Οι γονείς σε όλο τον κόσμο εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τον χρόνο που περνούν τα παιδιά τους μπροστά στις οθόνες, ειδικά στα smartphones. Ήδη, η κυβέρνησης των ΗΠΑ έχει δημοσιεύσει μια σημαντική έκθεση με τίτλο “Να κάνουμε ξανά τα παιδιά μας υγιή”, η οποία επισημαίνει ότι τα παιδιά ξοδεύουν υπερβολικό χρόνο στις ψηφιακές συσκευές. Σύμφωνα με την έκθεση, η υπερβολική χρήση αυτών των συσκευών έχει αναγνωριστεί ως παράγοντας που συμβάλλει σε διάφορα σωματικά και ψυχικά προβλήματα, όπως η παχυσαρκία και η κατάθλιψη.
Ειδικοί στον τομέα της παιδικής ανάπτυξης και της τεχνολογίας συμφωνούν ότι ο υπερβολικός χρόνος μπροστά σε οθόνες μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες. Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες υιοθετούν μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση, αναγνωρίζοντας ότι οι συσκευές παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στη ζωή των παιδιών. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post, υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που μπορούν να ακολουθήσουν οι οικογένειες για να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά τους αποκτούν μια υγιή σχέση με την τεχνολογία.
Αφαιρέστε τα κινητά τη νύχτα
Σχεδόν όλοι οι ειδικοί —συμπεριλαμβανομένου του Λευκού Οίκου— συμφωνούν ότι οι συσκευές επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του ύπνου των παιδιών. Ο επαρκής ύπνος είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξή τους, την υγεία τους και την ικανότητά τους να μαθαίνουν στο σχολείο. Οι προέφηβοι και οι έφηβοι θα πρέπει να κοιμούνται περίπου εννέα ώρες κάθε νύχτα.
Αντί να βασίζεστε αποκλειστικά σε γονικούς ελέγχους ή ρυθμίσεις στο router, προτιμήστε να απομακρύνετε φυσικά όλες τις συσκευές από τα δωμάτια των παιδιών την ώρα του ύπνου, περιλαμβάνοντας smartphones και laptops σε αθόρυβη λειτουργία. Υιοθετήστε μια κοινή στρατηγική για τη φόρτιση των συσκευών σε κοινόχρητο χώρο και, εάν χρειαστεί, τοποθετήστε τες σε ασφαλή μέρη. Μια εξαίρεση μπορεί να είναι το ηλεκτρονικό βιβλίο, αν και αυτό μπορεί επίσης να έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Αυτή η πρακτική μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες περιπτώσεις όπου επιθυμείτε να διατηρήσετε τα παιδιά μακριά από τη χρήση των συσκευών, συνεισφέροντας έτσι στην επαναφορά ορίων και στη μείωση των καβγάδων.
Επικοινωνία με τα παιδιά σας για την τεχνολογία
Υπάρχει η παρανόηση πως μπορείς να μιλήσεις στα παιδιά σου μόνο μια φορά για σοβαρά θέματα, όπως το σεξ, και ότι αυτό αρκεί. Στην πραγματικότητα, οι τακτικές και ανοιχτές συζητήσεις είναι απαραίτητες ώστε να γνωρίζετε τι συμβαίνει στη ζωή τους και να τους εμπνέετε να σας απευθύνονται όταν χρειάζονται βοήθεια. Το ίδιο ισχύει και για τις συζητήσεις σχετικά με την τεχνολογία.
«Καλλιεργήστε τη συνήθεια των τακτικών διαλόγων με τα παιδιά», προτείνει η Τζένι Ραντέσκι, παιδίατρος και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η οποία έχει μελετήσει τη δυναμική της σχέσης των παιδιών με την τεχνολογία. «Τι βλέπετε στο διαδίκτυο; Ποια είναι τα πιο ενδιαφέροντα και αστεία πράγματα; Πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι online; Υπάρχει κάποιος που να είναι αγενής ή κακός μαζί σας; Μπορούμε να ελέγξουμε τις ρυθμίσεις σας για να διασφαλίσουμε ότι είναι ιδιωτικές;»
Ενημερώστε τα για τις τελευταίες απάτες και προειδοποιήστε τα για φαινόμενα όπως το “sextortion”, που στοχεύει νεαρούς χρήστες των κοινωνικών δικτύων. Συζητήστε για το sexting, την ψηφιακή παιδεία και την τεχνητή νοημοσύνη. Εξηγήστε τους πώς οι τεχνολογικές εταιρείες σχεδιάζουν τις εφαρμογές τους με στόχο τον μέγιστο βαθμό εμπλοκής, ώστε να κατανοήσουν πότε είναι θύματα χειραγώγησης.
