Πιθανότατα οι άνθρωποι της αμερικανικής εταιρείας Celestial AI δεν γνώριζαν καν πού βρίσκεται η Θεσσαλονίκη όταν, το 2020, εντόπισαν μια επιστημονική δημοσίευση ερευνητών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) στο περιοδικό «Journal of Lightwave Technology». Σήμερα, αυτή η δημοσίευση μεταμορφώνει τον τεχνολογικό τοπίο.
Οι Έλληνες επιστήμονες πρότειναν μια καινοτόμο λύση που μπορεί να ανατρέψει την υπάρχουσα κατάσταση στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και της μεταφοράς σημαντικών όγκων δεδομένων. Αντί να χρησιμοποιούνται χάλκινες συνδέσεις, οι οποίες είναι αργές και ενεργοβόρες, προτείνεται η αξιοποίηση του φωτός. Η τεχνολογία που ανέπτυξε η ομάδα του Win.PhoS του ΑΠΘ, επιτρέπει τη δημιουργία μικροσκοπικών οπτικών «αυτοκινητόδρομων» μέσα στα κέντρα δεδομένων, διευκολύνοντας τους επεξεργαστές ΤΝ να επικοινωνούν γρηγορότερα, με λιγότερη ενέργεια.
Η Marvell Technology, κολοσσός της Silicon Valley, εξαγόρασε την CelestialAI έναντι 5,5 δισ. δολαρίων, αλλά οι συνεργασίες με τους Έλληνες ερευνητές ξεπερνούν τα οικονομικά κίνητρα. Όπως σημειώνει ο καθηγητής Νίκος Πλέρος, επιστημονικός υπεύθυνος του Win.PhoS, η εξέλιξη αυτή είναι результат μιας πρωτοποριακής συνεργασίας που ξεκίνησε το 2019, φέρνοντας την ομάδα του ΑΠΘ σε επαφή με τη Silicon Valley.
«Το Win.PhoS συνεργάστηκε με την ομάδα του καθηγητή Τάσου Τέφα, συμβάλλοντας σε μια δημοσίευση που αναθεώρησε τη μεταφορά και επεξεργασία των δεδομένων», αναφέρει ο κ. Πλέρος. «Πριν από εμάς, μόνο το ΜΙΤ και το Πανεπιστήμιο του Princeton είχαν αναπτύξει παρόμοιες αρχιτεκτονικές». Η επικοινωνία άρχισε με ένα email από τον CEO της CelestialAI, Dave Lazovsky, και η συνεργασία αυτή τελικά έφερε τον δημιουργικό τομέα του ελληνικού πανεπιστημίου στην παγκόσμια σκηνή.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ελληνική ομάδα ερευνητών εστίασε στη δυνατότητα επικοινωνίας με το φως και μέσα στα τσιπ, μειώνοντας την πολυπλοκότητα της εφαρμογής. Ο καθηγητής Πλέρος τονίζει ότι αυτή η προσαρμογή αυξάνει την ικανότητα της τεχνολογίας να εισέλθει στην αγορά των ηλεκτρονικών και των υπολογιστικών συστημάτων.
Συνεργασία με τον κόσμο της Silicon Valley
Η συμβολή της Celestial AI δεν περιορίζεται απλά σε οικονομικά οφέλη. Το ΑΠΘ επωφελήθηκε από προγράμματα χρηματοδότησης και την πρόσβαση σε προηγμένα ολοκληρωμένα κυκλώματα. «Η συνεργασία μας προσφέρει πρόσβαση σε τρέχοντα προβλήματα που χρειάζονται λύσεις, κάτι που δεν είναι πάντα συνηθισμένο στην Ελλάδα», επισημαίνει ο κ. Πλέρος.
Αναδεικνύει επίσης την κουλτούρα του ρίσκου που έχουν οι εταιρείες της Silicon Valley: «Ίσως και να είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ό,τι απαιτείται για να αναπτύξουν κάτι καινοτόμο», προσθέτει, αναφέροντας τη θετική επίδραση στον ηθικό των φοιτητών του ΑΠΘ.
Η ερευνητική περιέργεια ως κινητήριος δύναμη
Η ομάδα των ερευνητών σχεδίασε την τεχνολογία με βάση την περιέργεια που τους κινητοποιούσε, χωρίς να γνωρίζουν την εμπορική προοπτική. Η πρώτη χρηματοδότηση των 5 εκατ. ευρώ έγινε ενώ ακόμα δεν υπήρχε πρωτότυπο, αποδεικνύοντας τη δύναμη της καινοτομίας.
Μοναδική περίπτωση για τα ελληνικά δεδομένα
Η συνεργασία αυτή αποτελεί μοναδική περίπτωση για τα ελληνικά πανεπιστήμια, αποδεικνύοντας ότι η μεταφορά τεχνολογίας περιλαμβάνει περισσότερα από τους αριθμούς, καθώς ενσωματώνει πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό. Όπως λέει η Δρ. Έρη Τόκα, υπεύθυνη της Μονάδας Μεταφοράς Τεχνολογίας του ΑΠΘ, οι απαραίτητες νομικές διαδικασίες θα πρέπει να γίνονται με προσοχή, με στόχο την ανάπτυξη ενός ικανού οικοσυστήματος.
Στο επίκεντρο της έρευνας του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ βρίσκεται και η ανάπτυξη ενός φωτονικού επεξεργαστή ΤΝ με παγκόσμια αναγνώριση, προερχόμενο από τη συνεργασία της ομάδας WinPhoS και της ομάδας Υπολογιστικής Νοημοσύνης και Βαθιάς Μάθησης (CIDL Research group).
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλεξάνδρα Γούτα
