Πριν από μερικούς μήνες, ο πεθερός ενός εκ των γιων μου, που διαμένει στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, του έστειλε ένα σημαντικό χρηματικό ποσό στην οικογένεια του στην Αγγλία.
Δυστυχώς, τα χρήματα δεν κατέφθασαν ποτέ. Η κατάσταση επιδεινώθηκε, καθώς ήταν εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστεί η τύχη τους. Η τράπεζα του πεθερού επικοινώνησε με τον μεσάζοντα που χρησιμοποιήθηκε, αλλά η απάντηση ήταν ότι η τράπεζα-προορισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο, μία από τις μεγαλύτερες της χώρας, δεν απαντούσε στις ερωτήσεις.
Ρώτησα συναδέλφους αν ήξεραν τι μπορεί να συνέβη. Με συμβούλευσαν ότι πιθανώς η κατάσταση σχετίζεται με ξέπλυμα χρημάτων. Δύο μήνες αργότερα, τα χρήματα επανεμφανίστηκαν ξαφνικά στον λογαριασμό του, και ακόμα δεν έχει ιδέα τι συνέβη το διάστημα αυτό.
Αυτές οι περιπέτειες διαφέρουν ριζικά από τις εμπειρίες μου όταν μετέφερα χρήματα μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ. Στην ΕΕ, οι μεταφορές είναι αξιόπιστες και γίνονται γρήγορα. Είναι πιθανό αυτό να εξηγεί γιατί οι Αμερικανοί αγκαλιάζουν τη χρήση των stablecoins ως εναλλακτική λύση στο παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα.
Ο Daniel Davies επισήμανε δύο ακόμη λόγους: το σχετικά υψηλό κόστος των πληρωμών μέσω πιστωτικών καρτών (το οποίο είναι πέντε φορές υψηλότερο απ’ ότι στην Ευρώπη!) και το υπέρογκο κόστος των διασυνοριακών εμβασμάτων. Και οι δύο παράγοντες είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας των Αμερικανικών ολιγοπωλίων να ρυθμιστούν αποτελεσματικά.
Η Gillian Tett των Financial Times, σε πρόσφατο άρθρο της, επισημαίνει άλλο ένα κίνητρο πίσω από την υποστήριξη της κυβέρνησης Τραμπ προς τα stablecoins. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, αντιμετωπίζει το πρόβλημα του γιγάντιου χρέους από τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και χρειάζεται τον κόσμο να τα διακρατήσει σε λογικά επιτόκια. Μία λύση, όπως υπογραμμίζει, είναι η προώθηση της ευρείας υιοθέτησης stablecoins σε δολάριο, όχι τόσο εντός των ΗΠΑ, όσο παγκοσμίως. Αυτό θα αποτελούσε ωφέλιμο βήμα για την αμερικανική κυβέρνηση.
Ωστόσο, κανένας από αυτούς τους λόγους δεν δικαιολογεί τη στήριξη των stablecoins ισχυρά στηριγμένων στο δολάριο. Όπως υποστηρίζει η Helene Rey από το London Business School, «οι ευρείες υιοθεσίες stablecoins σε δολάριο ΗΠΑ για πληρωμές σημαίνουν την ιδιωτικοποίηση των κερδών που προκύπτουν από την έκδοση νομίσματος (seigniorage) των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών».
Αυτή θα ήταν μια ακόμα θηρευτική κίνηση από τις ΗΠΑ. Εναλλακτικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να στραφούν σε ένα πιο οικονομικά αποδοτικό σύστημα πληρωμών και μια λιγότερο σπάταλη κυβέρνηση—που όμως δεν είναι πιθανό να συμβεί.
Γενικά, τα stablecoins—ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που αντιπροσωπεύουν νομίσματα, κυρίως το αμερικανικό δολάριο—φαίνεται να έχουν μία ενθαρρυντική προοπτική. Ήδη, όπως αναφέρει η Tett, «παίκτες όπως η Standard Chartered προβλέπουν ότι η αγορά stablecoins θα αυξηθεί από τα 280 δισ. δολάρια σε 2 τρισ. δολάρια μέχρι το 2028».
Φαίνεται ότι το μέλλον των stablecoins είναι λαμπρό. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: θα πρέπει να τα αποδεχτούν όλοι οι άλλοι, πλην των εκδοτών, των εγκληματιών και του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών; Όχι.
Σίγουρα, τα stablecoins προσφέρουν μεγαλύτερη σταθερότητα από το bitcoin, για παράδειγμα. Ωστόσο, η «σταθερότητά» τους μπορεί να αποδειχθεί τελικά απάτη σε σύγκριση με το δολάριο σε μετρητά ή τις παραδοσιακές τράπεζες.
