Καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, η έρευνα για το «μυστικό» μιας καλύτερης υγείας εντείνεται. Τα ράφια των σούπερ μάρκετ γεμίζουν με προϊόντα που υπόσχονται ενίσχυση του ανοσοποιητικού, οι ομάδες κολύμβησης σε παγωμένα νερά πληθαίνουν, και τα κοινωνικά δίκτυα κατακλύζονται από συμβουλές για την αποφυγή των εποχιακών λοιμώξεων. Δίπλα σε τόσες υποσχέσεις για «θωράκιση» ενάντια στους ιούς, το ερώτημα παραμένει: Τι από όλα αυτά έχει πραγματική αποτελεσματικότητα; Είναι δυνατόν να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας;
Η δημοτικότητα των χειμερινών βουτιών έχει εκτοξευθεί, με πολλούς να πιστεύουν ότι αυτές οι δραστηριότητες τους προστατεύουν από τις ιώσεις της εποχής.
Η ανοσολόγος καθηγήτρια Eleanor Riley, σε συνέντευξή της στο BBC, εξηγεί πως η ευφορία που νιώθουμε μετά την κολύμβηση οφείλεται σε μία έξαρση αδρεναλίνης και ενδορφινών. Αναλύει ότι η αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα μετά τη βουτιά δεν προκύπτει από την παραγωγή νέων κυττάρων, αλλά από την αντίδραση του σώματος που προετοιμάζεται για πιθανές λοιμώξεις, καθώς τα κύτταρα αυτά μετακινούνται στην κυκλοφορία του αίματος. Ωστόσο, λίγες ώρες μετά, τα επίπεδα επανέρχονται στην κανονικότητα.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια, η κοινωνική σύνδεση που συνοδεύει αυτές τις δραστηριότητες συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στα οφέλη της κολύμβησης σε κρύο νερό. Το να νιώθουμε «πιο φωτεινοί, πιο σε εγρήγορση και πιο συνδεδεμένοι» φέρει πράγματι φυσιολογικές επιπτώσεις στην ευεξία μας.
Επιπλέον, ο καθηγητής John Tregoning αναφέρει ότι τα οφέλη της κολύμβησης προέρχονται κυρίως από τη μείωση του άγχους και όχι απαραίτητα από την επαφή με το κρύο νερό. «Μπορείς να επιτύχεις τα ίδια αποτελέσματα χορεύοντας, τραγουδώντας ή τρέχοντας», σημειώνει.
Η παραμονή φυσικά γύρω από τη φύση και η αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους μπορούν να ενισχύσουν τόσο την ψυχική όσο και την σωματική ευεξία, μειώνοντας την πίεση και τις ορμόνες του στρες, οι οποίες είναι αναγνωρισμένοι παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η γιατρός Margaret McCartney, επισημαίνει ότι η μέτρια άσκηση, σε οποιαδήποτε μορφή, συνδέεται με μειωμένες ιώσεις, χωρίς όμως να υπάρχει κάτι ιδιαίτερο που να συνδέει την κολύμβηση σε κρύο νερό με καλύτερα αποτελέσματα.
Τα ζυμωμένα ροφήματα, όπως η kombucha, έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη δημοτικότητα, καθώς υποτίθεται ότι ενισχύουν το μικροβίωμα και, γενικότερα, το ανοσοποιητικό σύστημα. Ωστόσο, η Dr McCartney εκφράζει επιφυλάξεις: «Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με το γιατί ένα ποικιλόμορφο μικροβίωμα είναι καλό, αλλά δεν έχουμε επαρκή στοιχεία από τον πραγματικό κόσμο που να υποστηρίζουν την πρόταση του kombucha στους ασθενείς».
Ο καθηγητής Tregoning προσθέτει ότι ενώ το μικροβίωμα μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια μιας λοίμωξης, συνήθως επιστρέφει στην προηγούμενη κατάσταση. Επομένως, δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ότι αυτά τα ροφήματα συμβάλλουν στην ενίσχυση του ανοσιποιητικού συστήματος.
Η βιταμίνη C συνεχίζει να είναι δημοφιλής το χειμώνα, ωστόσο, η Dr McCartney αναφέρει ότι δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις σχετικά με την αποτελεσματικότητά της στην πρόληψη των κρυολογημάτων.
Παρομοίως, τα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα, όπως τονίζει η Δρ McCartney, «δεν προσφέρουν πολλά πέρα από το να παράγουν ακριβά ούρα».
Η μόνη εξαίρεση σε αυτό είναι η βιταμίνη D, της οποίας η πρόσληψη μπορεί να συμβάλλει στη μικρή μείωση των αναπνευστικών λοιμώξεων, αλλά μόνο σε άτομα με έλλειψη ή προϋπάρχοντα αναπνευστικά προβλήματα. Πολλοί στο Ηνωμένο Βασίλειο παρουσιάζουν ανεπάρκεια σε βιταμίνη D, έτσι όπως αναφέρει ο καθηγητής Tregoning, η έκθεση στο χειμερινό φως και ο χρόνος που περνάμε σε εξωτερικούς χώρους μπορεί να είναι επωφελής.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τα shots κουρκουμά, τα ροφήματα τζίντζερ και τα δημοφιλή ρινικά σπρέι δεν ενισχύουν το ανοσοποιητικό, σύμφωνα με τους ειδικούς. Ένα απλό ρινικό διάλυμα με αλάτι και νερό μπορεί να είναι αρκετό για την ανακούφιση από τη συμφόρηση, διευκολύνοντας τον καθαρισμό της μύτης και μειώνοντας τη φλεγμονή.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η μόνη πραγματική παρέμβαση που μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό μας είναι ο εμβολιασμός.
Η καθηγήτρια Riley προτείνει τον εμβολιασμό κατά της γρίπης, σημειώνοντας ότι απαιτούνται 7-10 ημέρες μετά τη χορήγηση για να αναπτυχθεί η προστασία.
Αν και δεν είναι δυνατόν να «υπερενισχύσουμε» το ανοσοποιητικό μας όπως υποσχέτουν συχνά οι τάσεις ευεξίας του χειμώνα, υπάρχουν ωστόσο κάποιες συνήθειες υγείας που πραγματικά συμβάλλουν:
- Αποφυγή καπνίσματος
- Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους
- Σταθερό πρόγραμμα ύπνου
- Διαχείριση του άγχους
- Μέτρια, σταθερή άσκηση οποιασδήποτε μορφής
- Χρήση καλά αεριζόμενων χώρων
- Συχνό και σωστό πλύσιμο χεριών
Οι ειδικοί καταλήγουν ότι καμία «μαγική» τάση του χειμώνα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις τεκμηριωμένες συνήθειες υγείας και φυσικά τον εμβολιασμό.
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε το BBC.
Επιμέλεια – Μετάφραση: Αλεξάνδρα Καρακάση
