Ο Άσιερ Μαδαριέτα, ερευνητής στην ομάδα HGI (Διεργασίες Υδάτινου Περιβάλλοντος) του Εθνικού Πανεπιστημίου της Χώρας των Βάσκων (EHU), διερευνά τον τρόπο με τον οποίο συμπιέζεται και παραμορφώνεται ο φλοιός της Γης στην περιοχή που συνδυάζει την Ευρασία και την Αφρική στη Δυτική Μεσόγειο.
Η έρευνά του, επικεντρωμένη σε αυτό το πολύπλοκο γεωλογικό πεδίο, στοχεύει στην καλύτερη κατανόηση των ρηγμάτων και των δομών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σεισμούς ή παραμορφώσεις στην Ιβηρική Χερσόνησο.
Η τεκτονική των πλακών μπορεί να φανεί σαν τεράστιες κινούμενες δομές στο φλοιό της Γης. Η διαρκής κίνησή τους προκαλεί μεγάλες τάσεις και ενδεχομένως σεισμούς. «Κάθε χρόνο, οι ευρασιακή και αφρικανική πλάκα συγκλίνουν μεταξύ τους κατά 4–6 χιλιοστά. Το όριο αυτό είναι πιο σαφές γύρω από τον Ατλαντικό Ωκεανό και την Αλγερία, ενώ νότια της Ιβηρικής Χερσονήσου είναι πιο ασαφές και περίπλοκο», δήλωσε ο Άσιερ Μαδαριέτα.
Στη Δυτική Μεσόγειο, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των πλακών Ευρασίας και Αφρικής ορίζεται από τον τομέα του Αλμποράν, ο οποίος κινείται προς τα δυτικά, αυτό επιτρέποντας την ανάπτυξη του ενεργού Τόξου του Γιβραλτάρ, που συνδέει τη Βετική Οροσειρά με την Οροσειρά του Ριφ. «Η κατανόηση αυτής της περιοχής ήταν περιορισμένη έως τώρα», πρόσθεσε ο Μαδαριέτα.
Μέσω της έρευνάς του, προσδιορίστηκαν σημαντικές διαδικασίες που συμβαίνουν στο άτυπο όριο των δύο πλάκων. «Η παραμόρφωση του φλοιού και η εξωτερική παραμόρφωση στη Δυτική Μεσόγειο συνδέονται άμεσα με το όριο που εκτείνεται από την Ιβηρική Χερσόνησο προς τη Βορειοδυτική Αφρική», δήλωσε ο ερευνητής, χρησιμοποιώντας δεδομένα από δορυφόρους και σεισμούς των τελευταίων ετών για την κατανόηση των παραμορφώσεων.
Αυτή η συγκριτική ανάλυση έχει συμβάλει στην ολοκληρωμένη κατανόηση γεωδυναμικών και τεκτονικών διαδικασιών. Η εν λόγω μελέτη έφερε στο φως νέα δεδομένα γύρω από το όριο Ευρασίας-Αφρικής, αποκαλύπτοντας ποιες περιοχές είναι ήδη υπό την επιρροή της σύγκρουσης και ποιες επηρεάζονται από τη δυτική κίνηση του Τόξου του Γιβραλτάρ.
«Τα νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι η Ιβηρική Χερσόνησος περιστρέφεται δεξιόστροφα», τόνισε. «Η απορρόφηση παραμόρφωσης από τον Τόξο του Γιβραλτάρ εμποδίζει τη μετάδοση των τάσεων στην Ιβηρία, ενώ η δυτική περιοχή βιώνει άμεσες συγκρούσεις, επηρεάζοντας έτσι τις γεωδυναμικές διεργασίες στην Ιβηρία», πρόσθεσε ο Μαδαριέτα.
Τα πεδία τάσεων και παραμόρφωσης μας παρέχουν καθοριστικές πληροφορίες για την κατανόηση των γεωδυναμικών διαδικασιών. Ωστόσο, η αναγνώριση των γεωλογικών δομών που προκαλούν τις παραμορφώσεις είναι μια δύσκολη διαδικασία. Τα νέα δεδομένα μπορούν να εντοπίσουν ρήγματα και άλλες δομές που σχετίζονται με τη σεισμική δραστηριότητα στην Ιβηρία. «Αυτά τα δεδομένα μας καθοδηγούν στη αναζήτηση αυτών των δομών και στην κατανόηση του σεισμικού δυναμικού τους», είπε ο Άσιερ Μαδαριέτα.
Η ομάδα του Μαδαριέτα συνεργάζεται με άλλες ερευνητικές ομάδες για τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων που περιλαμβάνει ενεργά ρήγματα στην Ιβηρία (QAFI – Quaternary Active Fault database of Iberia). «Σε κάποιες περιοχές, όπως στα Δυτικά Πυρηναία και γύρω από το Τόξο του Γιβραλτάρ, απαιτείται λεπτομερής γεωλογική εργασία για να αντιληφθούμε τις ενεργές δομές και το σεισμικό τους δυναμικό», εξήγησε.
Η κατανόηση των γεωδυναμικών αλλαγών απαιτεί συνεργασία και πολύπλευρη έρευνα, καθώς τα δορυφορικά δεδομένα είναι περιορισμένα χρονικά και τα σεισμολογικά δεδομένα χρονολογούνται μέχρι το 1980. «Ο χρόνος που απαιτείται για να κατανοήσουμε αυτές τις διαδικασίες είναι πολύ μεγαλύτερος».
Η ερευνητική προσπάθεια που έχει αναλάβει ο Άσιερ Μαδαριέτα, η οποία χρηματοδοτήθηκε από την Κυβέρνηση των Βάσκων, καθοδηγείται από την ανάγκη για μεγαλύτερη ακρίβεια και κατανόηση στον τομέα των γεωλογικών επιστημών. Ο Άσιερ Μαδαριέτα πραγματοποιεί την έρευνά του στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο, σε συνεργασία με ερευνητές από διαφορετικά πανεπιστήμια.
Πηγή: EHU
