Ο Γιώργος Κουρέπης, Διευθυντής στην ομάδα Στρατηγικής της Deloitte, παρουσίασε κατά τη διάρκεια μιας ειδικής Συνέντευξης Τύπου για λογαριασμό του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, τη μελέτη «Κοιτώντας μπροστά: Ένας Οδικός Χάρτης για τη Φαρμακευτική Πολιτική στην Ελλάδα». Η εν λόγω μελέτη αποτελεί την εξέλιξη μιας προηγούμενης έρευνας της Deloitte που δημοσιεύθηκε το 2020 και επιδιώκει να προσφέρει έναν ολοκληρωμένο οδικό χάρτη για τη μεταρρύθμιση του φαρμακευτικού συστήματος της χώρας. Στόχος είναι η βελτίωση της βιωσιμότητας, η εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης των ασθενών στις αναγκαίες θεραπείες, και η συμμόρφωση με διεθνή πρότυπα. Μέσω μιας μεθοδολογίας που βασίζεται σε δεδομένα και την ευρεία συμμετοχή εμπλεκομένων φορέων, η μελέτη εντοπίζει τις κεντρικές διαρθρωτικές προκλήσεις, αξιολογεί την υφιστάμενη πολιτική και προτείνει μια σειρά ρεαλιστικών μεταρρυθμίσεων για τη διασφάλιση της μακροχρόνιας ανθεκτικότητας του συστήματος.
Η χρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα βρίσκεται σε έναν φαύλο κύκλο που έχει εδραιωθεί από την είσοδο της χώρας στα μνημόνια, προκαλώντας μια σειρά παραδοξοτήτων. Ο περιορισμένος έλεγχος ζήτησης οδηγεί σε μη αποδοτικά δαπανηρά σχήματα, αυξάνοντας τη συνολική δαπάνη. Παράλληλα, η δημόσια χρηματοδότηση δεν καταφέρνει να ακολουθήσει τον ρυθμό της συνολικής δαπάνης, με αποτέλεσμα τις αυξανόμενες επιστροφές. Σε ένα σταθερό δημοσιονομικό πλαίσιο, όπως αυτό των επιστροφών, η Πολιτεία δεν έχει επαρκή κίνητρα για την προώθηση μέτρων ελέγχου της συνολικής δαπάνης.
Τα Παράδοξα του Συστήματος
Ο κ. Κουρέπης αναφέρθηκε στα ιδιαίτερα παράδοξα του ελληνικού συστήματος, τονίζοντας ότι η Ελλάδα καταγράφει τα υψηλότερα επίπεδα επιστροφών, ενώ οι τιμές των πρωτοτύπων φαρμάκων παραμένουν από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Παρά τις αυξήσεις της δημόσιας δαπάνης, οι επιστροφές συνεχίζουν να αυξάνονται. Αν και οι κανόνες τιμολόγησης είναι ομοιογενείς μεταξύ των καναλιών διανομής, υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις στις επιστροφές. Οι δαπάνες από κοινωνικές και προνοιακές πολιτικές επιβαρύνουν τη βιομηχανία, ενώ η προσθήκη καναλιών και εξαιρέσεων επιτείνει την πολυπλοκότητα, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές τάσεις που επισημαίνουν τη συμπύκνωση των καναλιών διανομής.
Διεθνείς Τάσεις και Προκλήσεις
Η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει πληθώρα διεθνών προκλήσεων, ειδικά καθώς η κατά κεφαλήν δημόσια χρηματοδότηση υπολείπεται σημαντικά σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Από το 2020 έως το 2022, η Ελλάδα σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση συνολικής δαπάνης (22%) και τη χαμηλότερη αύξηση δημόσιας δαπάνης (5%). Οι παγκόσμιες πιέσεις στην καινοτομία, οι αλλαγές στην επενδυτική στρατηγική και ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και Ευρώπης επιβάλλουν νέες στρατηγικές για τους ενδιαφερόμενους στη φαρμακευτική αγορά.
Κοιτώντας Μπροστά και Ισορροπώντας το Σύστημα
Για την αποκατάσταση της ισορροπίας στο φαρμακευτικό σύστημα, είναι επιτακτική η θέσπιση ενός διττού στόχου: της συγκράτησης της συνολικής δαπάνης και της αύξησης της δημόσιας χρηματοδότησης, σε συνδυασμό με έναν μηχανισμό συνυπευθυνότητας για την παρακολούθηση της πορείας των αποκλίσεων. Είναι αναγκαίο να περιοριστεί η αύξηση της δαπάνης και το σύστημα να διορθωθεί προς μια ορθολογική χρηματοδότηση, ενώ παράλληλα πρέπει να υπάρξουν δράσεις και χρηματοδοτικές πηγές για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. Αν δεν υπάρξει έλεγχος της δαπάνης, αυτή μπορεί να φτάσει τα €10,5 δισ. έως το 2028.
Ο σταδιακός επαναπροσδιορισμός της δημόσιας επένδυσης στα φάρμακα είναι κρίσιμης σημασίας, έτσι ώστε να πλησιάσουμε τα επίπεδα των υπολοίπων νότιων ευρωπαϊκών χωρών. Η μελέτη της Deloitte καταδεικνύει ότι το χρηματοδοτικό κενό θα διαμορφωθεί στα €1,5 δισ. μέχρι το 2028, εκ των οποίων τα €0,8 δισ. μπορούν να αφορούν πρόσθετη χρηματοδότηση, και τα €0,7 δισ. θα μπορούσαν να προκύψουν από βιώσιμες μεταρρυθμίσεις για καλύτερο έλεγχο της δαπάνης.
Επιπλέον, είναι αναγκαίο να μειωθούν οι υποχρεωτικές επιστροφές (clawback & rebates). Ένας εφικτός στόχος είναι η επιστροφή σε επίπεδα περίπου 40% επιστροφών, αντίστοιχα με αυτά του 2020, που λειτούργησαν ως θεμέλιο για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Τέλος, είναι απαραίτητο να ληφθούν επειγόντως δομικά μέτρα, αλλιώς οι φαρμακευτικές δαπάνες θα εκτιναχθούν σε μη βιώσιμα επίπεδα, με σοβαρές συνέπειες για τον κλάδο αλλά και για την πρόσβαση των ασθενών στις απαραίτητες θεραπείες.
Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις επικεντρώνονται γύρω από τρεις στρατηγικούς άξονες, οι οποίοι συνθέτουν έναν συνεκτικό οδικό χάρτη για την εφαρμογή των απαιτούμενων αλλαγών:
- Κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού
- Έλεγχος της δαπάνης / Εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων
- Ενίσχυση πρωτοβάθμιας φροντίδας και εστίαση στην πρόληψη
Ο μετασχηματισμός του φαρμακευτικού συστήματος είναι αναγκαίος, ώστε να προχωρήσουμε από μια συνθήκη όπου όλοι οι συμμετέχοντες χάνουν, σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα αξίας που θα ωφελεί όλους τους εμπλεκόμενους.
This revised version aims to be more engaging and search-friendly, while retaining the necessary links and format.










