Η υπόθεση του Δανού δότη σπέρματος με το καρκινογόνο γονίδιο παίρνει μια τραγική τροπή στη χώρα μας. Μια τρίτεκνη οικογένεια στην Ελλάδα, που απέκτησε και τα τρία της παιδιά από αυτόν τον δότη, πλήττεται από την ασθένεια, καθώς ένα από τα παιδιά της έχασε τη ζωή του από καρκίνο, ενώ ένα δεύτερο δίνει τη δική του μάχη για επιβίωση.
Ο Αντώνης Καττάμης, καθηγητής Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας και υπεύθυνος της Πανεπιστημιακής Ογκολογικής Μονάδας του Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία – Μαριάννα Βαρδινογιάννη ΕΛΠΙΔΑ, δήλωσε σε συνέντευξή του στο MEGA, ότι μετά από συνομιλία με τους γονείς, αποφασίστηκε η δημοσιοποίηση του συμβάντος για προληπτικούς λόγους, ώστε να ενημερωθούν και άλλες οικογένειες που μπορεί να επηρεάζονται.
«Το παιδάκι που έχασε τη μάχη με τον καρκίνο ήταν ηλικίας 5-10 ετών. Δύο χρόνια αργότερα, το αδελφάκι του σχετίζεται επίσης με τη νόσο και βρίσκεται σε διαδικασία θεραπείας. Η κατάσταση είναι δύσκολη, αλλά ελπίζουμε για το καλύτερο», ανέφερε ο κ. Καττάμης.
Πανω από 90% πιθανότητα για ανάπτυξη καρκίνου
Η κατάσταση είναι πράγματι σοβαρή, με την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου κατά τη διάρκεια της ζωής να εκτιμάται άνω του 90%. «Δεν γνωρίζουμε πότε θα εμφανιστεί, μπορεί να είναι στην παιδική ή στην ενήλικη ζωή. Αν και όλοι οι φορείς ενδέχεται να αναπτύξουν πολλαπλούς καρκίνους», όπως σημείωσε ο καθηγητής.
«Μετά από έρευνες διαπιστώσαμε ότι ο δότης έχει προσφέρει σπέρμα σε πολλές περιπτώσεις, διασπείροντας έτσι το γονίδιο. Μια επιστημονική ιδιαιτερότητα είναι ότι ο δότης δεν φέρει το γονίδιο αυτό στο σώμα του, αλλά μόνο στο σπέρμα του», πρόσθεσε.
Μηχανισμοί ανάπτυξης καρκίνου
Η διαδικασία αναπτύξεως του καρκίνου περιλαμβάνει τη μετάλλαξη του γονιδίου σε κύτταρα. Όπως εξήγησε ο κ. Καττάμης, αν το πρώτο κύτταρο φέρει τη μετάλλαξη, τότε όλα τα παρεπόμενα κύτταρα διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο. «Τα τελευταία δέκα χρόνια έχουμε κατανοήσει ότι ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών με καρκίνο φέρουν γονίδια που τους προδιαθέτουν», τόνισε.
Πώς έγινε η επιστημονική διερεύνηση της περίπτωσης
Από την πλευρά της ερευνητικής ομάδας, έχει αναπτυχθεί ένα μεταφραστικό εργαστήριο που μελετά τις γενετικές προδιαθέσεις. Οι επιστήμονες επεξεργάζονται δεδομένα για να εντοπίσουν προβλήματα που μπορεί να σχετίζονται με κάποιες μεταλλάξεις.
«Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εντοπίσαμε μετάλλαξη στο γονίδιο TP53, κάτι που δεν είχε αναφερθεί στο παρελθόν», σημείωσε ο κ. Καττάμης, ανακοινώνοντας τη συνεργασία με ερευνητές από το Βέλγιο που έχουν παρατηρήσει αντίστοιχες περιπτώσεις.
Επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών
Για παιδιά που γεννήθηκαν από τον δότη, αν και φαίνεται ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος κληρονομικότητας του γονιδίου, ο κ. Καττάμης υπογράμμισε πως αυτό δεν ισχύει για όλα τα παιδιά του δότη. «Ακόμη και αν γνωρίζαμε για τη μετάλλαξη, θα χρειαζόταν να αναλάβουμε δράσεις προκειμένου να περιορίσουμε τα συμβάντα», δήλωσε.
«Υπάρχουν πάνω από 6.000 κληρονομούμενα νοσήματα. Το ερώτημα είναι σε πόσα από αυτά θα επικεντρωθούμε;», διερωτήθηκε ο καθηγητής, αγγίζοντας καίρια ζητήματα γενετικής και ηθικής.
Η σημασία της τακτικής παρακολούθησης
«Η γνώση του γονιδίου προδιαθέτει σε τακτικές εξετάσεις και παρακολούθηση ώστε ο καρκίνος να ανιχνευθεί πρώιμα», τόνισε ο κ. Καττάμης, ελπίζοντας ότι στο μέλλον θα υπάρξει αποτελεσματική θεραπεία.
Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα έχουν γεννηθεί 18 παιδιά από τον εν λόγω δότη, γεγονός που δημιουργεί ανησυχία και για άλλες οικογένειες που μπορεί να βρίσκονται στην ίδια θέση. Η συστηματική ενημέρωση και παρακολούθηση είναι το κυριότερο εργαλείο κάθε γονέα στην πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων.
