Η Ευρώπη έχει χτίσει φήμη για τις αργές και συχνά αναχρονιστικές δημόσιες υπηρεσίες της, όπου η παραδοσιακή χρήση του χαρτιού επιβιώνει ακόμα και μέσα στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Σύμφωνα με το Economist, κατά την πανδημία στην Γερμανία, τα κέντρα τεστ αναγκάζονταν να εκτυπώνουν τα αποτελέσματα και να τα στέλνουν με φαξ στις υγειονομικές αρχές, οι οποίες στη συνέχεια επανακαταχωρούσαν τα δεδομένα σε υπολογιστές. Οι προσπάθειες για ψηφιοποίηση του κράτους αναγνωρίζονται ως αναγκαίες, με το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ να έχει ως μέρος του στόχου την ενίσχυση αυτού του τομέα. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι δύσκολα απορρίπτονται. Εάν οι κυβερνήσεις δεν προχωρήσουν σε πραγματική ψηφιοποίηση, σε λίγα χρόνια ίσως να μην είναι ικανές να εφαρμόσουν ούτε τις ίδιες τους τις πολιτικές. Χώρες όπως η Εσθονία έχουν προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που πλέον θεωρούνται πρότυπα, επιτρέποντας διαδικασίες όπως το διαζύγιο να διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά.
Ωστόσο, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η Ελλάδα αναδείχθηκε σε απρόσμενο πρωταγωνιστή: από χώρα-σύμβολο γραφειοκρατίας, κατάφερε σε σύντομο διάστημα να γίνει σημείο αναφοράς για ευρωπαϊκές διοικήσεις που αναζητούν αποτελεσματικές λύσεις.
Η ψηφιακή στροφή της Ελλάδας
Από το 2018 έως το 2024, η Ελλάδα ανέβηκε από τις χαμηλότερες θέσεις στον τομέα των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, φτάνοντας στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στις 24 Νοεμβρίου, ο υπουργός Οικονομικών και αρχιτέκτονας του ελληνικού ψηφιακού μετασχηματισμού, Κυριάκος Πιερρακάκης, επισκέφθηκε τη Γερμανία, όπου συναντήθηκε με τον Κάρστεν Βιλντμπέργκερ, τον νέο Γερμανό υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής, ο οποίος έχει αναλάβει την πρόκληση να απελευθερώσει τη χώρα του από το φαξ.
Λίγο αργότερα, ο πρωθυπουργός της Έσσης, Μπόρις Ράιν, επισκέφτηκε την Αθήνα με στόχο να αντλήσει πληροφορίες. Η Γερμανία, γνωστή για την επιτυχία της στον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας, αναζητά πλέον εφαρμοσμένες λύσεις στον τομέα της δημόσιας διοίκησης, και όπως φαίνεται, η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει ακριβώς αυτό.
Τρία διδάγματα για τη Γερμανία από την Ελλάδα
1. Ψηφιοποίηση σημαίνει επανασχεδιασμός διαδικασιών, όχι απλή ψηφιοποίηση διαδικασιών
Mπορεί οι κυβερνήσεις να κάνουν το λάθος να μετατρέπουν παλιές και αναποτελεσματικές διαδικασίες σε νέα πληροφοριακά συστήματα. «Έτσι επαναλαμβάνεις το χάος», δηλώνει ο καθηγητής Διομήδης Σπινέλλης στον Economist. Η Γερμανία, εφαρμόζοντας τον νόμο του 2017 για την ψηφιακή πρόσβαση, έδωσε βαρύτητα στο “τι είναι η οθόνη” αλλά όχι και στις διαδικασίες πίσω από αυτήν.
Η Ελλάδα, αντίθετα, προχώρησε σε επανασχεδιασμό των διαδικασιών προτού εφαρμόσει τεχνολογία, επαναστατώντας έτσι την προσέγγισή της.
