«Ιράν: Η Απίστευτη Κρίση Υδάτων – Έτοιμο για Υδατική Χρεοκοπία;»

Μια δραματική κατάσταση επικρατεί στην Τεχεράνη, όπου πιστοί συγκεντρώθηκαν σε τζαμί τον προηγούμενο μήνα για προσευχή, ελπίζοντας σε βροχή. Η πρωτεύουσα του Ιράν βιώνει μεγάλη έλλειψη νερού, με τον πρόεδρο της χώρας να προτείνει στους κατοίκους να εκκενώσουν την πόλη. Η απουσία βροχής είναι ανησυχητική και οι φόβοι για εξάντληση των υδάτινων πόρων είναι έντονοι, σε μια μητροπολιτική περιοχή που φιλοξενεί περίπου 15 εκατομμύρια ανθρώπων.

Σε ομιλία του, ο πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν ανέφερε ότι το νερό θα διανέμεται με δελτίο αν οι βροχοπτώσεις δεν επανέλθουν έως τον Δεκέμβριο. Αν η κατάσταση παραμείνει ως έχει, αναφέρθηκε στην πιθανότητα οι κάτοικοι να «πρέπει να εκκενώσουν την πόλη». Παρά τις ανησυχίες των ειδικών για την εκκένωση, οι δηλώσεις του προέδρου καταδεικνύουν τη σοβαρότητα της κρίσης.

Η κατάσταση της ξηρασίας δεν περιορίζεται μόνο στην πρωτεύουσα. Σύμφωνα με τον Μοχσέν Μ. Μεσγκαράν, αναπληρωτή καθηγητή φυτολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις, περίπου 20 επαρχίες δεν έχουν δεχτεί ούτε μια σταγόνα βροχής από την αρχή της βροχερής περιόδου στα τέλη Σεπτεμβρίου. Όπως αναφέρει το Reuters, το 10% των φραγμάτων της χώρας έχουν σχεδόν στερέψει.

Προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν εξετάσει το ενδεχόμενο μετακίνησης πληθυσμού, αλλά δεν το υλοποίησαν. Η ανεξέλεγκτη αστικοποίηση της Τεχεράνης έχει προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις: χρόνια έλλειψη νερού, στασιμότητα, κυκλοφοριακό χάος και σοβαρή ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο Πεζεσκιάν τόνισε ότι η μεταφορά δεν είναι πλέον επιλογή, αλλά ανάγκη, προειδοποιώντας ότι εάν δεν ληφθούν μέτρα, η πόλη θα καταστεί ακατοίκητη μέχρι το Νοέμβριο του 2025.

Διαβάστε επίσης: Στο Ιράν σπέρνουν σύννεφα για να αντιμετωπίσουν τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων ετών.

Η πορεία προς την κρίση

Η ξηρασία είναι ένα πρόβλημα που ταλανίζει το Ιράν εδώ και αιώνες. Ο πρώτος Πέρσης βασιλιάς Δαρείος ζήτησε από τον θεό του να προστατεύσει τη γη από φυσικές καταστροφές. Σήμερα, όμως, η ραγδαία κλιμάκωση της ξηρασίας στο Ιράν είναι αποτέλεσμα δεκαετιών κακοδιαχείρισης των υδάτινων πόρων.

Το Ιράν έχει εξαρτηθεί από υδροβόρες πρακτικές άρδευσης για την παραγωγή τροφίμων σε ξηρές περιοχές, προκαλώντας υπεράντληση των υδροφορέων. Η συγκέντρωση ανθρώπων και οικονομικών δραστηριοτήτων στις αστικές περιοχές, ιδίως στην Τεχεράνη, έχει εντείνει την πίεση στους περιορισμένους υδάτινους πόρους.