Εστιάστε στη δημιουργία δραστηριοτήτων χωρίς συσκευές
Οι αρκετές στρατηγικές για τον περιορισμό του χρόνου οθόνης συχνά επικεντρώνονται στην απαγόρευση ωρών καθημερινής χρήσης. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν πως είναι πιο παραγωγικό να σκεφτόμαστε ποιες δραστηριότητες θα μπορούσαν να πάρουν τη θέση της οθόνης και πώς μπορούν να γεμίσουν αυτό το κενό.
«Τι θέλουμε να επανεντάξουμε στη ζωή μας, αντί να περιορίσουμε απλώς το χρόνο οθόνης;» αναρωτιέται η Ραντέσκι.
Ο κοινός χρόνος μπροστά σε μία οθόνη είναι πιο ωφέλιμος από τον ατομικό χρόνο, σύμφωνα με τους ειδικούς. Παίξτε παιχνίδια πολλών παικτών, όπως το Mario Kart, στην ίδια οθόνη. Διαλέξτε ταινίες ή τηλεοπτικές σειρές που μπορείτε να παρακολουθήσετε όλοι μαζί ως οικογένεια, χωρίς να κοιτάτε τα κινητά σας.
«Η τηλεόραση έχει υποτιμηθεί στην εποχή των σύντομων βίντεο, ειδικά αν ανησυχείτε για τη συγκέντρωση των παιδιών,» προσθέτει η Ντεβόρα Χάιτνερ, συγγραφέας του βιβλίου “Growing Up in Public: Coming of Age in a Digital World”. «Είναι μια ευκαιρία για σύνδεση και κοινές εμπειρίες.»
Δείτε ποιες δραστηριότητες προσφέρει η κοινότητά σας, όπως αθλητικά, μουσικά ή εκδηλώσεις φαγητού. Ρωτήστε την τοπική σας βιβλιοθήκη για εργαστήρια και εκδηλώσεις. Ενθαρρύνετε τις βόλτες στη γειτονιά και παρακολουθήστε τα παιδιά σας, αν χρειάζεται. Ωστόσο, μην εξαντλείστε προσπαθώντας να κρατάτε συνεχώς τα παιδιά απασχολημένα.
«Δεν είναι απαραίτητο να είναι πάντα λούνα πάρκ ή ακριβές δραστηριότητες», αναφέρει η Χάιτνερ. «Μοιραστείτε τη διαδικασία της καθημερινής ζωής.»
Συνεργαστείτε στις δουλειές του σπιτιού και μαγειρέψτε μαζί. Επίσης, επιτρέψτε στα παιδιά να βαρεθούν. Η βαρεμάρα τους μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες και να τους βοηθήσει να ανακαλύψουν νέα ενδιαφέροντα.
Δώστε το καλό παράδειγμα
Αφού εξετάσαμε το θέμα, πώς είναι η δική σας χρήση οθόνης; Αν το κινητό σας είναι το τελευταίο πράγμα που βλέπετε πριν πάτε για ύπνο, ίσως ήρθε η ώρα να επανεξετάσετε τις συνήθειές σας. Ρωτήστε τα παιδιά σας αν πιστεύουν ότι χρησιμοποιείτε πολύ το κινητό σας.
Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να πλοηγούνται στον κόσμο παρακολουθώντας εσάς. Οι συνήθειές σας είναι παράγοντες που έχουν σιωπηλή αλλά ισχυρή επιρροή. Δώστε το καλό παράδειγμα όταν βρίσκεστε μαζί στο σπίτι.
Να είστε ευέλικτοι και επιεικείς με τον εαυτό σας
Ενώ οι προειδοποιήσεις για τον χρόνο οθόνης είναι σημαντικές, κάποιες δραστηριότητες μπορεί να είναι ωφέλιμες — όπως η δημιουργία ή η παραγωγή περιεχομένου — επιτρέποντας στα παιδιά να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους υπό επίβλεψη. Μερικές φορές οι λιγότερο ιδανικές δραστηριότητες είναι αναγκαίες, όπως το να επιτρέψετε στα παιδιά να παρακολουθήσουν κινούμενα σχέδια ενώ εσείς ασχολείστε με επαγγελματικές υποχρεώσεις.
Μην επιδιώκετε να αλλάξετε όλα τα πράγματα σε μία νύχτα. Ξεκινήστε με μικρές προσαρμογές και αφήστε τα παιδιά σας να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Οι οθόνες και το διαδίκτυο θα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους, καλό είναι να τα εκπαιδεύσετε στην κατάλληλη διαχείριση τους από τώρα.
Είναι φυσιολογικό να νιώθετε καταβεβλημένοι καθώς προσπαθείτε να διαχειριστείτε την επίδραση της τεχνολογίας στη ζωή των παιδιών σας. Κάντε το καλύτερο δυνατό, αλλά να θυμάστε ότι η ευθύνη δεν πρέπει να πέφτει μόνο στους γονείς.
«Να ρίχνουμε το βάρος της ευθύνης αποκλειστικά στους γονείς δεν είναι σωστό», επισημαίνει η Χάιτνερ.
