«Ανακαλύψτε τον Σκοτεινό Κόσμο των Ρομπότ και Δrones: Πώς οι Μηχανές Ανακρίνουν τα Μυστικά μας!»

Η ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας φέρνει ανατροπές στο πεδίο της δημόσιας ασφάλειας, με το έγκλημα συχνά να βρίσκεται ένα βήμα μπροστά. Αυτό αναδεικνύεται στην πρόσφατη, συγκλονιστική έκθεση του Εργαστηρίου Καινοτομίας της Europol με τίτλο «The Unmanned Future(s): The impact of robotics and unmanned systems on law enforcement». Η έκθεση αυτή δεν είναι απλώς μια θεωρητική προσέγγιση, αλλά μια στρατηγική ανάλυση για να κατανοήσουμε το μελλοντικό τοπίο της ασφάλειας το 2035. Ένα μέλλον όπου ρομπότ, drones και αυτόνομα συστήματα θα αποτελούν πολύτιμους συνεργάτες για τις αρχές αλλά και θα χρησιμοποιούνται ως επικίνδυνα εργαλεία από εγκληματίες.

Οικιακοί «κατάσκοποι» και χακαρισμένοι βοηθοί

Ένα από τα πιο ανησυχητικά στοιχεία της έκθεσης αφορά την παραβίαση της ιδιωτικής ζωής μέσω μεθόδων που μέχρι σήμερα φάνταζαν αδιανόητες. Στο σενάριο του 2035, τα ρομπότ δεν περιορίζονται μόνο σε βιομηχανικούς χώρους, αλλά ενσαρκώνουν πλέον ρόλους και στις οικίες μας. Ρομπότ που υποτίθεται ότι βοηθούν ηλικιωμένους ή άτομα με αναπηρίες, καθώς και “έξυπνες” οικιακές συσκευές, είναι ικανά να μετατραπούν σε Δούρειους Ίππους.

Οι ειδικοί της Europol προειδοποιούν ότι οι εγκληματικές οργανώσεις θα μπορούν να παραβιάζουν αυτά τα συστήματα από απόσταση. Φανταστείτε το ρομπότ που φροντίζει έναν αγαπημένο σας να μετατρέπεται σε κατάσκοπο, καταγράφοντας ευαίσθητες πληροφορίες, κωδικούς και καθημερινές συνήθειες ή, ακόμη πιο ανησυχητικά, να χειραγωγείται για να προκαλέσει σωματική βλάβη ή να εκβιάσει την οικογένεια. Η απειλή δεν θα είναι πια ένας φυσικός διαρρήκτης, αλλά ένας αόρατος εισβολέας που ελέγχει τις μηχανές που εμπιστευόμαστε.

Η απειλή από τους αιθέρες: Σμήνη drones και ιπτάμενοι εκρηκτικοί μηχανισμοί

Εάν η οικιακή απειλή είναι ύπουλη, η απειλή στους δημόσιους χώρους αναμένεται να είναι καταστροφική. Η έκθεση εστιάζει ιδιαίτερα σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) και αυτόνομα οχήματα. Η Europol προειδοποιεί ότι τρομοκρατικές οργανώσεις και οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα θα χρησιμοποιούν σμήνη από drones για οργανωμένες επιθέσεις.

Αυτή η τεχνολογία, ήδη δοκιμασμένη σε πολεμικές ζώνες, θα μπορούσε να εφαρμοστεί στα αστικά κέντρα της Ευρώπης. Σμήνη που συντονίζονται με τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για επιθέσεις σε σημαντικούς στόχους, μεταφορά αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IEDs) ή ακόμα και δημιουργία αντιπερισπασμών κατά τη διάρκεια ληστειών. Επιπλέον, τα drones θα λειτουργούν ως «μάτια» για τους εγκληματίες, καταγράφοντας τις κινήσεις της αστυνομίας και παρέχοντας πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο.

Η αστυνόμευση πλέον γίνεται τριδιάστατη. Οι αρχές θα πρέπει να ελέγχουν το έδαφος και τον εναέριο χώρο πάνω από τις πόλεις, δημιουργώντας νέες προκλήσεις στην αντιγραφή των απειλών χωρίς να διακινδυνεύεται η ασφάλεια του πληθυσμού.

Bot-bashing: Η κοινωνική οργή ξεσπά στις μηχανές

Πέρα από το οργανωμένο έγκλημα, η Europol αναδεικνύει και το κίνδυνο κοινωνικών ταραχών με νέο χαρακτηριστικό. Η ευρεία αυτοματοποίηση αναμένεται να προκαλέσει απώλειες θέσεων εργασίας, τροφοδοτώντας κύματα δυσαρέσκειας. Ο όρος «bot-bashing» διατυπώνει βίαιες επιθέσεις και βανδαλισμούς κατά ρομπότ και αυτόνομων συστημάτων ως μέσας διαμαρτυρίας.

Αυτή η κατάσταση εγείρει πρωτοφανή νομικά και ηθικά διλήμματα για την αστυνομία. Πώς θα αξιολογηθεί νομικά η καταστροφή ενός ρομπότ που λειτουργεί ως «εργαζόμενος»; Μπορεί η κακομεταχείριση ενός μηχανήματος να χαρακτηριστεί ως κακοποίηση; Οι αρχές θα κληθούν να προφυλάξουν όχι μόνο τους πολίτες και την περιουσία τους, αλλά και τα ρομπότ από την ανθρώπινη οργή.

Το αίνιγμα της «ανάκρισης» ενός ρομπότ

Ένα από τα πιο περίπλοκα ζητήματα που αναφέρονται είναι το νομικό και ιατροδικαστικό κενό που προκύπτει. Όταν ένα αυτόνομο όχημα προκαλεί ατύχημα ή ένα ρομπότ διαπράττει παράνομες ενέργειες, ποιος φέρει την ευθύνη; Είναι αποτέλεσμα υλικού, σφάλμα λογισμικού ή κακόβουλη εξωτερική παρέμβαση;

Η διαδικασία «ανάκρισης» ενός ρομπότ δεν είναι απλή υπόθεση. Απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις ψηφιακής εγκληματολογίας για να αποκωδικοποιηθούν τα δεδομένα και να αναγνωριστεί η πηγή της εντολής. Η αστυνομία του 2035 θα πρέπει να είναι σε θέση να διαχωρίσει αν το ρομπότ «αποφάσισε» κάτι λανθασμένα λόγω του αλγορίθμου του ή αν ένας χάκερ το μετέτρεψε σε όπλο.

Προετοιμασία για το άγνωστο

Η έκθεση της Europol δεν αποσκοπεί στη τρομοκρατία, αλλά στην αφύπνιση, καθώς οι διωκτικές αρχές υποχρεούνται να εξελιχτούν τώρα. Η ενσωμάτωση ειδικών στις νέες τεχνολογίες, η ανάπτυξη συστημάτων κατά των drones και η δημιουργία νέων νομικών πλαισίων είναι ευθέως απαραίτητες.