Κάθε μήνα, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις βλέπουν τις στατιστικές που δημοσιεύει το κράτος σχετικά με τις οφειλές τους προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα είναι επαναλαμβανόμενα: οι οφειλές αυξάνονται, και οι περισσότεροι χρωστούν μικρά ποσά, ενώ οι λιγότεροι αδυνατούν να πληρώσουν πολύ μεγαλύτερα χρέη. Παράλληλα, οι ρυθμίσεις χρεών προχωρούν με απελπιστικά αργούς ρυθμούς.
Ταυτόχρονα, το κράτος προγραμματίζει αύξηση εσόδων για το 2026, η οποία, όπως αναφέρεται, συνδέεται με την ανάπτυξη της οικονομίας και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Ωστόσο, αναμένεται και αύξηση των χρεών προς το Δημόσιο. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι απαιτείται άμεση παρέμβαση ώστε η κατάσταση να μην επιδεινωθεί περαιτέρω. Η μείωση των χρεών θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην αύξηση των εσόδων του κράτους, ανοίγοντας νέες δυνατότητες για μείωση φόρων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι αρκετοί πιστεύουν πως τα χρέη αυξάνονται κυρίως λόγω των υψηλών φορολογικών συντελεστών. Αν και το Υπουργείο Οικονομικών έχει προχωρήσει σε κάποια βήματα για την αποκλιμάκωσή τους, η διογκωμένη κατάσταση των οφειλών υποδηλώνει ότι οι πολίτες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Η έλλειψη αποτελεσματικών ρυθμίσεων καθιστά την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Οι πολίτες που έχουν την ικανότητα να εξοφλήσουν τα χρέη τους μέσω ρυθμίσεων με πολλές δόσεις, θα μπορούσαν να οδηγηθούν σε καλύτερο οικονομικό προγραμματισμό, μειώνοντας έτσι και τον κίνδυνο να δουν το όνομά τους στις λίστες των μεγαλο-οφειλετών. Ωστόσο, πολλοί θυμούνται ότι και παλαιότερα υπήρχαν ρυθμίσεις 100 ή 120 δόσεων, χωρίς να έχουν οδηγήσει σε μείωση των ληξιπρόθεσμων χρεών. Μία νέα, πιο στοχευμένη ρύθμιση θα μπορούσε, ωστόσο, να επιφέρει αλλαγές.
Κατά την άποψή μου, οι συνθήκες είναι ώριμες για το Υπουργείο Οικονομικών να ξεπεράσει τις δυσκολίες του παρελθόντος. Πρέπει να παραβλέψει τις πιέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία από την περίοδο των μνημονίων προειδοποιεί ότι οι ρυθμίσεις σε πολλές δόσεις είναι ενάντια στην “κουλτούρα των πληρωμών”. Είναι η στιγμή για να δώσουν ευκαιρίες σε εκείνους που πραγματικά επιθυμούν να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους.
Τα πρόσφατα στοιχεία από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους δείχνουν ότι η κατάσταση είναι κρίσιμη. Αξιοσημείωτο είναι το ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών που ανέρχεται σε πάνω από 163 δισ. ευρώ προς την Εφορία και τον ΕΦΚΑ. Ορισμένοι αποδίδουν αυτό το φαινόμενο στην επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών, ενώ άλλοι επισημαίνουν την έλλειψη αποτελεσματικών ρυθμίσεων.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι οφειλές προς την εφορία ανέρχονται στα 112,5 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλές προς τον ΕΦΚΑ έχουν αυξηθεί στα 50,7 δισ. ευρώ. Από το σύνολο των 112,5 δισ. ευρώ οφειλών προς την εφορία, μόλις 3,5 δισ. ευρώ είναι υπό ρύθμιση, ενώ για τον ΕΦΚΑ το ποσό των ρυθμισμένων χρεών δεν ξεπερνά τα 5 δισ. ευρώ. Αν οι ρυθμίσεις ήταν πιο ευέλικτες — π.χ. περισσότερες από 24 δόσεις — τότε το ποσό των ρυθμισμένων χρεών θα μπορούσε να εκτοξευθεί.
