Η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητας Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) συνεχίζει με τις δράσεις ενημέρωσης της σχετικά με τη μείωση της σπατάλης τροφίμων, εστιάζοντας στην καταπολέμηση του φαινομένου αυτού, προσφέροντας πρακτικές λύσεις τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Σκοπός είναι η προώθηση ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος για όλους μας.
Η εξάντληση των φυσικών πόρων αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, που θα μειώνει τα απόβλητα και θα προάγει μια πιο αποδοτική και βιώσιμη χρήση των διαθέσιμων πόρων.
Είναι αναγκαίο να αντικαταστήσουμε το σημερινό μοντέλο υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων με την επαναχρησιμοποίηση και την επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των πρώτων υλών.
Η σημερινή οικονομία, που στηρίζεται πρωτίστως στην εξόρυξη πόρων, δεν είναι βιώσιμη. Η εντατική παραγωγή που χαρακτηρίζει την παραδοσιακή οικονομία εξαντλεί τους φυσικούς πόρους πιο γρήγορα απ’ ό,τι μπορούν να ανανεωθούν.
Όπως σημειώνει το [Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο](https://www.europarl.europa.eu), η γραμμική οικονομία λειτουργεί βάσει του μοντέλου “παίρνω-φτιάχνω-καταναλώνω-πετώ”. Αντίθετα, η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία απαιτεί την υιοθέτηση πρακτικών όπως η «ανταλλαγή, εκμίσθωση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακαίνιση και ανακύκλωση». Ο στόχος είναι η ελαχιστοποίηση των αποβλήτων.
Η κυκλική οικονομία αποτελεί βιώσιμη λύση που ανταγωνίζεται με επιτυχία τις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου.
Μειώνοντας τη σπατάλη τροφίμων, συμβάλλουμε στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου που επιτείνουν την κλιματική αλλαγή.
Τρόφιμα και Κυκλική Οικονομία
Η μείωση της σπατάλης τροφίμων, η «ανακύκλωση» οργανικών αποβλήτων και η επαναχρησιμοποίηση τροφικών υπολειμμάτων είναι ορισμένες από τις βασικές αρχές της κυκλικής οικονομίας στον τομέα των τροφίμων. Αυτές οι πρακτικές προσφέρουν σημαντικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη.
Η μειωμένη σπατάλη τροφίμων οδηγεί σε λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, συμβάλει στη διατήρηση φυσικών πόρων, όπως το νερό και η γη, που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων (βρείτε [εδώ](https://www.europarl.europa.eu) λεπτομέρειες για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της σπατάλης). Η ρίψη αποβλήτων στις χωματερές προκαλεί περαιτέρω ρύπανση του περιβάλλοντος.
Από κοινωνική σκοπιά, η μείωση σπατάλης προσφέρει οικονομικά οφέλη στα νοικοκυριά και ανακουφίζει τους ανθρώπους που υποφέρουν από πείνα. Η διανομή τροφίμων σε ευάλωτες ομάδες από οργανώσεις όπως το [Μπορούμε](https://www.boroume.gr) αποτελεί ένα σημαντικό βήμα.
Όπως εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς, η πρόληψη της σπατάλης τροφίμων οδηγεί σε λιγότερα απόβλητα.
Τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ιεράρχηση της διαχείρισης τροφίμων υπογραμμίζουν τη σημασία της πρόληψης σε σχέση με την επεξεργασία αποβλήτων.
Το 44% της συνολικής σπατάλης τροφίμων στην Ελλάδα προέρχεται από νοικοκυριά.
Πρακτικά Βήματα για Ατομική Στάθμη
Σύμφωνα με τα ευρήματα της [Συμμαχίας για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων](https://www.sustainablefoodalliance.com), το 44% της σπατάλης τροφίμων στην Ελλάδα προέρχεται από τα νοικοκυριά. Ποιες πρακτικές μπορούν να υιοθετήσουν τα νοικοκυριά για να συμβάλουν στη μείωση των αποβλήτων;
Κάποιες απλές προτάσεις με θετική επίδραση στο περιβάλλον και την τσέπη μας είναι:
– Η τήρηση λίστας για τα ψώνια, βοηθάει στον προγραμματισμό γευμάτων και αποτρέπει περιττές αγορές, μειώνοντας τη σπατάλη.
– Να ελέγχουμε τα τρόφιμα στο ψυγείο τακτικά και να καταναλώνουμε πρώτα εκείνα που πλησιάζουν στη λήξη.
– Να γνωρίζουμε τις διαφορές στις ημερομηνίες σήμανσης των τροφίμων και την σωστή αποθήκευσή τους.
– Να επαναχρησιμοποιούμε τα υπολείμματα τροφίμων για την παραγωγή νέων γευμάτων, καθώς και να αξιοποιούμε τα οργανικά απόβλητα μέσω κωδικών κάδων για κομποστοποίηση.
– Οι κάτοικοι των περιοχών με γεωργικές δραστηριότητες μπορούν με σχετική ευκολία να επαναχρησιμοποιούν τα περισσεύματα για τις ζωοτροφές.
Συνεργασία σε όλα τα στάδια της τροφικής αλυσίδας είναι απαραίτητη για τη μετάβαση σε ένα μοντέλο κυκλικής οικονομίας.
Μακροπρόθεσμες Στρατηγικές
Η μείωση της σπατάλης τροφίμων απαιτεί συνεργασία και προαγωγή καλών πρακτικών σε επίπεδο πολιτείας και βιομηχανίας. Η παράταση της ζωής των προϊόντων και η αξιοποίηση των «πολλών» ειδών τροφίμων θα πρέπει να αποτελούν βασικούς στόχους.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ προωθεί διαλόγους με την επιστημονική κοινότητα και άλλους φορείς για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών που θα διασφαλίσουν την πρόσβαση σε ασφαλή και βιώσιμα διατροφικά αγαθά.
EXCEL4MED: Κυκλική Οικονομία και Καινοτομία
Η [ερευνητική πρωτοβουλία EXCEL4MED](https://www.excel4med.eu) εστιάζει στη μείωση αποβλήτων από τη διατροφή μεσογειακών φρούτων. Προσφέρει οικολογικές λύσεις επαναχρησιμοποίησης ροδιών και εσπεριδοειδών μέσω καινοτόμων τεχνολογιών.
Η παραγωγή ωφέλιμων ουσιών από υπολείμματα εσπεριδοειδών ενισχύει την θρεπτική αξία των τροφίμων μας. Εφαρμόζοντας κυκλικές μεθόδους, μειώνει τα απόβλητα και δημιουργεί νέα προϊόντα.
Συμπερασματικά, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων απαιτεί ολιστική προσέγγιση, που περιλαμβάνει όλα τα στάδια της παραγωγής και κατανάλωσης. Η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων είναι καίρια για την επιτυχία, εστιάζοντας στη μείωση των αποβλήτων σε όλα τα επίπεδα.
