Γράφει ο Μηνάς Μαστρομηνάς, Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή,
Μονάδα ΥΓΕΙΑ IVF ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ.
Η αναζήτηση εγκυμοσύνης είναι μια έντονα προσωπική αλλά και προκλητική πορεία για πολλά ζευγάρια. Στην εποχή μας, η πληροφόρηση σχετικά με τη γονιμότητα και τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), είναι άφθονη. Ωστόσο, συχνά παρατηρούμε ότι επικρατεί διάχυτη σύγχυση γύρω από τη σημασία των διατροφικών συμπληρωμάτων.
Ένας από τους σημαντικότερους αλλά και αμφιλεγόμενους παράγοντες στην προσπάθεια για εγκυμοσύνη είναι η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των συμπληρωμάτων διατροφής στην ανθρώπινη γονιμότητα. Πόσο ουσιαστικά είναι πραγματικά αυτά τα συμπληρώματα και σε ποιες περιπτώσεις ενδεχομένως μπορούν να βοηθήσουν;
Η γονιμότητα δεν είναι μόνο θέμα τύχης· επηρεάζεται από έναν συνδυασμό παραγόντων. Η ηλικία παραμένει ο πιο κρίσιμος παράγοντας, ακολουθούμενος από πιθανές προηγούμενες φλεγμονές, επεμβάσεις στις γεννητικές οδούς, ενδομητρίωση, περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες, ορμονικές διαταραχές και φυσικά, τον τρόπο ζωής, όπως η έλλειψη άσκησης και η κακή διατροφή.
Ενώ τα συμπληρώματα δεν μπορούν να αλλάξουν αυτούς τους βιολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, μπορούν να συμβάλλουν στη διόρθωση πιθανών ελλείψεων θρεπτικών στοιχείων και στην υποστήριξη των σωματικών λειτουργιών που σχετίζονται με την αναπαραγωγή.
Για τις γυναίκες, η υγεία των ωαρίων και ο κύκλος της ωορρηξίας σχετίζονται άμεσα με την κατανάλωση συγκεκριμένων βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Το φυλλικό οξύ (βιταμίνη B9) είναι το πιο αναγνωρίσιμο συμπλήρωμα που προτείνεται πριν από την εγκυμοσύνη, καθώς προάγει την σωστή ανάπτυξη του εμβρύου και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο ανωμαλιών στον νευρικό σωλήνα.
Η βιταμίνη D είναι επίσης κρίσιμη, καθώς ρυθμίζει τις ορμόνες και ενισχύει τη διαδικασία της ωορρηξίας. Παράλληλα, η ουβικινόλη (μορφή του συνενζύμου Q10) μπορεί να μείνει στην υποστήριξη τη μιτοχονδριακή λειτουργία και τη βελτίωση της ποιότητας των ωαρίων, ιδίως σε γυναίκες μεγαλύτερης αναπαραγωγικής ηλικίας.
Ένα άλλο σημαντικό συμπλήρωμα είναι η μυο-ινοσιτόλη, που έχει αποδειχθεί ευεργετική για γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), καθώς μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της ωορρηξίας και να βελτιώσει τους μεταβολικούς δείκτες.
Όσον αφορά τους άνδρες, η λήψη συμπληρωμάτων μπορεί επίσης να έχει θετική επίδραση, ιδιαίτερα όταν παρατηρείται μειωμένη ποιότητα σπέρματος.
Βιταμίνες όπως η C και η Ε, καθώς και ιχνοστοιχεία όπως ψευδάργυρος και σελήνιο, μπορούν να ενισχύσουν την υγεία των σπερματοζωαρίων. Επιπλέον, το συνένζυμο Q10 συμβάλλει στην παραγωγή ενέργειας στα σπερματοζωάρια.
Ωστόσο, η χρήση συμπληρωμάτων στην εξωσωματική γονιμοποίηση απαιτεί προσοχή. Δεν χρειάζονται όλα τα ζευγάρια συμπληρώματα· η ανάγκη για αυτά εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, τα αποτελέσματα εξετάσεων και το ιστορικό υπογονιμότητας.
Η υπερβολική χρήση αντιοξειδωτικών, για παράδειγμα, μπορεί να έχει αντίστροφη επίδραση στο σώμα, αλλά και διαφορετικά φυτικά σκευάσματα μπορεί να αλληλεπιδρούν με τα ορμονικά φάρμακα της εξωσωματικής.
Συμπερασματικά, τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να προσφέρουν υποστήριξη στη γονιμότητα, ωστόσο η χρήση τους πρέπει να είναι εξατομικευμένη και τεκμηριωμένη επιστημονικά.
Ο χρυσός κανόνας είναι – και παραμένει – μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, με αποφυγή πρόσθετης ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφών. Η υγιεινή ζωή με τακτική άσκηση, μείωση του άγχους, διατήρηση φυσιολογικού βάρους και αποφυγή καπνίσματος, είναι βασικές προϋποθέσεις.
Η προσέγγιση για την προώθηση της γονιμότητας απαιτεί συνεχή φροντίδα του εαυτού και συμμόρφωση με υγιεινές συνήθειες. Πριν την έναρξη οποιασδήποτε παρέμβασης μέσω συμπληρωμάτων, είναι θεμελιώδους σημασίας να συμβουλευτείτε τον γιατρό ή ειδικό αναπαραγωγής για ασφαλείς και αποτελεσματικές λύσεις.
