Οι επενδυτές του Bitcoin αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις. Μέχρι πρόσφατα, ήταν πραγματικά δύσκολο να μην θεωρήσει κανείς το κρυπτονόμισμα ως «ψηφιακό χρυσό», αλλά τα γεγονότα της αγοράς δείχνουν άλλη πορεία. Το 2025, οι προοπτικές δεν φαίνονται ελκυστικές, σύμφωνα με νέα ανάλυση του Bloomberg, το οποίο υπογραμμίζει ότι, παρά την εντυπωσιακή αύξηση 390% της τιμής του τα τελευταία πέντε χρόνια, το τελευταίο εξάμηνο έχει εξελιχθεί σε μια «καταστροφική» περίοδο για το Bitcoin. Αντίθετα, ο πραγματικός χρυσός έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 60% την περασμένη χρονιά, με 24% αύξηση στο ίδιο εξάμηνο κατά το οποίο το Bitcoin βυθίζεται.
Τι συμβαίνει με το Bitcoin;
Πιθανόν, αυτή η πτώση να οφείλεται σε κατοχύρωση κερδών. Ίσως, επίσης, να σχετίζεται με τις πρόσφατες «επιθετικές» δηλώσεις σχετικά με τα επιτόκια στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες πλήττουν τα περιουσιακά στοιχεία που δεν προσφέρουν ταμειακή ροή. Η αύξηση επιτοκίων συνήθως δεν ευνοεί τα κρυπτονομίσματα, καθώς αυξάνει το κόστος χρηματοδότησης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το ενεργειακό κόστος της εξόρυξης Bitcoin πλησιάζει την τρέχουσα τιμή του, καθιστώντας αβέβαιη τη βιωσιμότητα της διαδικασίας. Κι ενώ υποστηρικτές όπως ο Michael Saylor, εκτελεστικός πρόεδρος της Strategy, έχουν επαναλαμβάνει ότι δεν πρόκειται να πουλήσουν τα Bitcoin τους, υπάρχει ανησυχία ότι ενδεχομένως θα αναγκαστούν να το κάνουν για να καλύψουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις.
Ανησυχητικά σημάδια
Πρέπει να αναλογιστούμε ότι το Bitcoin είναι ένα απόλυτα μη παραγωγικό περιουσιακό στοιχείο, γεγονός που καθιστά τη συνάφεια του με το δολάριο πιο περίπλοκη από όσο φαίνεται. Πολλοί αναρωτιούνται αν το Bitcoin μπορεί να ονομαστεί πραγματικό χρήμα αν αναγκάζεσαι να το πουλήσεις για να πληρώσεις τους λογαριασμούς σου σε δολάρια.
Παράλληλα, αυτή η κατάσταση τροφοδοτεί τις θεωρίες περί «πυραμίδων», δείχνοντας ότι υπάρχει περισσότερη προσφορά Bitcoin στην αγορά από όσο αναμένεται ακόμα και από τους αισιόδοξους. Η Strategy, για παράδειγμα, κατέχει το 3,1% όλων των Bitcoin.
Αναφορικά με τις αγορές, η τρέχουσα «μανία της τεχνητής νοημοσύνης» φαίνεται να οδηγεί τις αγορές σε νέα επίπεδα, αν και η οικονομολόγος Dambisa Moyo υποστηρίζει ότι το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν ζούμε μια τεχνολογική φούσκα, αλλά σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε.
Η έντονη μεταβλητότητα του Bitcoin υποδηλώνει ότι η αξία του ίσως να μην είναι αυτή που πιστεύουν οι οπαδοί του, καθώς μπορεί να κατευθύνεται προς μια « δίκαιη αξία», ίσως ακόμα και το μηδέν, σύμφωνα με το Bloomberg.
Και αν έρθει η ημέρα «Q»;
Μια πρόσφατη έκθεση από την SaxoBank προβάλλει ανησυχίες για την πιθανότητα της «Q day», όταν η κβαντική τεχνολογία θα μπορούσε να παραβιάσει όλες τις σύγχρονες κρυπτογραφίκες. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να πλήξει την αξία του Bitcoin, όπως αναφέρει το Bloomberg, καθώς πολλοί επενδυτές ίσως στραφούν στον φυσικό χρυσό.
Ένα άλλο ανησυχητικό σενάριο συνδέεται με την Ιαπωνία και το ενδεχόμενο καταρρεύσεων στις αγορές. Οι χαμηλές επιτόκιοι της Ιαπωνίας έχουν επιτρέψει την ροή ρευστότητας, αλλά με τις τρέχουσες αυξήσεις, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων αυξάνονται και η προσδοκία ότι η τράπεζα της Ιαπωνίας θα προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων μπορεί να φέρει αναταράξεις στις αγορές.
Σύμφωνα με τον Albert Edwards της Societe Generale, μια ενδεχόμενη κατάρρευση του carry trade θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκρηκτικές αναταράξεις, ιδιαίτερα για περιουσιακά στοιχεία όπως το Bitcoin, τα οποία συχνά διαπραγματεύονται με υψηλούς μοχλούς. Ο Ed Yardeni από την Yardeni Research επισημαίνει ότι η Binance κατέχει σχεδόν το 50% του παγκόσμιου όγκου συναλλαγών σε κρυπτονομίσματα και προσφέρει μόχλευση έως 50 φορές.
Το πρόβλημα στην πράξη
Είναι πιθανό το Bitcoin να μη σχετίζεται άμεσα με τα παραπάνω σενάρια. Το πραγματικό ζητούμενο είναι ότι καμία σιγουριά δεν υπάρχει. Το Bitcoin φαίνεται να είναι μια πυραμίδα με συνεχώς μεταβαλλόμενες αφηγήσεις, όπως το «νέο χρήμα» ή το «μέσο αποδυνάμωσης του δολαρίου». Με βάση την εμπειρία, το Bitcoin δεν έχει γίνει ποτέ αποδεκτό ως χρήμα σε ευρεία κλίμακα, κι αυτό συνιστά ένα απροσδιόριστο ρίσκο.
Τι ήταν η μανία της Τουλίπας
Η μανία της Τουλίπας είναι μια ενδεικτική ιστορία από την Ολλανδική Χρυσή Εποχή, όπου οι σπάνιοι βολβοί τουλίπας γνώρισαν κερδοσκοπική φούσκα, με τις τιμές τους να εκτοξεύονται τη διετία 1636-1637, προτού καταρρεύσουν κατά 95% την άνοιξη του 1637. Η μανία αυτή, αν και θεαματική, επηρεάσε περιορισμένο αριθμό εύπορων κερδοσκόπων και δεν είχε ιδιαίτερες συνέπειες για την ευρύτερη οικονομία.
Αν και πολλοί συγγραφείς το χρησιμοποιούν ως διδασκαλία για τους κίνδυνους της κερδοσκοπίας, η ιστορικός Anne Goldgar έχει διαπιστώσει ότι οι εξελίξεις γύρω από την μανία της Τουλίπας ίσως ήταν υπερβολικά διευρυμένες, κάτι που αποτελεί μάθημα για όσους απορρίπτουν το Bitcoin ή άλλα νέα περιουσιακά στοιχεία που δεν κατανοούν.
