Η συζήτηση γύρω από την απαγόρευση ή τον περιορισμό της πρόσβασης παιδιών κάτω από 16 ετών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) είναι έντονα διαχρονική και επίκαιρη. Η Αυστραλία είναι μία από τις πρώτες χώρες που ξεκινά να εφαρμόσει αυτό το μέτρο, αποκλείοντας την πρόσβαση σε ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς πλατφόρμες όπως το Facebook, το Instagram, το TikTok και το YouTube.
Πρωτοβουλίες για τον περιορισμό της χρήσης των social media από ανηλίκους και οι προκλήσεις τους
Η συγκεκριμένη νομοθεσία, που τέθηκε σε εφαρμογή τον Δεκέμβριο του 2025, προσδιορίζει ένα νέο πρότυπο για τις ευρωπαϊκές χώρες, ενισχύοντας τις συζητήσεις γύρω από την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο.
Ωστόσο, παραδείγματα από την καθημερινότητα δείχνουν ότι οι απαγορεύσεις μπορούν να ξεπεραστούν πολύ εύκολα.
Tόσο εύκολο, τόσο απλό
Η 13χρονη Isobel χρειάστηκε λιγότερο από πέντε λεπτά για να παρακάμψει το “μπλοκ” στην Αυστραλία, όπως αναφέρει το BBC. Όταν έλαβε μια προειδοποίηση από το Snapchat, μία από τις δέκα πλατφόρμες που υπόκεινται σε περιορισμούς, αποφάσισε να πράξει έξυπνα: “Πήρα μια φωτογραφία της μαμάς μου, την έβαλα μπροστά στην κάμερα και ολοκλήρωσα την επαλήθευση”. Το μήνυμα που ακολούθησε έγραφε: “Ευχαριστούμε που επαλήθευσες την ηλικία σου”, και έτσι η Isobel ξεπέρασε το εμπόδιο.
Η νεαρή ενημέρωσε τη μητέρα της για την επιτυχία της: “Της έστειλα μήνυμα και της έγραψα: ‘Γεια σου μαμά, κατάφερα να παρακάμψω την απαγόρευση'”. Αυτό την έκανε να γελάσει, όπως εξήγησε η μητέρα της, Μελ: “Αυτό ακριβώς περίμενα ότι θα συμβεί”.
Η Μελ είχε επιτρέψει στην Isobel να χρησιμοποιεί το TikTok και το Snapchat υπό αυστηρή επίβλεψη, προτιμώντας αυτό από την κρυφή χρήση τους από την έφηβη, αλλά ελπίζοντας ότι η απαγόρευση θα την βοηθούσε να προστατεύσει τα παιδιά της από τους κινδύνους του διαδικτυακού κόσμου.
Η ελπίδα αυτή έχει κλονιστεί, καθώς αρκετοί εμπειρογνώμονες – και τα ίδια τα παιδιά – κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την αποτελεσματικότητα αυτής της απόφασης.
«Οι γονείς ανησυχούν πολύ για την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο»
Είναι δύσκολο να βρει κανείς στην Αυστραλία που να πιστεύει ότι οι εταιρείες κοινωνικών μέσων καταβάλλουν επαρκείς προσπάθειες για να προστατεύσουν τους χρήστες τους – ιδίως τα παιδιά – από ακατάλληλο περιεχόμενο.
«Δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη ότι οι εταιρείες τεχνολογίας θα κάνουν οτιδήποτε άλλο εκτός από το να προστατεύουν τα κέρδη τους», δηλώνει ο Ντάνι Ελάτσι, πατέρας πέντε παιδιών και πολέμιος της χρήσης “έξυπνων” κινητών τηλεφώνων, σύμφωνα με το BBC.
Διχογνωμία και αντιπαραθέσεις
Οι ερευνητές παρουσιάζουν διχογνωμία σχετικά με τις επιστημονικές αποδείξεις που τεκμηριώνουν τη nécessité μίας απαγόρευσης των κοινωνικών δικτύων.
Υποστηρικτές της απαγόρευσης επισημαίνουν τις ποικίλες έρευνες που δείχνουν ότι οι νέοι περνούν υπερβολικά πολύ χρόνο στο διαδίκτυο, θέτοντας σε κίνδυνο την ψυχική τους υγεία.
Αντίθετα, οι αντίπαλοι της απαγόρευσης προειδοποιούν ότι αυτή μπορεί να ωθήσει τους εφήβους προς εναλλακτικές ιστοσελίδες με πιο ακραίο περιεχόμενο, περιορίζοντας παράλληλα την πρόσβαση ορισμένων περιθωριοποιημένων νέων σε διαδικτυακές κοινότητες υποστήριξης.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει θέσει το θέμα της ασφάλειας των παιδιών και εφήβων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να εισαγάγει ηλικιακό όριο για τη χρήση τους, ανάλογο με το μοντέλο που εφαρμόζεται στην Αυστραλία για ανήλικους κάτω των 16 ετών.
Αυτό το άρθρο τονίζει τη σημασία της ασφαλούς χρήσης των κοινωνικών μέσων από ανηλίκους, παρέχοντας παράλληλα στοιχεία και αναφορές που ενισχύουν την αξιοπιστία του περιεχομένου.
