Το μαύρο φόρεμα έχει επηρεάσει τη μόδα για πολλές δεκαετίες, αλλά το απόλυτα μαύρο φόρεμα, εκείνο που δεν ανακλά σχεδόν καθόλου φως, αποτελεί πλέον μια τεχνολογική καινοτομία. Μια ερευνητική ομάδα από το Cornell University έχει αναπτύξει πρόσφατα το πιο μαύρο ύφασμα που έχει δημιουργηθεί ποτέ. Πριν αυτό το καινοτόμο υλικό εφαρμοστεί σε κάμερες, ηλιακά πάνελ ή τηλεσκόπια, οι επιστήμονες αποφάσισαν να το μετατρέψουν στο απόλυτο fashion statement: ένα φόρεμα που σχεδόν βυθίζεται στο σκοτάδι.
Η έρευνα αποκαλύπτει μια ενδιαφέρουσα συνεργασία μεταξύ τεχνολογίας και δημιουργικότητας. Η ομάδα συνδύασε γνώσεις από τον τομέα του design, της ορνιθολογίας και της επιστήμης υλικών, εξετάζοντας ένα φαινόμενο που παρατηρείται στη φύση: το ultrablack. Πολλά ζώα έχουν αναπτύξει δομές που απορροφούν σχεδόν όλα τα φωτεινά μήκη κύματος, αλλά ελάχιστα το επιτυγχάνουν με την τελειότητα του magnificent riflebird, ενός εξωτικού πτηνού από τη Νέα Γουινέα, που αποτελεί σύμβολο αυτής της μελέτης.
Οι ερευνητές του Cornell συνεργάστηκαν με το Cornell Lab of Ornithology για να αναλύσουν τις περίπλοκες δομές των φτερών του riflebird. Αυτές οι δομές περιλαμβάνουν μικροσκοπικές γαντζωτές μορφές που συγκρατούν τις ίνες του φτερού ενώ δημιουργούν ένα αυστηρό ιεραρχικό πλέγμα. Σε συνδυασμό με τις νανοδομές μελανίνης, αυτή η αρχιτεκτονική οδηγεί το φως προς τα μέσα, που ουσιαστικά παγιδεύεται. Αυτό το φαινόμενο καθιστά το φτέρωμα εξαιρετικά μαύρο, δημιουργώντας μια αίσθηση ότι «καταπίνει» την γύρω εικόνα.
Ωστόσο, η τεχνολογική αναπαραγωγή αυτής της φυσικής δομής δεν ήταν εύκολη. Προηγούμενες απόπειρες δημιουργίας ultrablack υλικών συχνά βασίζονταν σε εύθραυστα ή τοξικά υλικά, όπως οι νανοσωλήνες άνθρακα, που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε εφαρμογές που απαιτούν ανθεκτικότητα και ασφάλεια για τον άνθρωπο. Όπως αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης, τα περισσότερα από αυτά τα υλικά είναι μη κατάλληλα για χρήση ως υφάσματα και πρακτικά ανύπαρκτα ως επιλογές στην καθημερινότητά μας.
Η ομάδα του Cornell βρήκε μια λύση εμπνευσμένη από το riflebird. Ξεκίνησε με λευκό ύφασμα από μαλλί merino, το οποίο βύθισε σε πολυδοπαμίνη, μια συνθετική μορφή μελανίνης. Αυτή η διαδικασία είναι περισσότερο από απλό χρώμα, καθώς δημιουργεί τη βάση για να «δέσει» πάνω της το δεύτερο και πιο κρίσιμο στάδιο: τον σχηματισμό νανοϊνών σε θάλαμο πλάσματος. Έτσι, το ύφασμα αποκτά μια επιφάνεια καλυμμένη από νανοϊνίδια, που μιμούνται την ισχυρή γεωμετρία των γαντζωτών δομών.
Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι ένα ύφασμα με μέση ανακλαστικότητα μόλις 0.13%, το χαμηλότερο που έχει επιτευχθεί ποτέ σε υφαντό υλικό. Για να απλοποιήσουμε, το μάτι σχεδόν δεν βλέπει τίποτα: το φως εισέρχεται, χάνεται ανάμεσα στις νανοδομές και δεν επιστρέφει. Σύμφωνα με τον Hansadi Jayamaha, επικεφαλής συγγραφέα της έρευνας, «το φως παγιδεύεται ανάμεσα στις ίνες και δεν βρίσκει τρόπο να ανακλαστεί προς τα έξω». Αυτή η τεχνολογία μιμείται με εξαιρετικό τρόπο αυτό που το riflebird έχει επιτύχει φυσικά μέσω της εξελικτικής διαδικασίας εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Από σχεδιαστική σκοπιά, το νέο ύφασμα προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα: είναι ευλύγιστο, αναπνέει και αντέχει στη χρήση. «Αυτό το καθιστά πιο κοντά σε πραγματικές εφαρμογές από οποιοδήποτε προηγούμενο υλικό του είδους», επισημαίνει η Larissa Shepherd, ανώτερη συγγραφέας της μελέτης. Επίσης, το γεγονός ότι παραμένει ultrablack ακόμη και υπό γωνία είναι ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό που το καθιστά πιο πρακτικά αξιοποιήσιμο.
Έτσι, πριν το ύφασμα βρεθεί σε βιομηχανικές εφαρμογές, όπως υψηλής τεχνολογίας συστήματα απεικόνισης ή ηλιακές τεχνολογίες, η ομάδα επέλεξε να το παρουσιάσει με έναν πιο δημιουργικό τρόπο. Έτσι, σχεδίασαν ένα μικρό μαύρο φόρεμα, στολισμένο με ένα ιριδίζον μπλε απόχρωμα προς τιμήν του πτηνού από το οποίο εμπνεύστηκαν. Το αποτέλεσμα είναι λιγότερο ένα απλό ρούχο και περισσότερο ένα έργο τέχνης, αποδεικνύοντας ότι η επιστήμη μπορεί να συμβαδίζει με τη μόδα με τρόπους που πριν λίγα χρόνια θα ήταν αδιανόητοι.
Η ομάδα έχει ήδη υποβάλει αίτηση για προσωρινή πατέντα, υποδεικνύοντας ότι αυτή η τεχνολογία δεν θα παραμείνει κλεισμένη στα εργαστήρια για πολύ.