Ο Διεθνής Νομισματικός Ταμείο, ο ΟΟΣΑ και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών έχουν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι η BIS θεωρεί την ιδέα του «tokenization» ευεργετική: καθώς «η συγκέντρωση των tokenized αποθεμάτων κεντρικών τραπεζών, των χρημάτων εμπορικών τραπεζών και χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων σε μια ενιαία επιφάνεια μπορεί να εκμεταλλευτεί όλα τα πλεονεκτήματα του tokenization».
Ωστόσο, η BIS ανησυχεί ότι τα stablecoins δεν θα καταφέρουν να επιτύχουν «τα τρία βασικά τεστ της ενότητας, της διαλειτουργικότητας και της αξιοπιστίας».
Τι σημαίνει αυτό; Η ενότητα αναφέρεται στην ανάγκη όλες οι μορφές ενός νομίσματος να είναι εναλλάξιμες μεταξύ τους σε ίση ισχύ, ανά πάσα στιγμή, το οποίο αποτελεί θεμέλιο εμπιστοσύνης στην αξία του χρήματος. Η διαλειτουργικότητα αφορά την ικανότητα να γίνονται όλοι οι τύποι πληρωμών χωρίς περιορισμούς. Τέλος, η αξιοπιστία σχετίζεται με την ικανότητα να περιορίζονται τα οικονομικά εγκλήματα και οι παράνομες δραστηριότητες. Οι κεντρικές τράπεζες και άλλοι ρυθμιστικοί φορείς διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σε αυτά.
Τα stablecoins, όπως ισχύει τώρα, δεν πληρούν αυτές τις απαιτήσεις: είναι αδιαφανή, εύκολα εκμεταλλεύσιμα από εγκληματίες και έχουν αβέβαιη αξία. Τον περασμένο μήνα, η S&P Global Ratings υποβάθμισε το USDT του Tether, το κορυφαίο stablecoin σε δολάριο, σε «weak». Αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστο χρήμα. Τα «ιδιωτικά» χρήματα συχνά αποτυγχάνουν σε περιόδους κρίσης, κάτι που πιθανότατα θα ισχύσει και για τα stablecoins.
Αν υποθέσουμε ότι οι ΗΠΑ θα προαγάγουν τη χρήση ελαφρώς ρυθμισμένων stablecoins, εν μέρει για να ενισχύσουν τη ζωτικότητα του αμερικανικού δολαρίου και να βοηθήσουν την κάλυψη των τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, πώς θα αντιδράσουν οι άλλες χώρες;
Η απάντηση είναι να αμυνθούν όσο καλύτερα μπορούν. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ δείχνει μία σαφή ανοχή για ενδεχόμενες εχθρικές ενέργειες κατά της δημοκρατικής Ευρώπης.
Συνεπώς, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να σκεφτούν πώς μπορούν να εισαγάγουν τα stablecoins στα δικά τους νομίσματα με μεγαλύτερη διαφάνεια, ορθότερη ρύθμιση και περισσότερη ασφάλεια από αυτά που ίσως προσφέρουν οι ΗΠΑ.
Η προσέγγιση της Τράπεζας της Αγγλίας φαίνεται να είναι ένα λογικό μοντέλο: μόλις τον περασμένο μήνα παρουσίασε ένα «προτεινόμενο ρυθμιστικό καθεστώς για συστηματικά stablecoins σε στερλίνα», υποστηρίζοντας ότι «η χρήση ρυθμισμένων stablecoins θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχύτερες, φθηνότερες πληρωμές, τόσο λιανικής όσο και χονδρικής, με μεγαλύτερη λειτουργικότητα στο εσωτερικό και διεθνώς». Αυτό φαίνεται να είναι το καλύτερο σημείο εκκίνησης.
Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στις ΗΠΑ φαίνεται ότι αγκαλιάζουν το ρητό των Big Tech «κινήσου γρήγορα και σπάσε πράγματα». Σε σχέση με το χρήμα, αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό.
Υπάρχουν πράγματι λόγοι να αξιοποιήσουμε τις νέες τεχνολογίες για τη δημιουργία ταχύτερων, πιο αξιόπιστων και ασφαλέστερων νομισματικών συστημάτων και συστημάτων πληρωμών. Οι ΗΠΑ σίγουρα το χρειάζονται. Ωστόσο, ένα σύστημα που υπόσχεται ψευδώς σταθερότητα, ενθαρρύνει ανεύθυνες δημοσιονομικές πολιτικές και ανοίγει την πόρτα σε εγκληματικότητα και διαφθορά, δεν είναι αυτό που χρειάζεται ο κόσμος.
Πρέπει να αντιστάθουμε.
