Το Project Suncatcher της Google, αποτελεί ένα ξεχωρηστό ερευνητικό πρόγραμμα που στοχεύει στη δημιουργία κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης στο διάστημα, τροφοδοτούμενα από ηλιακή ενέργεια.
Το όραμα αυτό αποτελεί μια προσπάθεια της εταιρείας να ξεπεράσει τους περιορισμούς πόρων για τα ενεργοβόρα κέντρα δεδομένων AI στη Γη, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση.
Στην ουσία, το project στόχο έχει να δημιουργήσει κέντρα δεδομένων στο διάστημα. Η Google ελπίζει ότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να αξιοποιήσει την ηλιακή ενέργεια όλο το εικοσιτετράωρο. Το όνειρο είναι να αξιοποιηθεί μια σχεδόν απεριόριστη πηγή καθαρής ενέργειας που θα επιτρέψει στην εταιρεία να επιδιώξει τις φιλοδοξίες της στην τεχνητή νοημοσύνη χωρίς τις ανησυχίες που έχουν προκαλέσει τα κέντρα δεδομένων της στη Γη όσον αφορά την αύξηση των εκπομπών των σταθμών παραγωγής ενέργειας και των λογαριασμών κοινής ωφέλειας λόγω της αυξανόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.
«Στο μέλλον, το διάστημα μπορεί να είναι το καλύτερο μέρος για την επέκταση της υπολογιστικής ισχύος της AI», γράφει ο Travis Beals, ανώτερος διευθυντής της Google για τα Παραδείγματα Νοημοσύνης, σε ανάρτηση blog σήμερα. Η εταιρεία δημοσίευσε επίσης μια προκαταρκτική εργασία, η οποία δεν έχει υποβληθεί σε ακαδημαϊκή αξιολόγηση, που περιγράφει λεπτομερώς την πρόοδό της μέχρι στιγμής σε αυτή την προσπάθεια.
Σύμφωνα με την Google, η εταιρεία οραματίζεται τις μονάδες επεξεργασίας Tensor Processing Units (TPUs) της να περιφέρονται γύρω από τη Γη σε δορυφόρους εξοπλισμένους με ηλιακούς συλλέκτες που θα μπορούσαν να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια σχεδόν συνεχώς, καθιστώντας τους οκτώ φορές πιο παραγωγικούς από παρόμοιους συλλέκτες στη Γη.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά εμπόδια που η Google θα πρέπει να ξεπεράσει για να μετατρέψει αυτό το σχέδιο σε πραγματικότητα, όπως εξηγεί στην ανάρτηση και στην εργασία της. Μια σημαντική πρόκληση θα είναι να διασφαλιστεί ότι οι δορυφόροι μπορούν να επικοινωνούν καλά μεταξύ τους. Για να ανταγωνιστούν τα κέντρα δεδομένων στη στεριά «απαιτούνται συνδέσεις μεταξύ δορυφόρων που να υποστηρίζουν δεκάδες terabits ανά δευτερόλεπτο», γράφει η Google. Ο ελιγμός αστερισμών δορυφόρων σε σφιχτούς σχηματισμούς μπορεί να τους βοηθήσει να το επιτύχουν αυτό, ίσως πετώντας δορυφόρους σε απόσταση «χιλιομέτρων ή λιγότερο» μεταξύ τους. Η απόσταση αυτή είναι πολύ πιο κοντινή από ό,τι λειτουργούν οι δορυφόροι σήμερα, και ήδη τα διαστημικά συντρίμμια από συγκρούσεις αποτελούν αυξανόμενο κίνδυνο.
Επιπλέον, η Google πρέπει να διασφαλίσει ότι οι TPUs της μπορούν να αντέξουν υψηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας στο διάστημα. Η εταιρεία έχει δοκιμάσει τις TPUs Trillium για ανοχή στην ακτινοβολία και αναφέρει ότι «επιβιώνουν σε συνολική δόση ιονισμού ισοδύναμη με διάρκεια αποστολής 5 ετών χωρίς μόνιμες βλάβες».
Σε κάθε περίπτωση, το κόστος για να σταλούν οι TPUs στο διάστημα αυτή τη στιγμή είναι αρκετά μεγάλο. Ωστόσο, μια ανάλυση κόστους που πραγματοποίησε η εταιρεία δείχνει ότι η εκτόξευση και λειτουργία ενός κέντρου δεδομένων στο διάστημα θα μπορούσε να γίνει «περίπου συγκρίσιμη» με το κόστος ενέργειας ενός ισοδύναμου κέντρου δεδομένων στη Γη σε βάση ανά κιλοβάτ/έτος μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030. Η Google αναφέρει ότι σχεδιάζει μια κοινή αποστολή με την εταιρεία Planet για την εκτόξευση μερικών πρωτότυπων δορυφόρων έως το 2027 προκειμένου να δοκιμάσει το hardware της σε τροχιά.
Πηγή: https://www.insomnia.gr/
(Κώστας Παπαζαχαρίου, αναδημοσίευση 7/11/2025)
