Ένα νέο κεφάλαιο προκλήσεων ξεκινά από αύριο για τον νέο επικεφαλής του Eurogroup, Κυριάκο Πιερρακάκη, ο οποίος καλείται να διαχειριστεί αναρίθμητα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η συντονισμένη προσπάθεια 20 διαφορετικών κρατών απαιτεί ισχυρές διπλωματικές ικανότητες και ικανότητα ισορροπίας μεταξύ σταθερότητας και ευελιξίας. Αντιμέτωπος με πληθωριστικές πιέσεις, δημογραφικές μεταβολές και γεωπολιτικές προκλήσεις, ο κ. Πιερρακάκης θα πρέπει να δώσει το στίγμα του από την πρώτη στιγμή, ανακοινώνοντας τη στρατηγική του.
Ο Έλληνας υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναμένεται να παραμείνει στη θέση αυτή για 2,5 χρόνια, με δυνατότητα ανανέωσης. Αντικαθιστά τον Ιρλανδό Πασκάλ Ντόναχιου, ο οποίος παραιτήθηκε για να αναλάβει θέση στην Παγκόσμια Τράπεζα. Η ανάδειξή του ενδέχεται να φέρει μια νέα προοπτική στην πολιτική του Eurogroup.
Ένα από τα πιο κομβικά ζητήματα που θα κληθεί να διαχειριστεί είναι ο πολυετής προϋπολογισμός της ΕΕ, μια διαδικασία που είναι γεμάτη προκλήσεις σε μία ταραχώδη συγκυρία. Σημαντικές περιπλοκές όπως οι δασμοί που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση Τραμπ, ο πόλεμος στην Ουκρανία, η αυξανόμενη ένταση με την Κίνα και οι επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής, απαιτούν τις πιο προσεκτικές διαπραγματεύσεις.
Η ΕΕ προετοιμάζεται για δύσκολες διαπραγματεύσεις σχετικά με τον επόμενο προϋπολογισμό της για την περίοδο 2028-2034. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις αμυντικές δαπάνες, ανασύροντας τη συζήτηση σχετικά με την κατανομή πόρων μεταξύ των κρατών-μελών. Ωστόσο, είναι πιθανό αυτές οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν στον χώρο της Ελλάδας, καθώς η χώρα μας αναμένεται να αναλάβει την προεδρία της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2027.
Ο Πολυετής Προϋπολογισμός
Ο Πολυετής Δημοσιονομικός Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την περίοδο 2028-2034, καθορίζει την κατανομή των χρηματοδοτήσεων σε σημαντικούς τομείς όπως η γεωργία, η εκπαίδευση και η έρευνα. Ο τρέχων προϋπολογισμός (2021-2027) προβλέπει 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ για την πολιτική συνοχής και 806 δισεκατομμύρια για το πρόγραμμα «Next Generation EU», που στοχεύει στην αναγέννηση των κρατών-μελών.
Δύο εκ των καίριων ζητημάτων που θα κληθεί να χειριστεί ο κ. Πιερρακάκης είναι η αποπληρωμή του κοινού χρέους του NextGenerationEU και η ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης. Αντίστοιχα, η διαχείριση της στρατηγικής του Ταμείου Ανταγωνιστικότητας, ύψους 400 δισ. ευρώ, θα επιφέρει σημαντικές μεταβολές στις στρατηγικές τεχνολογίες που επηρεάζουν τη συνολική αγορά.
Το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας
Το νέο ταμείο θα επενδύσει σε τομείς στρατηγικής σημασίας όπως η καθαρή μετάβαση, η ψηφιακή ανάπτυξη, η υγειονομική πολιτική και η άμυνα. Οι συνδέσεις μεταξύ του Ταμείου Ανταγωνιστικότητας και του προγράμματος Horizon Europe, ύψους 175 δισ. ευρώ, θα αποτελέσουν τον πυρήνα της καινοτομίας στην ΕΕ. Η ενίσχυση της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης παραμένει στόχος, καθώς οι προτάσεις των εκθέσεων Λέττα και Ντράγκι αναμένονται με ενδιαφέρον.
Μετά το Ταμείο Ανάκαμψης
Ο κ. Πιερρακάκης θα πρέπει επίσης να ασχοληθεί με την ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης, η ισχύς του οποίου αναμένεται να λήξει τον Αύγουστο του 2026. Οι αναγκαίες παρά extensions από χώρες που δεν έχουν απορροφήσει τους πόρους του, όμως, ενδέχεται να ανοίξουν μια νέα συζήτηση. Αν και η Κομισιόν αποκλείει προς το παρόν την παράταση, η υπομονή είναι αναγκαία.
Η Ενιαία Αγορά και το Σχέδιο Ντράγκι
Η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς είναι κλειδί για την ανάπτυξη της Ευρώπης. Όπως έχει δηλώσει ο κ. Πιερρακάκης, τα εμπόδια στο εμπόριο εντός της ΕΕ λειτουργούν ως «δασμούς», αρχίζοντας από μέσες τιμές 44% στις αγαθές. Υπογραμμίζεται ότι η εξάλειψη αυτών των εμποδίων μπορεί να ενισχύσει την επόμενη φάση ανάπτυξης.
Ψηφιακό Ευρώ
Το ψηφιακό ευρώ είναι επίσης ψηλά στην ατζέντα του Πιερρακάκη, με στόχο την υλοποίησή του έως το 2029. Το σχέδιο αυτό, που έχει προταθεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), επιδιώκει να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς το μετρητό, αλλά συνιστά και ευθύνες για την προστασία των πολιτών εν μέσω οικονομικών κρίσεων.
Ο Πυρήνας του Σχεδίου Πιερρακάκη
Ο Έλληνας υπουργός έχει ήδη σκιαγραφήσει ένα στρατηγικό σχέδιο που περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς άξονες: οικονομική σύγκλιση, επενδύσεις, ενσωμάρωση της τεχνολογίας στη δημοσιονομική πολιτική και θωράκιση των οικονομικών θεμελίων της Ευρώπης.
Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων
Σημαντική είναι η προώθηση της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, με σκοπό την απλοποίηση των κανονιστικών πλαισίων και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού συστήματος. Οι αρχές της ΕΚΤ συνεργάζονται ώστε να εφαρμοστούν αποτελεσματικά οι κανόνες και να επιτευχθεί η διευκόλυνση της χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης.
