Ανακάλυψη στην Αγγλία ανατρέπει τις θεωρίες σχετικά με την φωτιά στους αρχαίους ανθρώπους
Επιστήμονες στη Βρετανία υποστηρίζουν ότι οι αρχαίοι άνθρωποι ίσως να έμαθαν να ανάβουν φωτιά πολύ νωρίτερα από ότι θεωρούσαμε. Στοιχεία που βρέθηκαν σε περιοχή της ανατολικής Αγγλίας δείχνουν ότι φωτιές που είχαν δημιουργηθεί σκόπιμα από ανθρώπους, χρονολογούνται περίπου 400.000 χρόνια πριν.
Η μελέτη των ευρημάτων, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, ανατρέπει την μέχρι σήμερα γνώση μας για την παραγωγή φωτιάς, καθώς μεταφέρει τη χρονολογία της ελεγχόμενης καύσης γύρω από 350.000 χρόνια πίσω. Προτού, οι παλαιότερες επιβεβαιωμένες αποδείξεις προέρχονταν από τοποθεσίες Νεάντερταλ στη βόρεια Γαλλία και χρονολογούνταν περίπου 50.000 χρόνια πριν.
Η ανακάλυψη προήλθε από το Μπάρναμ, έναν προϊστορικό χώρο στο Σάφολκ, όπου οι ανασκαφές διαρκούν δεκαετίες. Μια ομάδα του Βρετανικού Μουσείου βρήκε ψημένο πηλό, χειροποίητα τσεκούρια από πυριτόλιθο και θραύσματα σιδηροπυρίτη, ενός ορυκτού που παράγει σπινθήρες όταν χτυπιέται με πυριτόλιθο.
Μετά από τέσσερα χρόνια δουλειάς, οι ερευνητές απέκλεισαν την πιθανότητα φυσικών πυρκαγιών, υποστηρίζοντας ότι οι θερμοκρασίες είχαν ξεπεράσει τους 700 βαθμούς Κελσίου και υπάρχουν ενδείξεις επαναλαμβανόμενης καύσης στην ίδια περιοχή. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το μοτίβο αποδεικνύει την ύπαρξη ελεγχόμενης εστίας και όχι αποτέλεσμα κεραυνού.
Ο Ρομπ Ντέιβις, παλαιολιθικός αρχαιολόγος, δήλωσε ότι ο συνδυασμός θερμοκρασίας, ελεγχόμενης καύσης και θραυσμάτων υποδηλώνει «πώς έκαναν τη φωτιά και ότι το κατάφεραν».
Ο σιδηροπυρίτης δεν είναι φυσικό προϊόν της περιοχής του Μπάρναμ. Η παρουσία του υποδεικνύει ότι οι κάτοικοι αναζητούσαν ξέχωρα αυτό το ορυκτό λόγω των ειδικών του ιδιοτήτων για ανάφλεξη φωτιάς.
Η ύπαρξη σκόπιμα αναφλεγμένων φωτιών είναι σπάνια σε αρχαιολογικές ανακαλύψεις. Ωστόσο, στο Μπάρναμ, οι καμένες ύλες διατηρήθηκαν μέσα σε αρχαία ιζήματα λιμνών, που βοήθησαν τους επιστήμονες να ανασυνθέσουν πώς χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι άνθρωποι αυτόν τον χώρο.
Η έρευνα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη εξέλιξη. Η φωτιά επέτρεψε στους προϊστορικούς πληθυσμούς να επιβιώσουν σε ψυχρότερα περιβάλλοντα, να προστατευτούν από αρπακτικά και να μαγειρέψουν τα τρόφιμά τους. Το μαγείρεμα όχι μόνο βελτίωσε την πέψη, αλλά και απελευθέρωσε περισσότερη ενέργεια, υποστηρίζοντας τους πιο εξελιγμένους εγκεφάλους.
Ο Κρις Στρίνγκερ, ειδικός στην ανθρώπινη εξέλιξη, ανέφερε ότι τα απολιθώματα από τη Βρετανία και την Ισπανία δείχνουν ότι οι κάτοικοι του Μπάρναμ ήταν πρώιμοι Νεάντερταλ, με χαρακτηριστικά που μαρτυρούν προσέγγιση στην σύγχρονη γνωστική και τεχνολογική ανάπτυξη.
Παράλληλα, η φωτιά προώθησε νέες μορφές κοινωνικής ζωής. Οι βραδινές συγκεντρώσεις γύρω από την εστία διευκόλυναν τη διήγηση ιστοριών και την ενίσχυση των σχέσεων, πράγματα που συνδέονται με την ανάπτυξη της γλώσσας και περισσότερο οργανωμένων κοινωνιών.
Οι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι ο χώρος του Μπάρναμ αντικατοπτρίζει ένα ευρύτερο μοτίβο που παρατηρείται σε περιοχές της Βρετανίας και της ηπειρωτικής Ευρώπης πριν από 500.000 έως 400.000 χρόνια, όταν το μέγεθος του εγκεφάλου των πρώιμων ανθρώπων άρχισε να πλησιάζει το σημερινό και οι ενδείξεις για πιο περίπλοκες συμπεριφορές γίνονται πιο ορατές.
Ο Νικ Άστον, επιμελητής στο Βρετανικό Μουσείο, χαρακτήρισε την ανακάλυψη αυτή ως «την πιο συναρπαστική της 40ετούς καριέρας μου».
Για τους αρχαιολόγους, αυτή η ανακάλυψη συμβάλλει στην απάντηση ενός μακροχρόνιου ερωτήματος: Πότε οι άνθρωποι σταμάτησαν να εξαρτώνται από τις φυσικές φωτιές και άρχισαν να δημιουργούν φωτιά όποτε και όπου τη χρειαζόντουσαν.
Πηγή: Associated Press
