Ο John Martinis, Ελληνοαμερικανός φυσικός με μακρά πορεία στην έρευνα της κβαντικής μηχανικής, βρίσκεται φέτος ανάμεσα στους τρεις τιμηθέντες με το Νόμπελ Φυσικής 2025.
Συγκεκριμένα, η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών βράβευσε τον ίδιο, τον John Clarke και τον Michel H. Devoret, «για την ανακάλυψη μακροσκοπικής κβαντομηχανικής διάνοιξης σηράγγων και κβάντωσης ενέργειας σε ηλεκτρικό κύκλωμα», μια ανακάλυψη που θεωρείται θεμέλιο της σύγχρονης κβαντικής τεχνολογίας.
Από το εργαστήριο στο παγκόσμιο προσκήνιο
Ο John Martinis, από τα πρώτα του βήματα στη Φυσική έδειξε πως στόχος του ήταν να κατανοήσει πώς λειτουργεί η κβαντική μηχανική σε μακροσκοπική κλίμακα, δηλαδή πέρα από τα άτομα και τα στοιχειώδη σωματίδια. Η πορεία του απογειώθηκε το 2014, όταν η Google Quantum AI Lab ανακοίνωσε μια στρατηγική συνεργασία με τον ίδιο και την ερευνητική του ομάδα, με ένα πολυετές πρόγραμμα εκατομμυρίων δολαρίων για τη δημιουργία ενός λειτουργικού κβαντικού υπολογιστή βασισμένου στα υπεραγώγιμα qubits.
Υπό την καθοδήγηση του John Martinis, η ομάδα της Google σημείωσε το 2019 ένα ιστορικό επίτευγμα, αφού δημιούργησε έναν κβαντικό υπολογιστή που ολοκλήρωσε έναν περίπλοκο υπολογισμό σε μόλις 200 δευτερόλεπτα, χρόνο που θα απαιτούσε χιλιάδες χρόνια για έναν συμβατικό υπερυπολογιστή. Η Google χαρακτήρισε το επίτευγμα αυτό ως απόδειξη του «κβαντικού πλεονεκτήματος», φράση που έμεινε έκτοτε σημείο αναφοράς στον χώρο της Φυσικής.
Το νέο κεφάλαιο στη Silicon Quantum Computing
Πάντως, το 2020, ο John Martinis αποχώρησε από την Google και συνέχισε την ερευνητική του πορεία στην Silicon Quantum Computing (SQC), τη νεοφυή αυστραλιανή εταιρεία που ίδρυσε η Καθηγήτρια, Michelle Simmons, στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας.
Εκεί, σύμφωνα με το Euronews, βρήκε ένα νέο πεδίο για να κυνηγήσει το διαχρονικό του όραμα, δηλαδή την κατασκευή ενός κβαντικού υπολογιστή, ικανού να χρησιμοποιηθεί εμπορικά. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος στο Greek Herald, «η πρότασή τους ήταν η πιο ενδιαφέρουσα για εμένα, η δημιουργία ενός κβαντικού υπολογιστή είναι η δια βίου φιλοδοξία μου, και αν το καταφέρουμε, θα είναι ένα επίτευγμα με τεράστιο αντίκτυπο για την ανθρωπότητα».
Ο ίδιος έχει εξηγήσει ότι τον εντυπωσίασε η μοναδική μέθοδος κατασκευής σε ατομική κλίμακα, που εφαρμόζει η ομάδα της Michelle Simmons, μια τεχνική «που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο».
Διακρίσεις και διεθνής αναγνώριση του John Martinis
Η επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει εδώ και χρόνια τη συμβολή του John Martinis. Ειδικότερα, το 2014 τιμήθηκε με το Βραβείο Fritz London για τη συνεισφορά του στη Φυσική Χαμηλών Θερμοκρασιών ενώ, το 2021, έλαβε το Βραβείο John Stewart Bell για τις πρωτοποριακές του έρευνες στον τομέα της κβαντικής πληροφορίας.
Βέβαια, η ύψιστη στιγμή της καριέρας του ήρθε με το Νόμπελ Φυσικής 2025, που αναγνώρισε τη συμβολή του στην ανακάλυψη της μακροσκοπικής κβαντικής σήραγγας και της κβάντωσης ενέργειας σε ηλεκτρικά κυκλώματα – μια ανακάλυψη που άνοιξε νέους ορίζοντες για την ανάπτυξη σταθερών και αποδοτικών κβαντικών συστημάτων.
VIA: Zougla.gr
