειδωτικού στρες και δεικτών φλεγμονής στο αίμα, γεγονός που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιοαγγειακές παθήσεις, αναπνευστικά προβλήματα, διαβήτη και νόσους του Πάρκινσον.
Η ηχορύπανση, από την άλλη, έχει συσχετιστεί με προβλήματα ακοής, διαταραχές ύπνου, άγχος και αυξημένη αρτηριακή πίεση, δημιουργώντας ψυχοσωματικά προβλήματα που επιβαρύνουν την υγεία.
Αυτοί οι παράγοντες, αν και συχνά μη ανιχνεύσιμοι, δρουν καθημερινά ως «μυστικοί» στυλοβάτες της χρόνιας φλεγμονής.
Πώς μπορούμε να μειώσουμε τη χρόνια φλεγμονή;
Υιοθετώντας απλές αλλά αποτελεσματικές συνήθειες, μπορούμε να βελτιώσουμε τη ζωή μας:
- 30 λεπτά γρήγορου περπατήματος καθημερινά
- καλύτερος ύπνος και περιορισμένη χρήση κινητού πριν κοιμηθούμε
- διατροφή σύμφωνα με το μεσογειακό πρότυπο, με έμφαση σε λιγότερο επεξεργασμένες τροφές
- διαχείριση άγχους με τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοές
- αποφυγή περιττής έκθεσης σε ρύπους και ερεθιστικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες
Η φλεγμονή δεν είναι ο εχθρός μας, αλλά ένας μηχανισμός προστασίας που, στη σύγχρονη ζωή, συχνά χάνει τον «ρυθμό» του. Εάν μάθουμε πώς να επαναφέρουμε αυτή την ισορροπία, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τον κίνδυνο πληθώρας χρόνιων νοσημάτων και να αναβαθμίσουμε την ποιότητα ζωής μας.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα σχετικά με την υγεία σας, εδώ
