Η είδηση ενός άνδρα που ανακοίνωσε ότι το σπέρμα του φέρει μια γενετική μετάλλαξη, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρκίνου στα παιδιά του, έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στην παγκόσμια κοινότητα.
Η έρευνα αποκάλυψε ότι το σπέρμα του εν λόγω άνδρα στάλθηκε σε 14 χώρες και δημιούργησε τουλάχιστον 197 παιδία, προσφέροντας μια μοναδική εικόνα της βιομηχανίας δωρεάς σπέρματος.
Η δωρεά σπέρματος παρέχει τη δυνατότητα στις γυναίκες να γίνουν μητέρες σε περιπτώσεις όπως στείρωση του συντρόφου τους, ομοφυλοφιλικές σχέσεις ή σε μονογονεϊκές οικογένειες.
Η συγκεκριμένη αγορά έχει εξελιχθεί σε μια μεγάλη επιχείρηση, με εκτιμήσεις να δείχνουν ότι η αξία της στην Ευρώπη θα φτάσει τα 2 δισεκατομμύρια λίρες μέχρι το 2033. Η Δανία προβάλλει ως σημαντικός εξαγωγέας σπέρματος.
Για ποιον λόγο, όμως, ορισμένοι δότες γίνονται πατέρες τόσων παιδιών; Τι κάνει το δανέζικο «Βίκινγκ σπέρμα» τόσο δημοφιλές και είναι αναγκαία η περιορισμένη δραστηριότητα στον τομέα αυτό;
Σύμφωνα με το BBC, λιγότεροι από πέντε στους εκατό εθελοντές επιτυγχάνουν να γίνουν δότες, καθώς το σπέρμα περνά από αυστηρές εξετάσεις, ώστε να διασφαλιστεί η αντοχή του κατά την κατάψυξη και μακροχρόνια αποθήκευση σε τράπεζα σπέρματος.
Ακόμη και άνδρες με αποδεδειγμένη γονιμότητα μπορεί να μην πληρούν τα κριτήρια, τα οποία ποικίλουν ανά χώρα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δότες πρέπει να είναι ηλικίας 18-45 ετών και να είναι απαλλαγμένοι από λοιμώξεις και γενετικές μεταλλάξεις.
Αυτοί οι αυστηροί κανονισμοί έχουν περιορίσει τον αριθμό των διαθέσιμων δοτών, με περίπου τη μισή ποσότητα σπέρματος στο Ηνωμένο Βασίλειο να εισάγεται από το εξωτερικό.
Ένας περιορισμένος αριθμός δότη μπορεί να αποκτήσει πάρα πολλά παιδιά, καθώς αρκεί ένα σπερματοζωάριο για να γονιμοποιηθεί ένα ωάριο και σε κάθε εκσπερμάτιση υπάρχουν εκατομμύρια σπερματοζωάρια.
Οι άνδρες επισκέπτονται κλινικές μία ή δύο φορές την εβδομάδα για μήνες. Οι δότες δεν επιλέγονται τυχαία, καθώς οι τράπεζες σπέρματος χρησιμοποιούν κριτήρια που παραπέμπουν στις διαδικασίες τροποποίησης προφίλ γνωριμιών.
Συγκεκριμένα, οι ενδιαφερόμενοι έχουν πρόσβαση σε φωτογραφίες, φωνές, επαγγέλματα και φυσικά χαρακτηριστικά των δοτών.
«Αν ο δωρητής είναι Σβεν, με ξανθά μαλλιά και ύψος 1,93, οπωσδήποτε είναι πιο ελκυστικός από άλλους», ανέφερε ο καθηγητής Άλαν Πέισι, ειδικός στην ανδρική γονιμότητα.
Η Δανία είναι σήμερα κύριος εξαγωγέας σπέρματος, με μεγάλες τράπεζες σπέρματος, όπως η Cryos International, του Ole Schou, ο οποίος εκτιμά ότι η κουλτούρα της δωρεάς σπέρματος στη χώρα του είναι πιο ανοιχτή σε σχέση με άλλες.
«Ο πληθυσμός είναι σαν μια μεγάλη οικογένεια», τονίζει ο Schou. H γενετική ποικιλία καθιστά το δανέζικο σπέρμα δημοφιλές, καθώς υπογραμμίζει χαρακτηριστικά όπως τα ξανθά μαλλιά και τα μπλε μάτια.
Σύμφωνα με στοιχεία, η ζήτηση προέρχεται κυρίως από «ανύπαντρες γυναίκες υψηλού μορφωτικού επιπέδου», που αποτελούν το 60% των αιτήσεων.
Η διαδικασία δωρεάς δεν είναι χωρίς περιορισμούς. Κάθε χώρα έχει τους δικούς της κανόνες σχετικά με τον αριθμό χρήσεων του σπέρματος ανά δότη. Εάν δεν προσεχθούν αυτοί οι κανόνες, μπορεί να παραχθεί ένα σύνολο παιδιών που δεν γνωρίζουν τη συγγένειά τους.
Η έρευνα έγινε αφορμή για κλήσεις για τη δημιουργία πανευρωπαϊκού μητρώου δοτών σπέρματος για την παρακολούθηση και τον έλεγχο της διακίνησής του.
Ο Κ. Vandenbroucke, αναπληρωτής πρωθυπουργός, χαρακτήρισε την κατάσταση «Άγρια Δύση», αναφέροντας ότι η βιομηχανία γονιμότητας έχει εξελιχθεί σε σοβαρή βιομηχανία.
Ωστόσο, έχουν εκφραστεί και ανησυχίες για την εσωτερική ζωή των παιδιών που έρχονται μέσω δωρεάς σπέρματος. Κάποιοι ίσως αιφνιδιαστούν από την ύπαρξη τόσων ετεροθαλών αδελφών.
Οι ανησυχίες αυτές εντείνονται με τις διαθέσιμες εξετάσεις DNA και τα κοινωνικά δίκτυα, που διευκολύνουν την ανακάλυψη συγγενικών σχέσεων. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δότες σπέρματος δεν έχουν πλέον ανωνυμία.
Ο Schou υποστηρίζει ότι οι περιορισμοί θα μπορούσαν απλώς να σπρώξουν τις οικογένειες σε παράνομες αγορές. Ο Δρ. John Appleby επεσήμανε τις ηθικές προκλήσεις της ευρείας χρήσης σπέρματος, ενώ τόνισε την ανάγκη για συνολικούς κανόνες.
Πηγή: BBC
