Το οξυγόνο, το κρίσιμο στοιχείο που δικαιολογεί την ύπαρξη ζωής στις διάφορες μορφές της, από τα φυτά μέχρι τους ανθρώπους, προκύπτει μέσα από μια λεπτή ισορροπία που μπορεί να αποσταθεροποιηθεί στο μακρινό μέλλον.
Νέα επιστημονικά μοντέλα υποδεικνύουν ότι αυτή η «εποχή του οξυγόνου» έχει ημερομηνία λήξης, υπονοώντας μια δραματική μεταμόρφωση της Γης και των οικοσυστημάτων της.
Τι εκτιμούν οι επιστήμονες
Σύγχρονες προσομοιώσεις που συνδυάζουν κλιματικά και γεωχημικά δεδομένα αποκαλύπτουν ότι η Γη θα διατηρήσει υψηλά επίπεδα οξυγόνου για περίπου 1,08 δισεκατομμύρια χρόνια ακόμη. Αυτή η εκτίμηση βασίζεται σε υπολογισμούς που αναλύουν τη σχέση μεταξύ ηλιακής ακτινοβολίας και βιολογικών διαδικασιών.
Αμέσως μετά από αυτό το χρονικό διάστημα, αναμένεται να παρατηρηθεί μια απότομη και δραματική πτώση του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα, οδηγώντας τον πλανήτη σε μια κατάσταση παρόμοια με αυτήν που επικρατούσε δισεκατομμύρια χρόνια πριν, όταν η ζωή ήταν απλή και δεν εξαρτιόταν από το οξυγόνο.
Οι αιτίες της μείωσης του οξυγόνου
Η κύρια αιτία αυτής της δραματικής αλλαγής είναι η σταδιακή αύξηση της φωτεινότητας του Ήλιου. Καθώς ο Ήλιος γερνάει, εκπέμπει ολοένα και περισσότερη ενέργεια προς τη Γη, προκαλώντας μεταβολές στην θερμοκρασία και στον κύκλο του διοξειδίου του άνθρακα. Μπορείτε να διαβάσετε σχετικά για την εξέλιξη του Ήλιου στην [NASA](https://www.nasa.gov).
Ως αποτέλεσμα, με την πάροδο του χρόνου, η επίπτωση του διοξειδίου του άνθρακα θα δυσκολέψει τη φωτοσύνθεση – τη διαδικασία εκείνη μέσω της οποίας τα φυτά παράγουν το απαραίτητο οξυγόνο. Όταν η φωτοσύνθεση μειωθεί, η ατμόσφαιρα θα χάσει τον κύριο «παραγωγό» οξυγόνου.
Επιπλέον, γεωλογικές διαδικασίες όπως η διάβρωση και οι αλλαγές στα πετρώματα θα συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων οξυγόνου, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την μεταβολή στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον.
Επιπτώσεις στη ζωή στη Γη
Η επιστροφή σε μια ατμόσφαιρα με χαμηλά επίπεδα οξυγόνου θα καταστήσει τη Γη αφιλόξενη για την πολυπλοκότητα της σύνθετης ζωής. Οργανισμοί όπως οι άνθρωποι και τα ζώα θα αντιμετωπίσουν σοβαρή απειλή για την επιβίωσή τους. Μόνο οι μικροοργανισμοί που δεν χρειάζονται οξυγόνο θα είναι σε θέση να επιβιώσουν.
Παρόλο που αυτή η προοπτική μπορεί να φαίνεται απομακρυσμένη, επισημαίνει την ευθραυστότητα της ζωής και τις προϋποθέσεις που την υποστηρίζουν.
Σημασία για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής
Αυτές οι εκτιμήσεις επηρεάζουν και τον τρόπο με τον οποίο αναζητούμε ζωή σε άλλους πλανήτες. Παραδοσιακά, η παρουσία οξυγόνου θεωρούνταν η βασική ένδειξη κατοικήσιμων κόσμων. Ωστόσο, η νέα έρευνα υποδεικνύει ότι μπορεί να υπάρξουν μορφές ζωής σε πλανήτες που δεν διαθέτουν οξυγόνο ή έχουν εντελώς διαφορετικές χημικές συνθέσεις. Αυτή η ανακάλυψη διευρύνει τις προοπτικές για τον εντοπισμό εξωγήινης ζωής, αρκεί να μάθουμε να αναγνωρίζουμε νέους τύπους «βιοϋπογραφών» και να εξετάζουμε εναλλακτικά περιβάλλοντα.










