Κρυφά πίσω από τις φαινομενικά θετικές δηλώσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν, η Ρωσία φαίνεται να βρίσκεται σε μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα όσον αφορά τη στρατιωτική της απόδοση και την οικονομία της. Στις 30 Νοεμβρίου, η κρατική τηλεόραση έδειξε τον Πούτιν σε στρατηγείο να φορά στρατιωτική στολή και να ανακοινώνει ότι οι ρωσικές δυνάμεις προχωρούν σχεδόν παντού. «Η χώρα μας και η οικονομία μας αντιμετωπίζουν με επιτυχία οποιαδήποτε προβλήματα», δήλωσε στην πρόσφατη επενδυτική διάσκεψη. Ωστόσο, αυτή η εικόνα πιθανόν να αποκρύπτει σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ρωσία.
Το Κρεμλίνο κατευθύνει το μισό του προϋπολογισμού στις ένοπλες δυνάμεις, τον στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, την εσωτερική ασφάλεια και την εξυπηρέτηση του χρέους.
Όπως υπογραμμίζει σε ανάλυσή του το [Economist](https://www.economist.com), η κατάσταση δεν είναι τόσο ευνοϊκή όσο παρουσιάζεται. Η προέλαση του στρατού είναι ιδιαίτερα αιματηρή και αρνητικά επιδραστική στα οικονομικά δεδομένα. Τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μειώθηκαν κατά 22%, και το δημοσιονομικό έλλειμμα πλησιάζει το 3% του ΑΕΠ. Η Αλεξάνδρα Προκόπενκο του [Carnegie Russia Eurasia Centre](https://carnegie.ru) αναφέρει ότι η Ρωσία δεν μπορεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις και, βασιζόμενη σε εσωτερικό δανεισμό, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο αύξησης του πληθωρισμού και φόρων.
Η στρατιωτική δαπάνη, αν και διατηρεί θέσεις εργασίας, προκαλεί μακροπρόθεσμες βλάβες στην παραγωγικότητα της χώρας. Η Κ. Προκόπενκο σημειώνει επίσης ότι οι καταστροφές και οι απώλειες στρατιωτών εντείνουν την κρίση. Οι υψηλότεροι φόροι πλήττουν την πολιτική οικονομία που ήδη παλεύει με διψήφια επιτόκια και έλλειψη εργατικού δυναμικού. Οι βιομηχανίες παρουσιάζουν ανισορροπίες: ενώ τα εργοστάσια αρμάτων μάχης λειτουργούν υπερωριακά, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων αναγκάζονται να μειώνουν τις βάρδιες.
Σε πρόσφατη διάσκεψη του [Re:Russia](https://re-russia.com) στη Βιέννη, αναλύθηκαν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία και την κοινή γνώμη της Ρωσίας. Ο Ολέγκ Βιούγκιν, πρώην αναπληρωτής επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, τονίζει ότι η κυβέρνησή του δεν μπορεί πλέον να συνεχίζει τον πόλεμο χωρίς κοινωνικές συνέπειες: «Οι συνέπειες θα γίνουν εμφανείς το 2026». Οι Ρώσοι αρχίζουν να συνειδητοποιούν πώς επηρεάζει ο πόλεμος τη ζωή τους. Σύμφωνα με έρευνα του Βλαντιμίρ Ζβονόφσκι, το 72% των ερωτηθέντων ανέφεραν επιδείνωση της ευημερίας τους.
Δυναμώνει η εναντίωση στον πόλεμο με την Ουκρανία
Η αντίθεση στον πόλεμο δεν φαίνεται να ενδυναμώνει τον Πούτιν.Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνες, μόλις το 25% του ρωσικού πληθυσμού είναι φανατικοί υποστηρικτές του πολέμου. Παρά την προπαγάνδα, οι πολίτες ενδιαφέρονται περισσότερο για την καθημερινότητά τους. Όπως σημειώνει ο Σαμ Γκριν, ειδικός για τη Ρωσία στο [King’s College](https://www.kcl.ac.uk): «Η δήλωση υποστήριξης στον πόλεμο συχνά αντανακλά την επιθυμία να παραμείνουν οι πολίτες εκτός της καταιγίδας που προκαλεί ο πόλεμος».
Η κατάσταση συνεχώς αλλάζει, ιδιαίτερα στους βετεράνους της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης». Παρ’ ότι η επίσημη προπαγάνδα τους παρουσιάζει ως ήρωες, η έρευνα της [Levada](https://www.levada.ru) αποκαλύπτει ότι μόνο το 40% των Ρώσων τους θεωρεί θετικά. Ο πόλεμος δεν εμπνέει ούτε υπερηφάνεια ούτε αισιοδοξία.
Σύμφωνα με πρόσφατα πειράματα, το 88% των Ρώσων θέλει να τελειώσει ο πόλεμος και να προσανατολιστεί η κυβερνητική πολιτική σε κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα, ακόμη και αν μόνο το 47% πιστεύει ότι ο Πούτιν μπορεί να το επιτύχει. Το Κρεμλίνο γνωρίζει αυτά τα συναισθήματα και κατανοεί ότι η λήξη του πολέμου δεν θα λύσει τα οικονομικά προβλήματα που έχει δημιουργήσει η εξάρτηση από τη στρατιωτική παραγωγή.
Όπως καταλήγει η αναφορά του [Economist](https://www.economist.com), ο Πούτιν επιδιώκει να επαναστατήσει την εικόνα του με την αυστηρότερη ιδεολογική καταστολή. Ωστόσο, η πραγματικότητα ενδέχεται να απομακρύνεται από τη δεσποτική του αφήγηση.
