Υπάρχουν πολύ περισσότερες νυχτερίδες από ό,τι φαντάζεστε. Δεύτερες μόνο μετά τα τρωκτικά, οι νυχτερίδες αποτελούν περίπου το ένα πέμπτο όλων των θηλαστικών, με περισσότερα από 1.500 είδη φτερωτά νυχτοβόλα. Αλλά αυτή η ευρεία βιοποικιλότητα είναι που συμβάλλει επίσης στη (κάπως άδικη) φήμη τους ως φορείς ασθενειών. Σύμφωνα με τους βιολόγους, 50 εκατομμύρια χρόνια εξελικτικής προσαρμογής καθιστούν τις νυχτερίδες μοναδικά κατάλληλες όχι μόνο για να προσβάλλουν και να διαδίδουν παθογόνα, αλλά και να τους αντιστέκονται.
“[Infectious disease] ήταν ο μεγαλύτερος παράγοντας σε όλη την εξέλιξη», δήλωσε ο κτηνίατρος Jim Wellehan του Πανεπιστημίου της Φλόριντα είπε σε πρόσφατο προφίλ. «Οι άνθρωποι πάντα αναζητούν μια δικαιολογία γιατί οι νυχτερίδες είναι μαγικές και η αλήθεια είναι ότι οι νυχτερίδες έχουν μόλις εκτεθεί σε πολλά πράγματα και έχουν επιλεγεί για αυτά τα γονίδια ανάλογα».
Ο Wellehan υποστηρίζει ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας για να ευδοκιμήσει ένας πληθυσμός ζώων από εξελικτική σκοπιά είναι η γενετική του ποικιλότητα. Ένα ευρύ φάσμα παραλλαγών αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα τουλάχιστον μερικά μεμονωμένα ζώα να διαθέτουν γονίδια ανοσίας που είναι αποτελεσματικά έναντι οποιουδήποτε νέου παθογόνου στελέχους μπορεί να εμφανιστούν. Στην ιδανική περίπτωση, αυτά τα άνοσα πλάσματα επιβιώνουν αρκετά για να αναπαραχθούν και να περάσουν μαζί αυτά τα πολύτιμα γονίδια στην επόμενη γενιά απογόνων.
«Όταν έμαθα για πρώτη φορά για τον Δαρβίνο και την εξέλιξη, «επιβίωση του ισχυρότερου», υπέθεσα ότι σήμαινε «πιο έξυπνος και ταχύτερος και δυνατότερος», αλλά αν κοιτάξετε τα γονιδιώματά μας, [it] αποδεικνύεται ότι είναι λάθος», εξήγησε ο Wellehan. «Τα γονίδια για τα οποία επιλέγονται σχετίζονται κυρίως με το ανοσοποιητικό».
Μεταξύ των νυχτερίδων, αυτά τα παθογόνα εξαπλώνονται ακόμη περισσότερο επειδή πολλά είδη ζουν σε άκρως κοινωνικές αποικίες. Συνολικά, αυτό σημαίνει ότι οι νυχτερίδες μεταφέρουν ασθένειες μεταξύ τους σε συνδυασμό με τα γονίδια που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη της ανοσίας καλύτερα από τα περισσότερα άλλα ζώα.
Αλλά τι κουτί κάνει τα ζώα επικίνδυνα είναι επίσης αυτό που τα ξεχωρίζει πρωτίστως από όλα τα άλλα θηλαστικά—τα φτερά του. Η πτήση έχει επεκτείνει δραματικά το εύρος των οικοτόπων των νυχτερίδων για εκατομμύρια χρόνια, επιτρέποντάς τους να διασχίζουν τα τεχνητά κατασκευασμένα γεωπολιτικά σύνορα της ανθρωπότητας χωρίς δεύτερη σκέψη. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο καταστροφικά παθογόνα όπως ο Έμπολα, ο ιός Nipah, ακόμη και ο ιός SARS-CoV-2 που προκαλεί το COVID-19 μπορούν να προκαλέσουν τέτοιο όλεθρο στην κοινωνία.
Τούτου λεχθέντος, μην αρχίσετε να κατηγορείτε τις νυχτερίδες ακόμα. Απλώς ζουν σε έναν κόσμο που διαταράσσεται όλο και περισσότερο από την καταπάτηση της κοινωνίας. Αυτή η στενή επαφή που μπορεί να αποφευχθεί μεταξύ ανθρώπων και νυχτερίδων είναι αυτό που τελικά μπορεί να προκαλέσει άλματα ασθενειών μεταξύ των ειδών.
“Η μετάδοση παθογόνου στους ανθρώπους και οι προσπάθειες διατήρησης πάνε χέρι-χέρι. Όταν οι πληθυσμοί υφίστανται άγχος, τότε μεταβάλλονται οι οικολογικές ισορροπίες και συμβαίνουν ζωονοσογόνα άλματα”, δήλωσε ο Wellehan. «Αποδεικνύεται ότι αν σκεφτόμαστε τον εαυτό μας ως κάτι ξεχωριστό από τη φύση, δεν λειτουργεί τόσο καλά».
VIA: popsci.com
