Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εισάγει νέα εργαλεία που στοχεύουν στην ανακούφιση οφειλετών και επιχειρηματιών που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Τα μέτρα αυτά παρέχουν τη δυνατότητα σε πολίτες και επιχειρήσεις να ξεκινήσουν ξανά χωρίς τα βάρη του παρελθόντος, συμβάλλοντας έτσι στην αποφυγή της υπερχρέωσης και στην προληπτική διαχείριση οικονομικών δυσκολιών.
Οι αλλαγές ενσωματώθηκαν στο νομοσχέδιο για τα Ιδρύματα και τις Σχολάζουσες Κληρονομιές (άρθρα 177-179), το οποίο ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή. Από τη Δευτέρα, εφόσον δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, οι νέες ρυθμίσεις θα γίνουν «νόμος του κράτους». Έτσι, οι οφειλέτες που επιλέγουν την πτώχευση θα απαλλάσσονται εφεξής από ποινικές διώξεις, ενώ το κράτος θα χορηγεί επιδοτήσεις («voucher») σε επαγγελματίες που χρειάζονται καθοδήγηση από ειδικούς συμβούλους.
Απαλλαγή από ποινικές διώξεις
Η πιο κομβική διάταξη του νέου νόμου αφορά την πλήρη απαλλαγή από ποινικές διώξεις για όσους υπάγονται σε διαδικασία πτώχευσης. Το άρθρο 198Α στον ν.4738/2020 επιφέρει σημαντικές αλλαγές, προσφέροντας μια «δεύτερη ευκαιρία» σε επαγγελματίες που αναγκάστηκαν να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους λόγω αντίξοων συνθηκών. Αυτή η ρύθμιση τους απελευθερώνει από ποινικές καταδίκες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ξεκινήσουν από την αρχή χωρίς το «στίγμα» του παρελθόντος.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 178 του νέου νόμου, η δημοσίευση της δικαστικής απόφασης πτώχευσης ή η καταχώρηση του ονόματος του οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας ακυρώνει αυτομάτως κάθε δίωξη σχετικά με χρέη προς εφορία και ΕΦΚΑ. Η ρύθμιση καλύπτει αδικήματα μη πληρωμής υποχρεώσεων προς το Δημόσιο καθώς και καθυστερήσεις σε καταβολές εισφορών. Σημαντικό είναι ότι, εφόσον ο οφειλέτης ολοκληρώσει επιτυχώς τη διαδικασία πτώχευσης, το αξιόποινο διαγράφεται οριστικά από το ποινικό του μητρώο.
«Το κράτος επιλέγει να μην ποινικοποιεί την οικονομική κάμψη», όπως δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, κατά την ψήφο του νέου νόμου. Αυτή η ρύθμιση αποδεικνύει έμπρακτα την ενίσχυση των οφειλετών, δίνοντάς τους μια πραγματική «δεύτερη ευκαιρία» στην επίλυση των οικονομικών τους προβλημάτων.
Σύστημα πρόληψης και υποστήριξης
Το δεύτερο σκέλος των μέτρων εισάγει για πρώτη φορά την έννοια των συστημάτων πρόληψης της οικονομικής κατάρρευσης. Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και της Κοινωνίας της Πληροφορίας, το κράτος θα παρέχει δωρεάν στα επαγγελματίες που απειλούνται με αφερεγγυότητα vouchers που καλύπτουν το κόστος συμβουλευτικών υπηρεσιών από πιστοποιημένους ειδικούς.
Ο «Μηχανισμός Έγκαιρης Προειδοποίησης» θα παρακολουθεί τους οικονομικούς δείκτες των επιχειρήσεων και θα εντοπίζει έγκαιρα πρόδρομα σημάδια κινδύνου. Όταν οι επιχειρήσεις καταγραφούν «σε κρίση», θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για να λάβουν υποστήριξη μέσω ειδικής πλατφόρμας της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Επιπλέον, το πρόγραμμα θα καλύπτει όχι μόνο νομικές και οικονομικές συμβουλές λύσης οφειλών αλλά και ψυχολογική υποστήριξη, αναγνωρίζοντας τη σημαντικότητα των ηθικών και ψυχολογικών πτυχών που σχετίζονται με την υπερχρέωση. Αυτή η ολιστική προσέγγιση στοχεύει στην υποστήριξη οφειλετών ώστε να σχεδιάσουν βιώσιμα οικονομικά σχέδια ανάκαμψης και να βρουν το κουράγιο να τα υλοποιήσουν.
Ο νέος νόμος προβλέπει επίσης κοινή υπουργική απόφαση για τις λεπτομέρειες του προγράμματος, τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια επιλεξιμότητας, ενώ ήδη διενεργείται εκπαίδευση ειδικών συμβούλων πρόβλεψης.
Ρυθμίσεις για ευάλωτους οφειλέτες
Επιπλέον, οι νέες ρυθμίσεις περιλαμβάνουν μέτρα για ευάλωτους οφειλέτες που λαμβάνουν κρατική συνεισφορά για την κατοικία τους. Σύμφωνα με το άρθρο 179, αν ένας οφειλέτης που είναι επιλέξιμος για επίδομα επιλέξει να ενταχθεί στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών και υπογράψει νέα σύμβαση για την προστασία της κατοικίας του, η προηγούμενη συνεισφορά θα διακοπεί αυτομάτως.
Αυτή η διάταξη αποτρέπει την διπλή επιδότηση του ίδιου ατόμου από διαφορετικά προγράμματα, ενώ η ρύθμιση προστατεύει τους οφειλέτες από τις υποχρεώσεις να επιστρέψουν επιδοτήσεις που ελήφθησαν αχρεωστήτως.
