«Σοκ! Ομόφωνη Απόφαση Κρατά το Πολυσυμμετοχικό Μοντέλο στο Διαδίκτυο – Τι Σημαίνει για το Μέλλον!»

Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών πρόσφατα ολοκλήρωσε μια ιστορική διαδικασία για το μέλλον της ψηφιακής διακυβέρνησης, εγκρίνοντας ομόφωνα το ψήφισμα WSIS+20. Αυτή η απόφαση διασφαλίζει τη συνέχιση ενός πολυσυμμετοχικού μοντέλου, επιβεβαιώνοντας ότι οι κυβερνήσεις θα παραμείνουν μία μόνο από τις πολλές φωνές που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων σχετικά με το διαδίκτυο. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται οι υπερβολικές κρατικές παρεμβάσεις και διατηρείται η ισορροπία ανάμεσα στα διάφορα συμφέροντα. Αυτή η διαδικασία είναι αποτέλεσμα μιας συνεχούς πορείας που ξεκίνησε το 2003 με την Παγκόσμια Διάσκεψη για την Κοινωνία της Πληροφορίας, εδραιώνοντας τη συνεργασία μεταξύ κρατών, τεχνικών οργανισμών και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε ένα πλαίσιο ισότιμου διαλόγου.

Στο επίκεντρο της συμφωνίας βρίσκεται η αναγνώριση του ρόλου καθοριστικών τεχνικών οργανισμών, όπως η Internet Engineering Task Force, η ICANN, η Internet Society, και το World Wide Web Consortium. Η τελική απόφαση καταπραΰνει τις ανησυχίες της τεχνικής κοινότητας σχετικά με το Παγκόσμιο Ψηφιακό Σύμφωνο, καθώς αναγνωρίζεται πλέον επίσημα ότι οι τεχνικοί εμπειρογνώμονες δικαιούνται να συμμετέχουν ουσιαστικά στις διαπραγματεύσεις. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται η τεχνική ακεραιότητα του δικτύου απέναντι σε πολιτικές παρεμβάσεις, με την Τεχνική Κοινότητα για τον Πολυσυμμετοχισμό να εκφράζει ικανοποίηση για την κατοχύρωση του ρόλου της στην επόμενη ημέρα του διαδικτύου.

Μια ιδιαίτερα σημαντική θεσμική εξέλιξη είναι η αναβάθμιση του Φόρουμ Διακυβέρνησης του Διαδικτύου (IGF), το οποίο καθίσταται μόνιμο σώμα με επαρκή χρηματοδότηση. Το IGF εδραιώνεται ως η βασική πλατφόρμα παγκόσμιου διαλόγου για την ψηφιακή πολιτική και την Τεχνητή Νοημοσύνη, με τον ICANN να το χαρακτηρίζει κρίσιμο για το μέλλον. Επιπλέον, τίθενται τα θεμέλια για τη μελλοντική εποπτεία της τεχνολογίας μέσω της δημιουργίας μιας Ανεξάρτητης Διεθνούς Επιστημονικής Επιτροπής για την ΤΝ, με την επίσημη έναρξη ενός Παγκόσμιου Διαλόγου για τη Διακυβέρνηση της ΤΝ το 2026 να σηματοδοτεί μία νέα φάση διεθνούς συνεργασίας.

Το ψηφισματικό κείμενο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη ικανοτήτων Τεχνητής Νοημοσύνης, εστιάζοντας στις ανάγκες των αναπτυσσόμενων χωρών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τη δημιουργία ισχυρότερων διεθνών συνεργασιών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, με στόχο να γεφυρωθεί το τεχνολογικό χάσμα που απειλεί την παγκόσμια συνοχή. Αναφορικά με την πρακτορευτική Τεχνητή Νοημοσύνη (agentic AI), ο Khaled Koubaa, στέλεχος με εμπειρία σε Meta και Google, τόνισε την ανάγκη για ένα συνταγματικό επίπεδο διακυβέρνησης. Προειδοποίησε ότι χωρίς ένα πλαίσιο που συνδέει την τεχνική αρχιτεκτονική με τη λογοδοσία και την ασφάλεια, η εμπιστοσύνη κινδυνεύει να αντικατασταθεί από τον αυτοσχεδιασμό.

Ο κ. Koubaa υπογράμμισε ότι η προστασία των δικαιωμάτων και η διατήρηση ενός ανοιχτού διαδικτύου δεν αποτελούν δευτερεύουσες αποστολές αλλά είναι η κεντρική πλοκή της εποχής μας. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, το πλαίσιο WSIS+20 προσφέρει την κατάλληλη πλατφόρμα για να διασφαλιστούν αυτοί οι στόχοι χωρίς να απαιτούνται ριζικές αλλαγές στις διαδικασίες. Αυτή η προσέγγιση καταδεικνύει την πολυπλοκότητα της νέας εποχής, όπου η διακυβέρνηση δεν αφορά μόνο τη διασύνδεση δικτύων, αλλά και τη διαχείριση αυτόνομων συστημάτων που παίρνουν αποφάσεις, καθιστώντας τους ηθικούς κανόνες επιτακτική ανάγκη.

Πέρα από τα τεχνικά ζητήματα, η σύνοδος εστίασε στην ανθρωποκεντρική διάσταση της τεχνολογίας. Η Πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης, Annalena Baerbock, επεσήμανε ότι το όραμα για μια συμπεριληπτική κοινωνία της πληροφορίας παραμένει ημιτελές, καθώς η καινοτομία προχωρά γρηγορότερα από τη ρύθμιση, αφήνοντας εκατομμύρια ανθρώπους πίσω, ειδικά τις γυναίκες. Αυτή τη θέση ενίσχυσαν η Γενική Γραμματέας της ITU, Doreen Bogdan-Martin, και ο Haoliang Xu του UNDP, οι οποίοι τόνισαν ότι η ψηφιακή πρόοδος οφείλει να αντανακλά τις πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες και να μειώνει τις ανισότητες που παρατηρούνται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Κλείνοντας τη σύνοδο, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Joseph Gordon-Levitt, μιλώντας στο περιθώριο της συνόδου, έδωσε μια διαφορετική διάσταση στη συζήτηση. Παρομοίασε την προσπάθεια για τη δημιουργία ενός υγιούς ψηφιακού περιβάλλοντος με τη μάχη του Δαβίδ εναντίον του Γολιάθ, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες που προκύπτουν από τα ισχυρά συμφέροντα. Υπογράμμισε την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και στην ενίσχυση της ανθρώπινης δημιουργικότητας, βάζοντας το κοινό καλό πάνω από το κέρδος. Η δήλωσή του συνοψίζει την ευρύτερη πρόκληση που καλείται να διαχειριστεί η διεθνής κοινότητα τα επόμενα χρόνια.