Αυτές οι γεγονότα έχουν οδηγήσει το Ιράν σε μια κατάσταση «υδατικής χρεοκοπίας», όπου η ζήτηση υπερβαίνει σταθερά την προσφορά. Η αναποτελεσματική διαχείριση ύδατος έχει καταστήσει δύσκολη την εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης.

Μετά την επανάσταση του 1979, η χώρα επενδύει στην κατασκευή φραγμάτων και εκτροπής ποταμών, αλλά οι οικολογικές επιπτώσεις είναι σοβαρές, ως αποτέλεσμα των διεθνών κυρώσεων και οικονομικής απομόνωσης.

Ο κίνδυνος από τη μείωση των υδάτινων αποθεμάτων

Παρά τις προειδοποιήσεις ειδικών για τον σχεδιασμό αντιμετώπισης της «υδατικής χρεοκοπίας», η κατάσταση καθιστά τη χώρα ευάλωτη σε ακραίες κλιματικές συνθήκες. Η έλλειψη βροχοπτώσεων από το 2020 έχει επιδεινώσει τη μείωση των επιπέδων των ταμιευτήρων. Το φθινόπωρο του 2025 ήταν το πιο ξηρό στην Τεχεράνη από το 1979, θέτοντας τις αντοχές του υδροδοτικού συστήματος σε δοκιμασία.

Η πόλη βλέπει την πίεση στα ήδη μειωμένα υπόγεια ύδατα να αυξάνεται, χωρίς ελπίδες ανάκαμψης αν δεν υπάρξουν σημαντικές βροχοπτώσεις. Η άνοδος της θερμοκρασίας επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση, εντείνοντας τη ζήτηση υδροδότησης. Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι λύσεις δεν είναι άμεσες και απαιτούν αναθεώρηση της κατανάλωσης.

Προβληματικές πρακτικές για την αύξηση της μεταφοράς νερού δεν προσφέρουν μακροπρόθεσμη λύση και θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την ανισορροπία. Το πρόβλημα της Τεχεράνης προέρχεται από τη ταχεία αύξηση του πληθυσμού, και η αποτελεσματικότητα της μεταφοράς της πρωτεύουσας είναι εξαιρετικά αμφίβολη.

Πηγή (Η ιστοσελίδα είναι υποθετική)

Ενδεχόμενες λύσεις

Για να αποφευχθεί η κρίση, το Ιράν πρέπει να αποσυνδέσει την οικονομία του από την υπερβολική κατανάλωση νερού. Θα ήταν θεμητό να επενδύσει σε τομείς που απαιτούν λιγότερο νερό, καθώς και να επιδιώξει την παραγωγή υψηλότερης αξίας προϊόντων. Η εξοικονόμηση υδάτων θα μπορούσε να ανακατευθυνθεί προς την αναπλήρωση των υπόγειων υδάτων.

Αξιοποιώντας τη διεθνή αγορά και εστιάζοντας στη γεωργία για κρίσιμα προϊόντα, το Ιράν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τους πόρους του πιο αποδοτικά. Μια τέτοια στρατηγική απαιτεί διαφοροποίηση της οικονομίας, χωρίς να είναι ρεαλιστική σε συνθήκες απομόνωσης.

Για την κατανάλωση νερού στον αστικό τομέα, η ενημέρωση του κοινού και η αναβάθμιση δικτύων για μείωση διαρροών είναι απολύτως αναγκαία. Η ανακύκλωση επεξεργασμένων λυμάτων θα μπορούσε να είναι σημαντική για τις ανάγκες υδροδότησης.

Μακροπρόθεσµα, λύσεις όπως η αφαλάτωση ή η διαχείριση πλημμυρών πρέπει να συνοδεύονται από περιβαλλοντικά βιώσιμες προσεγγίσεις για την ενίσχυση των υδάτινων αποθεμάτων. Αυτά τα μέτρα απαιτούν τολμηρή και συντονισμένη δράση, αν και οι προκλήσεις είναι πολλές.

ΠΗΓΗ: The Conversation, CNN