Καθώς πλησιάζει η λήξη της εποχής του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), αναφορές υποδεικνύουν ότι η Ρωσία ετοιμάζει τη στρατηγική της για την επόμενη μέρα στον διαστημικό τομέα. Τα σχέδια για τη δημιουργία του νέου Ρωσικού Τροχιακού Σταθμού (ROS) αποκαλύπτουν μια σημαντική στροφή που προκαλεί ανησυχία στη Δύση: την ενσωμάτωση μιας μονάδας «ειδικού σκοπού» με εμφυτευμένες στρατιωτικές εφαρμογές και οπλικά συστήματα.
Η Roscosmos, η ρωσική διαστημική υπηρεσία, έχει λάβει το «πράσινο φως» για την ανάπτυξη του ROS, ενός σταθμού που θα διαφοροποιείται σημαντικά από τον ISS. Οι πρόσφατες πληροφορίες αποκαλύπτουν ότι η Ρωσία προγραμματίζει την εκτόξευση ενός σταθμού που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το πρώτο «φρούριο» σε τροχιά εδώ και δεκαετίες.
Η επιστροφή του «Almaz»
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο του νέου σχεδιασμού είναι η ύπαρξη μιας μονάδας με το όνομα «Zaria» (Αυγή) — όνομα που έχει χρησιμοποιηθεί και για την πρώτη μονάδα του ISS. Ωστόσο, η νέα «Zaria» του ROS δεν θα έχει σχέση με διεθνείς συνεργασίες. Αντιθέτως, περιγράφεται ως μονάδα που θα φιλοξενεί συστήματα παρατήρησης και ενδεχομένως αμυντικά μέσα.
Οι αναλυτές του χώρου βλέπουν πίσω από αυτά τα σχέδια μια αναβίωση του σοβιετικού προγράμματος «Almaz», που περιλάμβανε μυστικούς στρατιωτικούς σταθμούς τη δεκαετία του ’70. Ο σταθμός Salyut 3, που λειτουργούσε ως μεταμφιεσμένο Almaz, ήταν οπλισμένος με ένα πυροβόλο R-23M των 23 χιλιοστών, το οποίο δοκιμάστηκε στο Διάστημα λίγο πριν την καταστροφή του.
Στρατηγική θέση: Μάτια στον Βορρά
Η επιλογή της τροχιάς του ROS δεν είναι τυχαία, καθώς ενισχύει τη στρατηγική για στρατιωτική χρήση. Σε αντίθεση με τον ISS, που κινείται σε τροχιά που καλύπτει μεγάλο μέρος του κατοικημένου πληθυσμού της Γης αλλά έχει περιορισμένη ορατότητα στις πολικές περιοχές, ο ROS θα τοποθετηθεί σε πολική τροχιά.
Αυτό παρέχει στη Μόσχα δύο κρίσιμα πλεονεκτήματα:
- Πλήρης εποπτεία της Ρωσικής επικράτειας και της Αρκτικής: Καθώς οι πάγοι λιώνουν, ανοίγουν νέοι εμπορικοί δρόμοι και πεδία ενεργειακής εκμετάλλευσης στον Βορρά, η Ρωσία επιθυμεί να έχει το «πάνω χέρι».
- Συχνές διελεύσεις πάνω από «εχθρικά» εδάφη: Η πολική τροχιά επιτρέπει στους ρωσικούς αισθητήρες να σαρώνουν τακτικά περιοχές των ΗΠΑ και των χωρών του ΝΑΤΟ, μετατρέποντας τον σταθμό σε έναν γιγαντιαίο κατασκοπευτικό δορυφόρο.
Τεχνολογία αιχμής ή ρωσική ρουλέτα;
Το βασικό ερώτημα είναι εάν η ρωσική διαστημική βιομηχανία, η οποία έχει πληγεί από κυρώσεις και άλλες οικονομικές δυσκολίες, μπορεί να πραγματοποιήσει ένα τέτοιο φιλόδοξο έργο. Η κατασκευή ενός νέου σταθμού από το μηδέν απαιτεί τεράστιους πόρους.
Ωστόσο, η στροφή προς στρατιωτική χρησιμότητα θα μπορούσε να αποτελέσει το «κλειδί» για τη εξασφάλιση χρηματοδότησης από το Κρεμλίνο. Σε μια εποχή που η ρωσική οικονομία είναι στραμμένη στον πόλεμο, ένα «επιστημονικό» έργο μπορεί να μην έχει προτεραιότητα, αλλά ένα «στρατηγικό αμυντικό μέσο» στο Διάστημα έρχεται πρώτο.
Επιπλέον, η ρωσική τεχνολογία είναι παραδοσιακά στηριγμένη σε υλικά όπως το μέταλλο, με λιγότερη εξάρτηση από ευαίσθητα μικροτσιπ την έλλειψη των οποίων οδήγησε σε εμπάργκο. Το ROS αναμένεται να είναι στιβαρό, αρθρωτό και σχεδιασμένο για μακροχρόνια αντοχή, ακολουθώντας τη φιλοσοφία του «Mir» υπό σύγχρονες στρατιωτικές προδιαγραφές.
Οι γεωπολιτικές συνέπειες
Η κίνηση αυτή αναπόφευκτα θα προκαλέσει ανησυχία και αντίδραση από την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της. Η Συνθήκη για το Εξωτερικό Διάστημα (Outer Space Treaty) του 1967 απαγορεύει την τοποθέτηση πυρηνικών όπλων σε τροχιά, αλλά οι διατάξεις της είναι ασαφείς για τα συμβατικά όπλα ή τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου.
Αν η Ρωσία προχωρήσει στην εγκατάσταση αντι-δορυφορικών συστημάτων (ASAT) ή εξοπλισμού παρεμβολών πάνω στο ROS, θα διαταράξει δραματικά την ισορροπία δυνάμεων. Ένας οπλισμένος σταθμός δεν είναι απλώς μια πλατφόρμα παρατήρησης, αλλά μια δήλωση ισχύος που μπορεί να απειλήσει τις εμπορικές και στρατιωτικές επικοινωνίες της Δύσης.
Όλη αυτή η κινδυνολογία προέρχεται από αναλυτές σε Δυτικές χώρες και όχι από τις επίσημες ανακοινώσεις της Roscosmos. Η πραγματικότητα είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, δεδομένων των περιορισμένων πληροφοριών που προέρχονται από τη Ρωσία και των τεταμένων σχέσεων μεταξύ Δύσης και Ρωσίας. Είναι αναμφισβήτητο ότι το αφήγημα της «κακιάς Ρωσίας» παραμένει δημοφιλές στην ενημέρωση.
