Οι συναυλίες, τα πυροτεχνήματα και οι θορυβώδεις εξέδρες στα γήπεδα μπορούν να φτάσουν σε επικίνδυνα επίπεδα έντασης – αρκετά δυνατά ώστε να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στην ακοή. Αλλά ποιος ήταν ο πιο δυνατός ήχος που έχει καταγραφεί ποτέ στη Γη;
Η απάντηση εξαρτάται από το πώς ορίζουμε τον «ήχο» και αν εξετάσουμε ιστορικές αναφορές ή σύγχρονες επιστημονικές μετρήσεις.
Η έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατάου το 1883 στην Ινδονησία συχνά θεωρείται η ισχυρότερη ηχητική εκδήλωση στην ιστορία. Ο ήχος έγινε αντιληπτός σε απόσταση άνω των 3.000 χιλιομέτρων, ενώ τα βαρόμετρα παγκοσμίως κατέγραψαν το κύμα πίεσης. Σε απόσταση 160 χιλιομέτρων από την έκρηξη, η ένταση εκτιμάται στα 170 ντεσιμπέλ — αρκετή για να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην ακοή. Μάλιστα, σε απόσταση 64 χιλιομέτρων, ο ήχος ήταν τόσο δυνατός που, σύμφωνα με ναυτικούς, έσπασε τύμπανα.
Συγκριτικά, οι άνθρωποι αντέχουν ήχους μέχρι περίπου 140 ντεσιμπέλ, όριο πάνω από το οποίο ο ήχος γίνεται αφόρητος. Μικρές βλάβες στην ακοή μπορεί να προκύψουν από 85 ντεσιμπέλ για μερικές ώρες, από 100 ντεσιμπέλ για 14 λεπτά ή 110 ντεσιμπέλ για μόλις δύο λεπτά.
Σύγχρονες εκτιμήσεις υποδεικνύουν ότι η έκρηξη της Κρακατάου έφτασε περίπου τα 310 ντεσιμπέλ. Σε τέτοιες υψηλές εντάσεις, τα ηχητικά κύματα δεν συμπεριφέρονται ως κανονικός ήχος αλλά μετατρέπονται σε κυματοειδείς κραδασμούς (shock waves). Το κύμα πίεσης από την Κρακατάου ήταν τόσο ισχυρό που έκανε τον γύρο της Γης επτά φορές.
Μια άλλη υποψήφια για τον πιο δυνατό ήχο είναι η έκρηξη του μετεωρίτη Τουνγκούσκα στη Σιβηρία το 1908. Αυτή η έκρηξη διέλυσε εκτενή δάση, με εκτίμηση έντασης περίπου 300–315 ντεσιμπέλ, αν και αυτές οι μετρήσεις προήλθαν από απομακρυσμένα όργανα.
Ο πιο δυνατός ήχος στη σύγχρονη εποχή
Στην εποχή μας, νικήτρια είναι η έκρηξη του υποβρύχιου ηφαιστείου Hunga Tonga τον Ιανουάριο του 2022, όπου ο ήχος ταξίδεψε σε ολόκληρο τον πλανήτη και ακούστηκε ακόμη και σε Αλάσκα και Κεντρική Ευρώπη. Σύμφωνα με επιστήμονες, οι κοντινότεροι σταθμοί μέτρησης (42 μίλια από το ηφαίστειο) κατέγραψαν άλμα πίεσης περίπου 1.800 πασκάλ, που, αν μεταφραζόταν σε ντεσιμπέλ σε απόσταση ενός μέτρου, θα έφτανε τα 256 ντεσιμπέλ. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι πρόκειται για υπερβολική απλοποίηση, καθώς ο ήχος δεν ήταν πλέον “κανονικό” ηχητικό κύμα, αλλά ταχέως κινούμενος αέρας από την έκρηξη.
Παράδοξα, το πιο ισχυρό ηχητικό κύμα στη σύγχρονη εποχή ήταν κυρίως αισθητό ως πίεση κι όχι ως ήχος για το ανθρώπινο αφτί. Σε ελεγχόμενες συνθήκες, επιστήμονες έχουν δημιουργήσει κύματα πίεσης που εκτιμώνται σε 270 ντεσιμπέλ, αλλά μέσα σε κενό, οπότε ήταν ουσιαστικά… σιωπηλά.
Πηγή: Livescience
