Χιλιάδες πακέτα αξίας έως 150 ευρώ παραδίδονται καθημερινά σε σπίτια και θυρίδες σε ολόκληρη τη χώρα, δημιουργώντας μια στρεβλή και άνιση κατάσταση για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της αγοράς, η τρέχουσα πραγματικότητα, που επιτρέπει την αδασμολόγητη είσοδο προϊόντων κυρίως από την Κίνα και άλλες τρίτες χώρες, αλώνει την αγορά. Την ίδια στιγμή, οι ελληνικές επιχειρήσεις για να εισάγουν τα ίδια είδη επιβαρύνονται με δασμούς, ΦΠΑ, έξοδα εκτελωνισμού και υποχρεούνται να τηρούν τις απαιτήσεις συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
«Οι συνθήκες για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι ασφυκτικές» αναφέρουν στελέχη της αγοράς.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), πάνω από το 91% των δεμάτων αξίας κάτω των 150 ευρώ που εισάγονται στην ΕΕ προέρχονται από την Κίνα. Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι καθημερινά φτάνουν έως και 50.000 παραγγελίες χαμηλής αξίας, με την τάση να είναι σαφώς ανοδική. Έρευνες δείχνουν ότι 1 στα 5 ευρώ από τις αγορές των Ελλήνων μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών καταλήγει προς την Κίνα, με τον εκτιμώμενο τζίρο των αγορών να κυμαίνεται μεταξύ 529 και 627 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο εκπρόσωποι της ΕΣΕΕ, του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA) και των εμπορικών συλλόγων από όλη τη χώρα επισημαίνουν πως οι μεγάλες πλατφόρμες, με προεξάρχουσες τις Temu και Shein, έχουν ήδη καταλάβει το 15%-20% της ελληνικής αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου.
Σύμφωνα με μελέτη του ΙΝΕΜΥ, οι συνολικές απώλειες για την ελληνική οικονομία από την «επέλαση» των ηλεκτρονικών πλατφορμών υπολογίζονται μεταξύ 188,1 και 204,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή τρεις φορές τα έσοδα της τεκμαρτής φορολόγησης των λιανικών επιχειρήσεων ή 100% του τέλους επιτηδεύματος.
Οι επαγγελματίες του εμπορίου ζητούν εδώ και καιρό την παρέμβαση της ΕΕ, στρέφοντας την προσοχή τους στην καθοριστική μάχη που διεξάγεται στην Ευρώπη κατά του αθέμιτου ανταγωνισμού. Αυτή η μάχη αφορά τις αποφάσεις του ECOFIN για την εφαρμογή της πολιτικής συμφωνίας που ψηφίστηκε τον περασμένο Νοέμβριο, με στόχο την επιβολή δασμών στα δέματα αξίας έως 150 ευρώ που προέρχονται από τρίτες χώρες και την έκβαση της δικαστικής δίωξης της Shein από το γαλλικό Δημόσιο. Η υπόθεση αυτή χαρακτηρίζεται από τους εκπροσώπους της ΕΣΕΕ ως «test case» για τα κράτη-μέλη της ΕΕ, επιχειρήσεις, καταναλωτές και πλατφόρμες.
Η Γαλλία
Όπως υπογραμμίζει η Βάλια Αρανίτου, επιστημονική διευθύντρια του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ και εκπρόσωπος της Συνομοσπονδίας στη EuroCommerce, «στην πρόσφατη συνεδρίαση της EuroCommerce παρουσιάστηκαν οι πρωτοβουλίες της Γαλλίας σε μια εκτενή προσπάθεια κατά της Shein και άλλων μεγάλων μη ευρωπαϊκών πλατφορμών. Ανεξαρτήτως της έκβασης της δίκης, είναι σημαντικό ότι η Γαλλία έχει εκμεταλλευτεί ένα πλούσιο νομικό και νομοθετικό οπλοστάσιο για να εγείρει την αξίωση αναστολής λειτουργίας της πλατφόρμας.»
Οι Γαλλικές Αρχές έχουν εντοπίσει συστηματικές παραβιάσεις της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, οι οποίες συνοδεύονται από σημαντικά πρόστιμα. Οι επιπτώσεις για τη Shein στη Γαλλία ήταν άμεσες: οι πωλήσεις της μειώθηκαν κατά 70% αμέσως μετά την κάλυψη της υπόθεσης από τα ΜΜΕ, ενώ η πλατφόρμα υποχώρησε στην 46η θέση μεταξύ των online λιανοπωλητών.
Μόνο το 2024, υπολογίζεται ότι εισήχθησαν στην ευρωπαϊκή αγορά 4,6 δισ. πακέτα εμπορευμάτων αξίας έως 150 ευρώ, δημιουργώντας πίεση στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, με την εκτίμηση για το 2025 να φτάνει τα 6 δισ. πακέτα. Οι έμποροι υποστηρίζουν ότι οι ευρωπαϊκές και ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες τηρούν αυστηρά πρότυπα ποιότητας, εργασίας και περιβαλλοντικής προστασίας, καλούνται να ανταγωνιστούν προϊόντα αμφίβολης προέλευσης και ελέγχου, με αποτέλεσμα τις πιέσεις στις τιμές, τη μείωση του κύκλου εργασιών και, τελικά, την αποδυνάμωση της τοπικής αγοράς.
Τα ερωτήματα
Το ECOFIN καλείται να επιβεβαιώσει έμπρακτα την αποφασιστικότητα της ΕΕ, η οποία πριν από έναν μήνα αποφάσισε να επισπεύσει την επιβολή δασμών από το πρώτο ευρώ στα μικροδέματα. Η εφαρμογή αυτή θα γίνει εντός του 2026, αντί για το 2028.
Ωστόσο, υπάρχουν κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή αυτής της πολιτικής: Πότε μέσα στο 2026 θα τεθεί σε ισχύ η κατάργηση της απαλλαγής από δασμούς των μικροδεμάτων; Θα υπάρχει ενιαία ημερομηνία εφαρμογής για όλα τα κράτη-μέλη; Ποια θα είναι η αρχιτεκτονική της μεταβατικής λύσης; Πώς θα καθοριστούν το ύψος, ο χρόνος εφαρμογής και ο υπόχρεος του προτεινόμενου διαχειριστικού τέλους στα μικροδέματα, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα μετακυλιστεί στον καταναλωτή; Και πώς θα αντιμετωπιστούν οι πλατφόρμες που διαθέτουν ήδη αποθήκες εντός της Ενωσης ώστε να μην υπάρχουν «παραθυράκια» για την παράκαμψη των νέων κανόνων τελωνειακής επιβολής;
Το ελληνικό εμπόριο, μέσω των εκπροσώπων του, συμμετέχοντας ενεργά στην παραγωγή των θέσεων της EuroCommerce και των γνωμοδοτήσεων της ΕΟΚΕ προς την Κομισιόν, τάσσεται υπέρ της θεσμοθέτησης ενός ενιαίου μηχανισμού σε επίπεδο ΕΕ. Αυτός θα επιτρέπει στην Κομισιόν να επιβάλλει, σε εξαιρετικές αλλά κρίσιμες περιπτώσεις, ακόμα και προσωρινό περιορισμό ή αναστολή πρόσβασης στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά για ηλεκτρονικές πλατφόρμες και εμπόρους τρίτων χωρών.
