Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η γρίπη των πτηνών, επίσης γνωστή ως H5N1, έχει τη δυνατότητα να μεταδοθεί από τα πτηνά στους ανθρώπους, προκαλώντας μια ενδεχόμενη παγκόσμια υγειονομική κρίση.
Αυτή η μορφή γρίπης έχει βρεθεί σε πολλές χώρες της Νότιας και Νοτιοανατολικής Ασίας και έχει μολύνει ανθρώπους από την εμφάνισή της στην Κίνα στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Από το 2003 μέχρι τον Αύγουστο του 2025, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει καταγράψει 990 κρούσματα σε 25 χώρες, με 475 θανάτους – ποσοστό θνησιμότητας 48%.
Στις ΗΠΑ, ο ιός έχει επηρεάσει πάνω από 180 εκατομμύρια πτηνά και έχει μολύνει τουλάχιστον 70 ανθρώπους, κυρίως εργαζόμενους στη βιομηχανία πουλερικών, με αρκετές νοσηλείες και έναν θάνατο. Το Ιανουάριο, τρεις τίγρεις και μία λεοπάρδαλη σε κέντρο διάσωσης στην Ινδία πέθαναν από τον ιό.
Τα συμπτώματα στους ανθρώπους περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, βήχα, πονόλαιμο, μυϊκούς πόνους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, επιπεφυκίτιδα. Ο κίνδυνος για τον άνθρωπο παραμένει χαμηλός, όμως οι αρχές παρακολουθούν τον ιό H5N1 για πιθανές μεταλλάξεις που θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη μετάδοση.
Μια νέα μελέτη από ερευνητές στην Ινδία, δημοσιευμένη στο BMCPublicHealth, προσομοιώνει την πιθανή μετάδοση του ιού H5N1 στον ανθρώπινο πληθυσμό και υποδεικνύει ποια προληπτικά μέτρα μπορούν να αναχαιτίσουν την εξάπλωσή του. Το μοντέλο που ανέπτυξαν οι Φίλιπ Τσέριαν και Γκαουτάμ Μένον από το Πανεπιστήμιο Ασόκα χρησιμοποίησε δεδομένα πραγματικού κόσμου και υπολογιστικές προσομοιώσεις.
«Η απειλή της πανδημίας H5N1 είναι σοβαρή, αλλά μέσω βελτιωμένης επιτήρησης και ευέλικτης δημόσιας υγείας, μπορούμε να την αποτρέψουμε», δήλωσε ο καθηγητής Γκαουτάμ Μένον στο BBC.
Η μελέτη δείχνει ότι η πανδημία θα μπορούσε να αρχίσει με ένα μόνο μολυσμένο πτηνό που θα μεταδώσει τον ιό σε ανθρώπους – κυρίως σε αγρότες και εργαζόμενους αγορών. Ο πραγματικός κίνδυνος προκύπτει από τη συνεχιζόμενη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Η έρευνα χρησιμοποίησε το BharatSim, μια πλατφόρμα προσομοίωσης που έχει αποδειχθεί χρήσιμη και για άλλες ασθένειες, όπως για τη πανδημία COVID-19. Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο χρόνος παρέμβασης είναι κρίσιμος.
Η μελέτη εκτιμά ότι μόλις τα κρούσματα φτάσουν τα δέκα, η εξάπλωση θα είναι σχεδόν αναπόφευκτη. Εάν μπορέσουν να τεθούν σε καραντίνα οι οικογένειες των προσβεβλημένων, η εξάπλωση μπορεί να ανακοπεί, αλλά αν αφεθούν να συνεχίσουν να διαδίδουν τον ιό, ο αντίκτυπος μπορεί να είναι σημαντικός.
Η περιοχή της Ναμακάλ, στο Ταμίλ Ναντού της Ινδίας, επιλέχθηκε ως μοντέλο για την προσομοίωση, καθώς φιλοξενεί περισσότερες από 1.600 φάρμες πουλερικών με πληθυσμό περίπου 70 εκατομμυρίων κοτόπουλων.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι ο ιός εξαπλώνεται κυρίως μεταξύ των εργαζομένων στις φάρμες και των αγορών. Έτσι, η απομόνωση των μολυσμένων ατόμων και η καραντίνα των οικογενειών μπορεί να είναι αποτελεσματικές, αρκεί να εφαρμοστούν νωρίς.
Περιορισμοί της μελέτης
Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι προσομοιώσεις έχουν περιορισμούς, καθώς βασίζονται σε ένα μόνο μοντέλο χωριού με συγκεκριμένες παραμέτρους. Δεν ελήφθησαν υπόψη άλλες πιθανές εστίες ή μεταβολές στη συμπεριφορά του πληθυσμού εν μέσω επιδημίας.
Η Δρ. Σίμα Λακνταουάλα, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο Emory, αναφέρει ότι το μοντέλο υποθέτει ιδανικές συνθήκες μετάδοσης και δεν αντικατοπτρίζει τη σημασία των υπερμεταδοτών στην επιδημία.
Τι θα συμβεί αν ο H5N1 μεταδοθεί στους ανθρώπους;
Η Δρ. Λακνταουάλα θεωρεί ότι εάν ο H5N1 εγκατασταθεί στους ανθρώπους, οι επιπτώσεις του θα μπορούσαν να είναι λιγότερο επιεικείς από αυτές του COVID-19, καθώς υπάρχουν ήδη διαθέσιμα αντιικά φάρμακα και υποψήφια εμβόλια.
Ωστόσο, προειδοποιεί ότι η ανασύνθεση του ιού με άλλα στελέχη θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα, προκαλώντας χαοτικές εποχικές επιδημίες.
Η έρευνα μπορεί να εκτελείται σε πραγματικό χρόνο και να ενημερώνεται με νέα δεδομένα, παρέχοντας πολύτιρες πληροφορίες για τις κατάλληλες ενέργειες από τις αρχές δημόσιας υγείας.
ΠΗΓΗ: BBC
