Η περίφημη Black Friday (φέτος 28 Νοεμβρίου) είναι εδώ — και μαζί της οι βαριές προσδοκίες για deals. Όμως: πόσες από αυτές τις προσφορές είναι όντως «καλές» και πόσες απλώς δημιουργούν «αίσθηση»; Με βάση τις οδηγίες της ΕΣΕΕ για την ορθή εφαρμογή μειώσεων τιμών, ας δούμε τι πρέπει να προσέξεις ως καταναλωτής.
Τι λέει η νομοθεσία/οδηγία
– Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση 66877/2024 (ΦΕΚ 5002Β΄) και τον Κώδικα Δεοντολογίας Μειώσεων Τιμών που εφαρμόζεται, όταν εμφανίζεται «έκπτωση» πρέπει να αναγράφεται η προγενέστερη τιμή αναφοράς (τιμή στην οποία βασίστηκε η έκπτωση) — π.χ. «από 100 € – τώρα 70 €».
– Η «προγενέστερη τιμή» είναι η χαμηλότερη τιμή που ίσχυσε τις 30 ημέρες πριν τη μείωση.
– Σε περίπτωση διαδοχικών μειώσεων τιμής εντός 60 ημερών πριν την Black Friday, τότε η τιμή αναφοράς μπορεί να θεωρηθεί η αρχική τιμή πριν την πρώτη μείωση.
– Σε περίοδο με αυξομειώσεις τιμών, ο κανόνας της χαμηλότερης τιμής των τελευταίων 30 ημερών εξακολουθεί να ισχύει.
– Σε περίπτωση που δεν τηρηθούν οι κανόνες, υπάρχει νομικός κίνδυνος για τον έμπορο — άρα και για εσένα ως καταναλωτή, σημαίνει ότι «προσφορά» μπορεί να μην είναι όπως φαίνεται.
Πρακτικά για σένα — τι να ελέγχεις πριν πατήσεις «αγορά»
1. Έλεγξε την τιμή «από»: Όταν βλέπεις «από 100 €” ή «πριν 100 €», ζήτησε / έλεγξε αν όντως υπήρξε αυτή η τιμή ως κανονική τις προηγούμενες 30 ημέρες. Αν δεν μπορεί να αποδειχθεί, τότε η έκπτωση μπορεί να είναι εικονική.
2. Πρόσεξε τις “προσφορές–προ-Black Friday”: Αν έχεις δει ήδη μειώσεις τιμής πολλές εβδομάδες πριν, η «έκπτωση της ημέρας» μπορεί να είναι απλώς μεταφορά τιμής … προς τα κάτω. Η ΕΣΕΕ εντοπίζει και αυτήν την πρακτική.
3. Διαβάζεις το συνολικό κόστος: Η έκπτωση πρέπει να αφορά το συνολικό ποσό που πληρώνεις — συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, εξόδων αποστολής, τυχόν επιβαρύνσεων. Η εταιρεία οφείλει να το αναφέρει.
4. Διάβασε το fine print για e-shops: Ενημερώσου για την πολιτική παραλαβής / επιστροφής. Ένα “deal” είναι λιγότερο καλό αν δεν μπορείς να το επιστρέψεις εύκολα ή αν τα έξοδα αποστολής/επιστροφής «τρώνε» την έκπτωση.
5. Βάλε όρια: Δεν χρειάζεται να αγοράσεις ό,τι «πέσει στα μάτια». Θέσε προϋπολογισμό, έλεγξε αν το προϊόν είναι όντως «χρήσιμο» — μην το αφήσεις να σε παρασύρει το hype.
H «καλή» προσφορά δεν είναι απλώς ένα χαμηλό νούμερο. Για παράδειγμα:
– Αν βλέπεις ένα laptop που πριν 30 ημέρες κόστιζε 900 €, και τώρα εμφανίζεται ως «από 1 200 € τώρα 700 €», ζήτα να δεις τι ισχύει η τιμή 1 200 € τις τελευταίες εβδομάδες — αν δεν υπήρξε, η έκπτωση δεν είναι “ανάλογη”.
– Τα αξεσουάρ, τα bundles και τα “πακέτα” μπορεί να φαίνονται super-deal, αλλά μείωσε τον ενθουσιασμό: έλεγξε αν ξεχωριστά τα πράγματα αυτά θα κόστιζαν όντως κάτι παραπάνω.
– Στα online deals ειδικά, η ταχύτητα παράδοσης + κόστος αποστολής + δυνατότητα επιστροφής παίζουν ρόλο στο αν η “προσφορά” αξίζει.
Συμπέρασμα
Η Black Friday μπορεί να είναι ευκαιρία αληθινών προσφορών — αλλά δεν είναι αυτόματη εγγύηση. Εσύ ο καταναλωτής, έχεις το εργαλείο: ρώτησε, έλεγξε, συνέκρινε — δώσε σημασία στην προγενέστερη τιμή, το συνολικό κόστος και την πραγματική χρήση του προϊόντος. Αν το κάνεις, θα αποφύγεις να πέσεις στην παγίδα «έκπτωση που δεν ήταν».
