Το διαστημικό τηλεσκόπιο SPHEREx της NASA, που εκτοξεύθηκε τον Μάρτιο, έχει ολοκληρώσει τον πρώτον υπέρυθρο χάρτη του ουρανού σε 102 διαφορετικά χρώματα, χρησιμοποιώντας υπέρυθρα μήκη κύματος. Η δυνατότητα παρατήρησης του ουρανού σε πλήρη κλίμακα προσφέρει στους επιστήμονες τη δυνατότητα να απαντήσουν σε θεμελιώδη ερωτήματα, όπως ποιο ήταν το αποτέλεσμα ενός κοσμικού γεγονότος που συνέβη μόλις ένα τρισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, και πώς αυτό έχει επηρεάσει την τρισδιάστατη κατανομή εκατομμυρίων γαλαξιών στο σύμπαν.
Οι ερευνητές επιδιώκουν να αναλύσουν τις αλλαγές που έχουν συμβεί στους γαλαξίες από την Μεγάλη Έκρηξη, πριν από σχεδόν 14 δισεκατομμύρια χρόνια, με στόχο να εντοπίσουν την κατανομή των βασικών στοιχείων για τη ζωή στον γαλαξία μας. Η εργασία του SPHEREx αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση της κοσμικής εξελίξεως.
«Είναι εκπληκτικό το πλήθος των δεδομένων που έχει συγκεντρώσει το SPHEREx σε μόλις έξι μήνες. Αυτές οι πληροφορίες θα είναι πολύτιμες για να συγκριθούν με τα δεδομένα από άλλες αποστολές μας, βοηθώντας μας στην καλύτερη κατανόηση του σύμπαντος», δήλωσε ο Shawn Domagal-Goldman, διευθυντής του Τμήματος Αστροφυσικής της NASA. «Έχουμε 102 νέους χάρτες του ουρανού, ο καθένας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και πληροφορίες για τα εξεταζόμενα αντικείμενα. Κάθε αστρονόμος σίγουρα θα βρει κάτι σημαντικό εδώ, ενισχύοντας την κατανόηση μας για τη γένεση του σύμπαντος και τις διαδικασίες που κατέστησαν δυνατή τη ζωή στο πλανήτη μας».
Το SPHEREx κινείται γύρω από τη Γη 14.5 φορές ημερησίως, αποτυπώνοντας εικόνες του ουρανού με έναν μοναδικό τρόπο. Η λειτουργία του ως φασματόφωνο για την ιστορία του σύμπαντος του επιτρέπει να εκτελεί 3.600 λήψεις καθημερινά, καλύπτοντας μια κυκλική λωρίδα του ουρανού. Καθώς η Γη περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο, το πεδίο του τηλεσκοπίου προσαρμόζεται, επιτρέποντας την ολοκλήρωση ενός ψηφιδωτού εικόνας του ουρανού σε 360 μοίρες μέσα σε έξι μήνες.
Πηγή: Techmaniacs
(Κώστας Παπαζαχαρίου, αναδημοσίευση 22/12/2025)
