Η τελωνειακή ένωση ΕΕ – Τουρκίας και οι γεωπολιτικές της προεκτάσεις αποτελούν το επίκεντρο μιας ειδικής μελέτης, η οποία εκπονήθηκε για λογαριασμό του Υπουργείου Οικονομίας, Ενέργειας και Τουρισμού της Αυστρίας από τους ερευνητές M. Gökten, R. Grieveson και O. Reiter του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Ερευνών Βιέννης (Vienna Institute for International Economic Studies).
Σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα της ελληνικής πρεσβείας στη Βιέννη, τα κύρια συμπεράσματα της μελέτης αναδεικνύουν σημαντικές πτυχές της εμπορικής συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας:
– Παρά το γεγονός ότι η τελωνειακή ένωση έχει ενισχύσει τις εμπορικές συναλλαγές, οι περιορισμοί στην εφαρμογή της και οι υφιστάμενοι μη δασμολογικοί φραγμοί συνεχίζουν να περιορίζουν το εξαγωγικό δυναμικό των κρατών-μελών της ΕΕ. Ενώ ο όγκος του εμπορίου έχει αυξηθεί από το 1996, η Αυστρία και οι περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης έχουν χάσει μερίδια αγοράς, κυρίως προς όφελος της Κίνας και της Ρωσίας.
– Η Αυστρία δεν έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο το εμπορικό της δυναμικό με την Τουρκία (σε αντίθεση με τη Γερμανία), εξάγοντας λιγότερο από το 50% των δυνατοτήτων της. Ιδιαίτερα στον τομέα των μηχανημάτων και οχημάτων, υπάρχει σημαντική προοπτική αύξησης των αυστριακών εξαγωγών.
– Η ερευνητική ομάδα εξέτασε τέσσερα σενάρια για το μέλλον της τελωνειακής ένωσης. Σε ένα από αυτά, προτείνεται η κατάργηση όλων των υπολειπόμενων δασμών σε προϊόντα γεωργίας, αλιείας, τροφίμων και ποτών, καθώς και σε βιομηχανικά προϊόντα. Εάν η τελωνειακή ένωση εκσυγχρονιστεί, οι εμπορικές ροές θα αυξάνονταν σημαντικά, με τις εξαγωγές της ΕΕ να καταγράφουν άνοδο 7,1%, σε αντίθεση με τις τουρκικές εξαγωγές, οι οποίες θα αυξάνονταν κατά 6,2%. Η Τουρκία θα ήταν η κυριότερη ωφελημένη από μια τέτοια εξέλιξη, με το ΑΕΠ της να αυξάνεται κατά περίπου 0,25%.
– Η κατάργηση δασμών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας θα μπορούσε να μετριάσει τις αρνητικές συνέπειες της αμερικανικής δασμολογικής πολιτικής για την ΕΕ.
– Σύμφωνα με τη μελέτη, η ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων με την Τουρκία θα προσέφερε στην ΕΕ έναν ισχυρότερο πολιτικό δεσμό. Η ενίσχυση του ελεύθερου εμπορίου δεν θα προσέφερε μόνο οικονομικά οφέλη, αλλά θα αποτελούσε επίσης και έναν ουσιαστικό μοχλό για την προώθηση των πολιτικών συμφερόντων της ΕΕ, κυρίως στους τομείς της μετανάστευσης, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