2. Κατάργηση των διοικητικών “σιλό” και δημιουργία κεντρικής εξουσίας
Καθένα υπουργείο και περιφέρεια είχε τις δικές τους, διαφορετικές διαδικασίες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν ανέλαβε πρωθυπουργός το 2019, ενίσχυσε τη ψηφιακή εξουσία: οι υπηρεσίες πληροφορικής μεταφέρθηκαν από άλλα υπουργεία στην υπουργία Ψηφιακής Διακυβέρνησης. “Πολλοί κοιμήθηκαν μετά τις εκλογές και ξύπνησαν ως υπάλληλοι του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης”, λέει ο Πιερρακάκης.
Έτσι, η στρατηγική και η υλοποίηση συγκεντρώθηκαν σε ένα σημείο – κάτι που λείπει από την γερμανική ομοσπονδιακή δομή.
3. Εστίαση στα “εύκολα και χρήσιμα” προτού επιτεθείς στα “δύσκολα και μεγάλα” έργα
Η Γερμανία προσέφερε την ίδια προτεραιότητα σε όλες τις υπηρεσίες, από την απλή δήλωση αλλαγής διεύθυνσης μέχρι την αίτηση για άδεια λειτουργίας πυρηνικού εργοστασίου. Στο Βερολίνο, η προσπάθεια ψηφιοποίησης προκάλεσε την εμφάνιση ενός ηλεκτρονικού “φακέλου-τέρας” με άνω των 1.000 λειτουργιών, αποτέλεσμα που οδήγησε σε σημαντικές καθυστερήσεις.
Η ελληνική στρατηγική ήταν πιο πρακτική και στοχευμένη: εστίασαν στις μεγάλες προκλήσεις με τμηματική και ευέλικτη υλοποίηση, προχωρώντας σε συνεχείς βελτιώσεις, σε αντίθεση με τα ατελείωτα μεγάλα έργα.
Το Μονοπάτι του Βερολίνου
Για όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν την Αθήνα, το Βερολίνο είναι ο επόμενος προορισμός: η νέα επικεφαλής ψηφιακής πολιτικής, Μαρτίνα Κλέμεντ, εφαρμόζει τα διδάγματα από την ελληνική εμπειρία, με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Βασικές διαδικασίες, όπως η καταχώριση διεύθυνσης, έχουν μετατραπεί σε απλές ψηφιακές διαδικασίες. Πλέον, περισσότερες από 400 υπηρεσίες είναι διαθέσιμες online, με τις πιο απαιτητικές να έχουν ψηφιοποιηθεί πρώτες. Οι κάτοικοι του Βερολίνου πολλές φορές δυσπιστούν ως προς τη λειτουργία των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, γεγονός που δημιουργεί ανάγκη για ενημερωτικές εκστρατείες. “Πρέπει να κάνουμε εκστρατείες τώρα, για να τους ενθαρρύνουμε”, αναφέρει η κα Κλέμεντ. Η υπόλοιπη Ευρώπη, που έχει μείνει πίσω, πρέπει να δει αυτή την κατάσταση ως μια ισχυρή προτροπή για δράση, καταλήγει ο Economist.
Το μήνυμα είναι σαφές: αν το Βερολίνο μπορεί να ψηφιοποιηθεί, τότε μπορεί οποιοσδήποτε στην Ευρώπη.
!function(f,b,e,v,n,t,s)
{if(f.fbq)return;n=f.fbq=function(){n.callMethod?
n.callMethod.apply(n,arguments):n.queue.push(arguments)};if(!f._fbq)f._fbq=n;n.push=n;n.loaded=!0;n.version=’2.0′;n.queue=[];t=b.createElement(e);t.async=!0;t.src=v;s=b.getElementsByTagName(e)[0];s.parentNode.insertBefore(t,s)}(window, document,’script’,’https://connect.facebook.net/en_US/fbevents.js’);fbq(‘init’, ‘310545344564279’);fbq(‘track’, ‘PageView’);
