Η Meta, η μητρική εταιρεία του Facebook και του Instagram, προχωρά σε καθοριστικές αλλαγές που θα επηρεάσουν εκατομμύρια χρήστες στην Ευρώπη. Η εν λόγω κίνηση αποσκοπεί στην ικανοποίηση των concerns της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στη συμμόρφωση με τον Νόμο για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA). Η πιο σημαντική εξέλιξη είναι η εισαγωγή της επιλογής «λιγότερα εξατομικευμένων διαφημίσεων» (ad-light) και μείωση της τιμής για τις συνδρομές που θυσιάζουν την παρουσία διαφημίσεων.
Η αλλαγή στο δίλημμα «Πληρώνεις ή Συναινείς»
Στο παρελθόν, οι χρήστες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετώπιζαν ένα επώδυνο δίλημμα: είτε να πληρώνουν μηνιαία συνδρομή για να αποφύγουν τις διαφημίσεις, είτε να αντέχουν τη συνεχή παρακολούθηση των δραστηριοτήτων τους. Αυτό το μοντέλο, γνωστό και ως «Pay or Consent», επικρίθηκε από τις ευρωπαϊκές αρχές, οι οποίες το θεώρησαν ως έλλειψη πραγματικής επιλογής.
Τώρα, η Meta προσφέρει μια τρίτη επιλογή. Οι χρήστες θα μπορούν να επιλέξουν μια δωρεάν έκδοση των κοινωνικών δικτύων, στην οποία οι διαφημίσεις θα βασίζονται σε ελάχιστα προσωπικά δεδομένα.
Τι σημαίνει το «Ad-Light» μοντέλο;
Η νέα αυτή επιλογή στηρίζεται στη λεγόμενη «contextual advertising» ή διαφήμιση βάσει περιεχομένου. Αντί η Meta να χρησιμοποιεί το ιστορικό περιήγησης και τις προτιμήσεις σας για να δημιουργήσει ένα προφίλ, θα προβάλλει διαφημίσεις που σχετίζονται με το περιεχόμενο που βλέπετε, και θα χρησιμοποιεί ελάχιστες δημογραφικές πληροφορίες όπως η ηλικία, το φύλο και η τοποθεσία.
Ωστόσο, αυτό το μοντέλο έρχεται με έναν «αντίκτυπο» στην ιδιωτικότητα. Για να καλύψει τη μειωμένη εμπορική αξία των λι λιγότερο σχετικών διαφημίσεων, η Meta ενδέχεται να εισάγει μη προσπελάσιμες διαφημίσεις (unskippable ad breaks) που θα διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα, γεγονός που θυμίζει σαφώς την εμπειρία παρακολούθησης τηλεόρασης ή την δωρεάν εκδοχή του YouTube. Έτσι, ο χρήστης «πληρώνει» για την ιδιωτικότητά του όχι με χρήματα, αλλά με χρόνο που θα αφιερώσει για υποχρεωτικά διαφημιστικά μηνύματα.
Μείωση τιμών στις συνδρομές
Σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, η Meta ανακοίνωσε και σημαντική μείωση των τιμών για τις συνδρομές, κάνοντάς τες πιο ελκυστικές.
Συγκεκριμένα:
- Η μηνιαία συνδρομή για πρόσβαση μέσω υπολογιστή (web) μειώνεται από 9,99€ στα 5,99€.
- Η συνδρομή μέσω κινητών (iOS και Android) καταρρέει από 12,99€ στα 7,99€.
Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως στρατηγική της Meta να διατηρήσει τα έσοδά της, προσφέροντας μια ad-free εμπειρία σε ευρύτερο κοινό, τώρα που η δωρεάν επιλογή είναι διαθέσιμη.
Το παρασκήνιο της σύγκρουσης με την Ε.Ε.
Η εξέλιξη αυτή δεν είναι τυχαία, καθώς αποτελεί αποτέλεσμα σφοδρών διαπραγματεύσεων με την Κομισιόν. Οι ευρωπαϊκές αρχές είχαν προειδοποιήσει τον τεχνολογικό γίγαντα ότι το προηγούμενο μοντέλο παραβίαζε τους κανόνες του DMA και ότι η υποχρέωση πληρωμής οδήγησε τους χρήστες σε απώλεια πολυάριθμων δικαιωμάτων στην ιδιωτικότητα.
Με την εισαγωγή της τρίτης επιλογής, η Meta ελπίζει να κλείσει τους λογαριασμούς με την Ε.Ε., αποφεύγοντας ποινές που ενδέχεται να φτάσουν το 10% του διεθνούς κύκλου εργασιών της.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις για τους χρήστες;
Στους επόμενους μήνες, οι χρήστες στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα δουν την γνωστή οθόνη επιλογών (prompt) κατά την είσοδό τους στις εφαρμογές τους. Θα κληθούν να επιλέξουν μεταξύ τριών διαφορετικών επιλογών:
- Συνδρομή: Απεριόριστη εμπειρία χωρίς καθόλου διαφημίσεις (με μειωμένη τιμή).
- Πλήρως Εξατομικευμένη (Δωρεάν): Το παραδοσιακό Facebook/Instagram που γνωρίζετε, γεμάτο στοχευμένες διαφημίσεις.
- Λιγότερο Εξατομικευμένη (Δωρεάν): Η νέα επιλογή που προσφέρει περισσότερη ιδιωτικότητα, αλλά πιθανόν με λιγότερο σχετικές και περισσότερες μη προσπελάσιμες διαφημίσεις.
Η στρατηγική της Meta αποτελεί ένα σημαντικό πείραμα για το μέλλον του διαδικτύου στην Ευρώπη, αποδεικνύοντας ότι η ρυθμιστική πίεση μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστικές αλλαγές στα επιχειρηματικά μοντέλα των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών, ακόμη και εάν αυτές οι μεταρρυθμίσεις συνοδεύονται από προκλήσεις και αστερίσκους.










