Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια κατάσταση τεταμένης αναμονής.
Η πιθανότητα οι Ηνωμένες Πολιτείες να καταλήξουν σε μια συμφωνία με τη Ρωσία χωρίς επαρκείς εγγυήσεις για την Ουκρανία προκαλεί ανησυχία για την ενότητα και την ασφάλεια της Γηραιάς Ηπείρου.
Κάθε κίνηση των Βρυξελλών και κάθε σιωπή της Ουάσιγκτον μπορεί να κρίνουν το μέλλον της διατλαντικής συμμαχίας.
Η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του Τραμπ φέρνει ανησυχία στην Ευρώπη
Η αποκάλυψη της νέας Εθνικής Στρατηγικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, με 33 σελίδες υπογεγραμμένες από τον Ντόναλντ Τραμπ, λειτουργεί ως καταλύτης ανησυχίας, όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Bloomberg.
Το έγγραφο επικρίνει την Ευρώπη για «έλλειψη αυτοπεποίθησης» και «ανεδαφικές προσδοκίες» σχετικά με την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία, προειδοποιώντας ότι η ήπειρος ενδέχεται να «σβήσει», αν δεν διαφοροποιήσει την πολιτική της κουλτούρα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ερμήνευσαν το κείμενο όχι μονάχα ως πολιτική κριτική, αλλά και ως προειδοποίηση για ενδεχόμενες αλλαγές στην αμερικανική πολιτική.
Αυτό που εντείνει την ανησυχία τους είναι το χρονοδιάγραμμα: τη στιγμή που ο πόλεμος μπαίνει σε κρίσιμη φάση.
Προοπτική συμφωνίας ΗΠΑ–Ρωσίας και πανικός στην Ευρώπη
Σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επικρατεί ο φόβος ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζουν την εκπόνηση μιας συμφωνίας που έχει ήδη προετοιμαστεί σε συνεργασία με τη Μόσχα. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, αυτή η συμφωνία θα μπορούσε να οδηγήσει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην αποδοχή μιας πίεσης για απόσυρση δυνάμεων από το Ντονμπάς, υπογράφοντας έναν συμβιβασμό χωρίς ισχυρές αμερικανικές εγγυήσεις.
Όπως επισημαίνει το Bloomberg, μια τέτοια εξέλιξη για χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία θα προμήνυε στρατηγική ήττα της Δύσης. Ο Εμανουέλ Μακρόν φέρεται να δήλωσε κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με Ευρωπαίους ηγέτες ότι η Ουκρανία κινδυνεύει να «προδοθεί», ενώ ο Φρίντριχ Μερτς έκανε λόγο για «παιχνίδια» από την πλευρά της Αμερικής.
Αγωνία στο Λονδίνο: Η «ειδική σχέση» στην πιο δύσκολη περίοδο
Για το Ηνωμένο Βασίλειο, η κατάσταση έχει και προσωπικό πολιτικό τόνο. Ο Κιρ Στάρμερ έχει επενδύσει στον ρόλο του Ηνωμένου Βασιλείου ως «πρώτου ευρωπαϊκού συμμάχου της Ουκρανίας» και ως του στενότερου συνεργάτη των ΗΠΑ. Η προοπτική ρήξης στη γνωστή «special relationship» παραμένει αδιανόητη για το Λονδίνο.
Ωστόσο, οι Βρετανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να υποβαθμίσουν τους τόνους, υπογραμμίζοντας ότι η Ρωσία έχει απορρίψει πολλές αμερικανικές προτάσεις και ότι ορισμένες πτυχές του σχεδίου έχουν ήδη επανεξεταστεί προς όφελος του Κιέβου.
Διπλωματικό θρίλερ και απώλεια εμπιστοσύνης
Η κατάσταση κλιμακώθηκε όταν αποκαλύφθηκε από το Bloomberg ότι ο Aμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ είχε συμβουλεύσει τη Μόσχα για τον τρόπο «πακεταρίσματος» μιας πρότασης ειρήνης που θα φτάσει στον Τραμπ.
Αυτή η αποκάλυψη προκάλεσε αναταραχή στα ευρωπαϊκά υπουργεία εξωτερικών και έθεσε σε δοκιμασία την τελευταία δόση εμπιστοσύνης προς τους Αμερικανούς διαπραγματευτές.
Ταυτόχρονα, η επικοινωνία μεταξύ Ουάσιγκτον, Κιέβου και Ευρωπαίων γίνεται όλο και πιο δύσκολη, καθώς οι διπλωμάτες προετοιμάζουν το έδαφος για πιθανή αποχώρηση των ΗΠΑ αν οι διαπραγματεύσεις δεν εξελιχθούν σύμφωνα με τις προσδοκίες της Ουάσιγκτον.
Το μεγάλο ευρωπαϊκό δίλημμα: Μπορεί η ήπειρος να σταθεί μόνη της;
Ακόμη και η ιδέα μιας πιθανής αμερικανικής αποχώρησης γεννά ερωτήματα που απαιτούν άμεσες απαντήσεις: Μπορεί η Ευρώπη να συνεχίσει να στηρίζει οικονομικά και στρατιωτικά την Ουκρανία χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ;
Η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη.
Οι χώρες-μέλη συνεχίζουν να συζητούν σχετικά με την αξιοποίηση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας — ένα σχέδιο που έχει μπλοκαριστεί από το Βέλγιο και απορρίπτεται αυτή τη στιγμή από τις ΗΠΑ.
Ο Μερτς προειδοποιεί ότι η Ευρώπη δεν θα αποδεχτεί την μεταφορά αυτών των χρημάτων υπό αμερικανικό έλεγχο.
Πίεση στον Ζελένσκι και στάση αναμονής στην Ευρώπη
Ο Ουκρανός πρόεδρος βρίσκεται σε δίνες, καθώς αντιμετωπίζει πιέσεις τόσο από την Ουάσιγκτον όσο και εγχώριες κρίσεις που έχουν ανατρέψει κομμάτια της ηγετικής του ομάδας. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν ότι ένα αδύναμο Κίεβο ίσως αναγκαστεί να αποδεχθεί μια συμφωνία που θα μπορούσε να προκαλέσει μια ακόμα μεγαλύτερη σύγκρουση με τη Ρωσία.
Αντιπροσωπείες από ευρωπαϊκές χώρες σκοπεύουν να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες για να διαπιστώσουν τις πραγματικές προθέσεις του Λευκού Οίκου.
Αναζητώντας σταθερότητα σε κινούμενη άμμο
Αν και η ένταση είναι υψηλή, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν αποκλείουν ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να επιστρέψει στη σκληρή στάση που είχε διατυπώσει τον Οκτώβριο, αναφέροντας τον Πούτιν ως «εμπόδιο για την ειρήνη» και ενισχύοντας τις κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η επόμενη κίνηση.
Αυτή η αβεβαιότητα είναι που οδηγεί την Ευρώπη στην πιο κρίσιμη καμπή της εποχής μας.
