Σήμερα, 9 Δεκεμβρίου 2025, ξεκινά μια νέα, καθοριστική φάση στην παρατεταμένη αντιπαράθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις Big Tech εταιρείες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την έναρξη επίσημης αντιμονοπωλιακής έρευνας κατά της Google (Alphabet), ρίχνοντας φως στη νέα μορφή αποτελεσμάτων αναζήτησης που βασίζεται στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Overviews). Η έρευνα εξετάζει πώς η συγκεκριμένη εταιρεία εκμεταλλεύεται το περιεχόμενο τρίτων προκειμένου να ενισχύσει τη θέση της στην αγορά.
Αυτή η κίνηση δεν είναι απλώς μια νομική ενέργεια, αλλά το αποκορύφωμα μιας διαρκώς αυξανόμενης δυσαρέσκειας από τον τομέα των μέσων ενημέρωσης και των δημιουργών περιεχομένου. Αυτοί οι παράγοντες βλέπουν ότι η επισκεψιμότητά τους μειώνεται δραστικά, καθώς η Google προτιμά να παρέχει «έτοιμες απαντήσεις» μέσω των AI Overviews, αντί να παραπέμπει τους χρήστες στις αρχικές πηγές.
Το τέλος των «10 μπλε links»;
Από τη δεκαετία του 1990 και μετά, η θεμελιώδης συμφωνία του διαδικτύου ήταν απλή: οι εκδότες δημιουργούσαν περιεχόμενο και η Google το ευρετηρίαζε, αποστέλλοντας πίσω πολύτιμη κίνηση (traffic) μέσω των συνδέσμων. Σήμερα, όμως, αυτή η συμφωνία φαίνεται να έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Με την εισαγωγή των AI Overviews και του AI Mode, η Google δεν είναι απλώς η γέφυρα που συνδέει τους χρήστες με την πληροφόρηση, αλλά μεταμορφώνεται σε τελικό προορισμό. Χρησιμοποιώντας το περιεχόμενο χιλιάδων ιστοσελίδων, η μηχανή αναζήτησης συνθέτει ολοκληρωμένες απαντήσεις, οι οποίες εμφανίζονται στην κορυφή των αποτελεσμάτων. Το αποτέλεσμα; Ο χρήστης αποκτά τη ζητούμενη πληροφορία χωρίς να χρειαστεί να επισκεφθεί την αρχική πηγή.
Σύμφωνα με αναφορές από παράγοντες της αγοράς, αυτή η νέα πρακτική έχει οδηγήσει σε δραματική πτώση της επισκεψιμότητας για ειδησεογραφικά sites και blogs, με τις απώλειες σε κάποιες περιπτώσεις να αγγίζουν το 50%.
Η «μέγγενη» της μηχανής αναζήτησης
Η έρευνα της Κομισιόν εστιάζει σε δύο κεντρικούς άξονες που ενδέχεται να παραβιάζουν τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ:
- Web Publishers: Η Επιτροπή εξετάζει αν η Google επιβάλλει αθέμιτους όρους στους εκδότες. Το κομβικό ερώτημα είναι εάν οι δημιουργοί έχουν πραγματική επιλογή. Αν ένας εκδότης επιλέξει να εξαιρέσει το περιεχόμενό του από τα μοντέλα AI της Google ή τα AI Overviews, κινδυνεύει να «εξαφανιστεί» από τα αποτελέσματα αναζήτησης. Αυτή η κατάσταση αντικατοπτρίζει ένα δίλημμα «όλα ή τίποτα», που θεωρείται εν δυνάμει κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.
- YouTube και Δημιουργοί: Το δεύτερο σκέλος εστιάζει στο YouTube. Η Google κατηγορείται ότι χρησιμοποιεί τα βίντεο από χρήστες για να εκπαιδεύσει τα δικά της AI μοντέλα (όπως το Gemini) χωρίς να αποζημιώνει τους δημιουργούς, ενώ παράλληλα αποκλείει ανταγωνιστικά AI μοντέλα. Αυτή η πρακτική δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, καθώς η Google αποκτά αποκλειστική πρόσβαση σε μια τεράστια βάση δεδομένων.
Teresa Ribera: «Η καινοτομία δεν είναι άλλοθι»
Η Αντιπρόεδρος της Κομισιόν αρμόδια για θέματα Ανταγωνισμού, Teresa Ribera, εξέφρασε καθαρά τις θέσεις της, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα χωρίς ανοχές.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη φέρνει εντυπωσιακή καινοτομία, αλλά αυτή η πρόοδος δεν μπορεί να έρχεται σε βάρος των θεμελιωδών αρχών των κοινωνιών μας. Δεν θα επιτρέψουμε στους ψηφιακούς πυλωρούς (gatekeepers) να επιβάλλουν τους όρους μονομερώς. Εξετάζουμε αν η Google έχει επιβάλλει αθέμιτους όρους σε εκδότες και δημιουργούς, ενώ ταυτόχρονα θέτει εμπόδια στους ανταγωνιστές της.
Η απάντηση της Google και το διακύβευμα
Από την πλευρά της, η Google υπερασπίζεται τις αποφάσεις της, υποστηρίζοντας ότι οι αλλαγές που έχει εισαγάγει συμβάλλουν στη βελτίωση της εμπειρίας του χρήστη. Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε πως η καταγγελία και η έρευνα σχηματίζουν «ρίσκο» να φρενάρουν την καινοτομία» σε μια εποχή που η Ευρώπη χρειάζεται την τεχνολογία και την εννοιολογική πρόοδο περισσότερο από ποτέ.
Ωστόσο, το διακύβευμα είναι τεράστιο. Αν η έρευνα οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η Google παραβίασε τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της ΕΕ, η εταιρεία θα μπορούσε να υποστεί πρόστιμο που φτάνει το 10% του παγκόσμιου ετήσιου τζίρου της. Επιπλέον, η Κομισιόν ενδέχεται να επιβάλει διαρθρωτικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της αναζήτησης στην Ευρώπη, αναγκάζοντας την Google να διαπραγματευτεί αποζημιώσεις ή να τροποποιήσει τον αλγόριθμό της.
Γιατί μας αφορά όλους;
Η υπόθεση αυτή δεν περιορίζεται σε νομικές διαδικασίες μεταξύ κυβερνητικών φορέων και τεχνοκρατών. Αντίθετα, είναι καθοριστική για το μέλλον της ενημέρωσης στο διαδίκτυο. Εάν οι παραγωγοί πρωτογενούς περιεχομένου (δημοσιογράφοι, αναλυτές, bloggers) χάσουν το κίνητρο και τους πόρους τους λόγω της εξαγωγής επισκεψιμότητας από την AI, η ποιότητα της πληροφορίας στο διαδίκτυο διατρέχει σοβαρό κίνδυνο υποβάθμισης.
Η ΕΕ, μέσω αυτής της έρευνας, επιδιώκει να επαναστατήσει τους κανόνες της ψηφιακής εποχής και να διασφαλίσει ότι η τεχνολογική πρόοδος δεν θα σηματοδοτήσει τον οικονομικό θάνατο της δημιουργίας περιεχομένου. Το αποτέλεσμα αυτής της σύγκρουσης θα έχει σημαντικές συνέπειες για τη μελλοντική μας επικοινωνία και τη δυνατότητά μας να αναζητούμε, να διαβάζουμε και να μαθαίνουμε για τα νέα γεγονότα.
